Üfüqi dovşanalması

Üfüqi dovşanalması (lat. Cotoneaster horizontalis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.

Üfüqi dovşanalması
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: Dovşanalması Növ: Üfüqi dovşanalması
Beynəlxalq elmi adı
Cotoneaster horizontalis Decne.
Şəkil axtarışı ITIS   501650 NCBI   690320 EOL   632659

Sinonimləri

• • Cotoneaster acuminatus var. prostratus Hook. ex Decne.
• Cotoneaster davidianus hort. ex Dippel
  • Cotoneaster horizontalis var. horizontalis horizontalis
• Diospyros chaffanjonii H.L‚v.

Təbii yayılması

Təbii şəraitdə Krımda, Qafqazda, Sibirdə, Orta və Mərkəzi Avropada, Monqolustanın şimalında, Himalayda, Çində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2-3 m-ə çatan, dəyirmi çətirli, yarpağını tökən, çox budaqlı koldur. Cavan budaqları tükcüklərlə örtülüdür. Ağac yaşlandıqca bu tükcüklər hamar və parlaq olur. Yarpaqları yarımdairəvi və ya enli-oval şəkilli olub, diametri 2-5 sm-dir, üst səthi tünd-yaşıl, hamar, alt səthi isə boz keçətükcüklüdür. May ayında çiçəkləyir. Çiçəklər ağımtıl-çəhrayıdır, 2-4 ədəd olmaqla aşağı əyilmiş salxım çiçəkqrupuna yığılmışdır. Meyvələri tünd-qırmızı rəngli, çəyirdəkmeyvədir, avqust ayında yetişir.

Ekologiyası

Bitki torpağa tələbkar deyil, lakin əhəngli torpaqlarda daha yaxşı bitir. Şaxtaya, quraqlığa davamlı koldur.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Güclü inkişaf etmiş kök sisteminə görə torpağın bəkidilməsi üçün yararlıdır. Yaşıllaşdırmada istifadə üçün əlverişlidir.