Parlaq dovşanalması

Parlaq dovşanalması (lat. Cotoneaster lucidus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.

Parlaq dovşanalması
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: Dovşanalması Növ: Parlaq dovşanalması
Beynəlxalq elmi adı
Cotoneaster lucidus Schltdl., 1856
Şəkil axtarışı ITIS   565100 EOL   630451

Təbii yayılması

Şərqi Sibirdə (Altay dağları) yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2-3 m, çətirinin diametri 2,5 m-dək olan, yarpağı tökülən, düz dayanan, enli, sıx budaqlı koldur. Zoğları əvvlcə sıx tükcüklü, sonra çılpaq, çəhrayı-qonurdur. Yarpaqların uzunluğu 2-7 sm, yumurtavari, ellipsvaridən ovaladək, yumru bünövrəli, ucu biz, üstü parlaq, çılpaq, çox tünd yaşıl, alt tərəfi tutqun, yapışıq və cod tükcüklü, payızda qırmızı-bənövşəyi və açıq qonurdur. May-iyunda 30 gün çiçəkləyir. Çiçəkləri xırda, çəhrayı-ağ, 5-15 ədəd seyrək qalxanlarda yerləşir. Kasacığı çılpaq və ya təxminən çılpaqdır. Ləçəkləri düz dayanan, xırda, əks-yumurtavaridir. Meyvələrin diametri 0,9-1 sm, şarşəkilli, parlaq, qara, 2-4 çəyirdəkli, uzun müddət tökülmür. Meyvələri sentyabrda yetişir.

Ekologiyası

-340C şaxtaya davamlıdır. Torpağa tələbkar deyil.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Mədəni şəraitdə 1840-cı ildən becərilir. Budanmanı yaxşı keçirir. Canlı hasarların salınmasında əlverişli növlərdən biridir.