Elvira Dolinar (sloven. Elvira Dolinar) — Sloven yazıçısı, feminist və pedaqoq. O, daha çox Slovenka jurnalında qadın hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məqalələri ilə tanınır, ilk sloveniyalı feminist sayılır.

Elvira Dolinar
Doğum tarixi 22 yanvar 1870(1870-01-22)
Vəfat tarixi 18 aprel 1961(1961-04-18) (91 yaşında)
Vəfat yeri
Fəaliyyəti müəllimə, yazıçı

Bioqrafiya redaktə

Elvira Dolinar 1870-ci ildə Krskoda Avstriya-Alman əsilli ailədə anadan olub[1]. O, müəllim kimi təhsil alır, çünki o dövrdə pedaqogika Sloveniyada qadınların peşə əldə edə biləcəyi yeganə intellektual sahə idi. Lakin sonradan ailə quran Dolinar müəllimlik fəaliyyətini dayandırıb. Həyat yoldaşından dörd övladı var idi, qızı Danitsa adını ədəbi təxəllüsü kimi götürür[2].

Dolinar müəllimlik təhsili alarkən qadın hüquqları problemləri ilə maraqlanır və bu onu müxtəlif Avstriya jurnallarında bu mövzuda məqalələr yazmağa ruhlandırır. Onun ən rezonanslı əsəri 1897-1902-ci illərdə çıxan və əsasən qadın müəllimlərin nəşr olunduğu “Slovenka” (“Sloven qadını”) jurnalının səhifələrində yer alır. Dolinar qadın hüquqları müdafiəçisi Slovenka üçün 40-dan çox məqalə yazıb. 1897-ci ildə nəşr etdiyi ilk nəşri Ženska emancipacija (“Qadınların azadlığı”) bu jurnalın səhifələrində ilk dəfə olaraq qadınların hüquqlarını açıq şəkildə müdafiə edir və bu, onu ilk sloveniyalı feminist adlandırmağa imkan verir. Onun ən mühüm və populyar məqaləsi olan “Svobodna ljubezen in zakon” (Azad sevgi və evlilik) 1900-cü ildə nəşr olunur. Hər iki ər-arvad münasibətlərini "dözülməz" hesab etdikdə, boşanmaya icazə verilməli olduğu ifadə edilir, bu ifadə o dövrdə əksər slovenlərin riayət etdiyi katolik dəyərlərinə zidd idi[3]. Onun fikirləri, xüsusən katoliklər tərəfindən geniş şəkildə tənqid edilirdi. Dolinar publisistik əsərlərlə yanaşı bədii əsərlər də yazır.

Dolinar 1961-ci ildə Bleddə vəfat edir. Sloveniyanın kommunist Yuqoslaviyasının bir hissəsi olduğu 1945-ci ildən bəri bütün dövr ərzində Dolinar və digər feministlər pislənilib və yalnız 1991-ci ildə Sloveniya Yuqoslaviyadan müstəqillik əldə etdikdən sonra o, “Sloven feminist düşüncəsinin qabaqcılı” kimi təltif olunmağa başlayıb.

İstinadlar redaktə

  1. van Dijk, Suzan. "Author: Dolinar, Elvira". WomenWriters. 2019-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 марта 2022.
  2. Mihurko Poniž, Katja. Wayne, Tiffany K. (redaktor ). Feminist Writings from Ancient Times to the Modern World: A Global Sourcebook and History. ABC-CLIO. 2011. 333–336. ISBN 9780313345814. 2022-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-24.
  3. Mihurko Poniž, Katja. De Haan, Francisca; Bucur, Maria; Daskalova, Krassimira (redaktorlar ). Aspasia 2008: International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History. Berghahn Books. 2008. 35–36. ISBN 9781845456344. 2023-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-24.