I Oskar
I Oskar yaxud tam adı ilə Jozef Fransua Oskar Bernadot (4 iyul 1799[1][2][…], Paris[1] – 8 iyul 1859[1][3][…], Stokholm kral sarayı[d], Stokholm leni[d][1][3]) — 4 iyul 1799–cu ildə doğulmuş, 8 iyul 1859-cu ildə vəfat etmiş və 1844-cü ildən ölənəcən İsveç-Norveç kralı olmuşdur.
| I Oskar | |
|---|---|
| Josef Frans Oscar | |
 I Oskar şahzadəlik vaxtı | |
.svg){kind=small} | |
| 1844 – 1859 | |
| Əvvəlki | XIV Karl İohann |
| Sonrakı | XV Karl |
| 26 sentyabr 1810 – 28 sentyabr 1844 | |
| Əvvəlki | XIII Karl |
| Sonrakı | Karl Oskar Bernadot |
| 1823 – 1837 | |
| Əvvəlki | Yozefina Leuxtenberq |
| Sonrakı | Raffaele de Ferrari |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Paris |
| Vəfat tarixi | (59 yaşında) |
| Vəfat yeri | Stokholm |
| Dəfn yeri | Riddarholm kilsəsi |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | monarx, bəstəkar |
| Atası | XIV Karl İohann |
| Anası | Dezire Klari |
| Həyat yoldaşı | Yozefina Leuxtenberq |
| Uşaqları |
XV Karl Qustav Oskar Bernadot II Oskar Yevgeniya Avqusta Nikolaus Avqust Bernadot |
| Ailəsi | Bernadotlar sülaləsi |
| Dini | Katolik sonra Lüteranizm |
| Rütbəsi | Admiral |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg){kind=small}
Adı redaktə
Oskarın adının Skandinaviyada ilk olması, onun xaç atası Napoleon Bonapart'ın şotland şairi Ceyms Makfersonu çox bəyənməsi və əsərlərindəki irland adı olan Oskar'ı çox işlətməsindən qaynaqlanır. O özü isə Skandinaviyada yox, Parisdə doğulmuşdu. Onun anası Dezire Klari Napoleon Bonapartın bir zamanlar nişanlısı olmuşdu. Jozef adı Napoleonun qardaşı Jozef Bonapartdan götürülmüşdür.
Gəncliyi redaktə
Təhsilinə 1807-ci ildə başlamışdır. Onlar atasının İsveç kralı olmasından sonra İsveçə köçmüşdülər. O, 1812-ci ildə İsveç və Norveç dilini sürətlə öyrənməyə başladı və tezliklə atası üçün tərcüməçi kimi işləməyə başladı. Bundan əlavə alman dili, kimya və din barədə də məlumatlandırılması üçün fərqli müəllimlər tutulmuşdu. 1815-ci ildə musiqi təhsilinə başladı. XIII Karlın dəfn mərasimində bəstələdiyi elegiyanı ifa etmişdi. Bu hadisədən sonra Bethoven ona müəllimlik təklif etmişdir.[4] 26 sentyabr 1810-cu ildə Södermanland hersoqu oldu.[5]
Vəliəhd kimi redaktə
1812-ci ildə leytenant kimi hərbi xidmətə başlayan Oskar, 1817-ci ildə general mayor oldu. Atasının kral olduğu dövrlərdə Skone general-qubernatoru idi. 17 yanvar 1816-cı ildə İsveç Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü idi. 1 fevral 1824-cü ildə Norveç canişinliyinə təyin olunmuşdu. 1830-cu ildə I Nikolayı ziyarət etmək üçün Sankt Peterburqa getmişdi.[5] 1837-ci ilin yayını əsasən Almaniyada keçirmişdi.
Hakimiyyəti redaktə
Atasının ölümündən sonra Oskar, 8 mart 1844-cü ildə taxta çıxdı. Rəsmi tacqoyma mərasimi 28 sentyabr 1844-cü ildə baş verdi. O hakimiyyətə gələn kimi reformlar edərək mətbuat azadlığını qorudu. Bütün nazirlik postlarına şəxsləri özü təyin etmişdi. Dostu yox idi. 1845-ci ildə vərəsəlik hüququ barədə qanun qəbul edərək bacı və qardaşların əgər vəsiyyət yoxsa atalarının mirasını bərabər bölüşmək hüququnun olduğunu elan etdi. Onun dövründə bayraq və gerb dəyişərək İsveç-Norveç vahid bayrağı qəbul olundu. O həmçinin Müqəddəs Olaf cəngavər ordenini yaratdı. Xarici siyasətdə əsasən Skandinavist baxışı ilə seçilən Oskar Danimarkanın maraqlarını digər ölkələrə nisbətən daha çox müdafiə edirdi. 1848-ci ildə Birinci Şlezviq Müharibəsində Almanlara qarşı Danimarkanı müdafiə etmişdi. 1850-ci illərdə oğlu Karlı Norveç canişinliyinə təyin etmişdi.
Son illəri redaktə
Əsasən xəstəlikli həyat keçirən Oskar tifusa yoluxmuşdu. 1853-cü ildə sağaldığı düşünülsə də 1857-ci ildə beyin xərçənginə tutuldu. 1859-cu ildə vəfat etdi.
_%26_Oscar_I_of_Sweden_%26_Norway_1852.jpg)
Ailəsi redaktə
19 iyun 1823-cü ildə Stokholmda Yozefina Leuxtenberq ilə evlənmişdir.
Övladları: redaktə
Qeyri qanuni övladları: redaktə
Emili Höqkvist ilə: redaktə
- Hyalmar Höqkvist (1839–74)
- Maks Höqkvist (1840–72)
Jaket Lövenhyelm ilə: redaktə
- Oskara Hilder (1817-1880)
Gerbləri redaktə
Vəliəhd, Södermanland hersoqu, 1818-1826 |
Vəliəhd, Södermanland hersoqu, 1826-1844 |
Krallıq gerbi |
Krallıq monoqramı |
|---|
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 3 4 Oscar I (швед.). 1917.
- ↑ Oscar I // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Hovförsamlingens kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0007/F I/2 (1854-1860), bildid: 00033279_00024.
- ↑ Vogel-Rödin, Gösta, red (1991). Bernadotter i politik och kulturliv. Lidköping: Läckö institutet. Sid. 116. Libris 7794977. ISBN 91-971685-0-5
- ↑ 1 2 "Oskar i Nordisk familjebok (andra upplagan, 1914)". 2022-06-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-13.
| SƏLƏF XIV Karl İohann |
.svg)
|
Bernadotlar sülaləsi Canişinlik 11 Aprel 1824-1 Noyabr 1824 17 İyun 1833-3 Sentyabr 1833 Hakimiyyət 1844-1859 |
|
XƏLƏF XV Karl |
| SƏLƏF XIV Karl İohann |
|
Bernadotlar sülaləsi 1844-1859 |
|
XƏLƏF XV Karl |