Kağız kağızağacı

Kağız kağızağacı (lat. Broussonetia papyrifera) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin tutkimilər fəsiləsinin kağızağac cinsinə aid bitki növü.

Kağız kağızağacı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Tutkimilər Triba: Dorstenieae Cins: Kağızağac Növ: Kağız kağızağacı
Beynəlxalq elmi adı
Broussonetia papyrifera Vent., 1799
Şəkil axtarışı ITIS   19107 NCBI   172644 EOL   594938

Təbii yayılması

Vətəni Çin və Yaponiyadır

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 12 m-ə çatan, sıx çətirli ağac və ya koldur. İkievli bitkidir. Gövdəsinin qabığı qırmızımtıl-boz rəngdədir. Budaqları yoğun və nisbətən qısadır. Yarpağın uzunluğu 3–5 sm, eni 1–3 sm-ə çatıb, növbəli və ya spiral şəklində düzülmüş, tamkənarlı və ya üç dilimlidir. Yarpağın əsas hissəsi ürəkvari, dərin oyuğa malikdir. Yarpağın üst tərəfi, cod, tünd yaşıl, alt tərəfi isə hamar, gümüşü-boz rəngdə, yumşaq və sıx məxmərə oxşar tükcüklərlə örtülmüşdür. Yarpaq saplağı 2–5 sm uzunluqda olur. Çiçəkləri ikicinslidir. Çiçək yatağı şar şəklindədir. Erkək çiçəkləri sırğalara toplanmış 4 hissəli çiçəkyanlığından ibarətdir. 4 erkəkciyi vardır. Tozcuqlar narıncı-qırmızı rəngdədir. Dişicikləri şarşəkilli başcığa toplanmış, silindrşəkilli bütöv və ya 4 dilimlidir. Çiçək qrupunun en kəsiyi 2 sm, meyvəyanlığı isə 2–3 sm uzunluqdadır. May ayında çiçəkləyir. Meyvəsi şarşəkilli, qırmızı-çəhrayı rəngdə, şirin, şirəli olub, sentyabr ayında yetişir.

Ekologiyası

Torpağa çox tələbkar deyil, qumsal, yüngül gilli, şoran torpaqlarda yaxşı inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeron, Göyçay, Kürdəmir, Gəncə rayonlarında və Kür-Araz ovalığında, bağ və parklarda yaşıllaşdırmada istifadə edilir.

İstifadəsi

Meyvə və yarpaqları dekorativ görünüşlüdür, tək-tək və qrup əkinlərində, çay kənarlarında torpaqların bərkidilməsində istifadə edilir. Cavan budaqların oduncaq liflərindən, borularından parça, ayaqqabı və müxtəlif növ kağızlar hazırlanır.