Kosmoqonik tanrılar
Kosmoqonik tanrılar — Yunan mifologiyasında protoqonoz ya proqogenoz (yun. Πρωτογενοι, ilk doğulanlar, yarananlar, törənənlər) hadisə nəticəsində yaranmış tanrılar.
İlk olaraq əfsanə yaranmışdır. Tarixə qədərki dövrlərdə insan kainatı tam dərk edə bilmədiyindən təbiət hadisələrinin qarşısında aciz olduğundan onları ilahi obrazlarla dərk etməyə çalışmışdır. İnsanların bu baxımdan yaratmış olduğu əfsanələrdən biri də kainatın yaranmasına aiddir. Əfsanələrin əksəriyyətində dünyanın və kainatın yaranmasını xaotik, qaranlıq, sonsuz, soyuqluqdan törəmə kimi göstərilir. Məşhur ifadədə deyildiyi kimi "öncə xaos (qarma qarışıq, qaranlıq soyuq sonsuzluq) olmuş". Xaos, Tartar, Hava, Okean, Gecə və Zülmət kimi törəmələr ilk tanrılara həyat vermiş olurlar. Məhz yunan mifologiyasında bu cür hadisəni kosmoqonik hadisə və bu hadisələrdən törənənlər isə kosmoqonik tanrılar adlandırılırlır.
| Xaos | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geya | Tartar | Niks | Ereb | Erot | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Efir | Hemera | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hesperidlər | Kerlər | Moros | Tanat | Hipnos | Onir | Mom | Keren | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Moyralar | Nemezida | Apata | Filotes | Geras | Erida | Oyzis | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kloto | Laxesis | Atropos | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mənbə redaktə
- Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
- Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А. О., 1995 ISBN 960-540-118-5
- Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8