Portal:Opera

redaktə   "Ola bilsin ki, operaya gedən hər əlli nəfərdən yalnız biri artıq onu sevsin, yerdə qalan qırxdoqquz nəfər isə onu sevməyi öyrənmək üçün operaya gedirlər" Mark Tven Üçüncü zəng çalınır, pərdə qalxır... Opera portalına xoş gəlmisiniz! redaktə   Operalar Sinderella ya xeyirhaqlığın təntənəsi (it. La Cenerentola, ossia La bontà in trionfo) — Coakkino Rossininin 2 pərdəli eyniadlı nağıl əsasında Yakopo Ferettinin librettosunda opera. Şən dram janrda olan bu operanın ilk premyerası 25 yanvar 1817-ci ildə Romada Valle teatrında oynanılmışdır. Rossini “Sinderella” operasını bəstələdiyi zaman 25 yaşında olmuşdur. Bir il öncə 1816 cı ildə bəslədiyi Sevilya bərbərindən sonra tanınmağa başlayan Rossini “Sinderella” operasını 3 həftə ərzində tamamlamış olur. Məqaləni oxu... redaktə   Operettalar Yarasa (alm. Die Fledermaus‎) — avstriyalı bəstəkar, İohann Ştrausun 1872-ci ldə yazmış olduğu operettası. Alman dilindəki librettonun müəllifləri Haffner Karl və Jene Rixarddırlar. Operettanın primyerası 5 aprel, 1874 cü ildə Vyana, “An der Vin” teatrında olmuşdur. 1872 ci ildə Vyana teatrı “An der Vin” Anri Malyak və Ludovik Halevinin “Yeni il gecəsi” fransız komediyasını tamaşaya qoymağa hazırlaşir. Son anda teatr direktoru, Maks Ştayner bu fikrindən daşınır. Yulius Roderix Benediksin “Həbs cəzası” vodevili əsasında Haffner Karl və Jene Rixard tərəfindən yazmılmış senari qaralamanı libretto kimi İohann Ştrausa təqdim edərək, yeni “Yarasa” operettasını yazmağı təklif edir. Şən, zarafatla dolu, bayram ovqatlı librettonu Ştraus çox bəyəndiyindən, oprettonu 6 həhtə ərzində bitirir. İlk zamanlar “Yarasa” populyarlıq qazanmasa da Vyana teatrının repertuarından düşmür. 3 ils sonra “Qaraçı” adı altında yenilənmiş versiyası Parisdə gurultulu uğur qazanır. Bundan sonra operetta məşurlaşaraq hər yerdə hətta Avstraliyada və Hindistanda tamaşaya qoyulur. Oprettanın zəfər uğuru 20 ildən sonra Qustav Malerin yeni redaktəsində Hamburqda qoyulmuş tamaşasında olmuşdur. Məqaləni oxu...' redaktə   Bəstəkarlar Müslüm Maqomayev (18 sentyabr 1885 - 28 iyul 1937) — bəstəkar, dirijor, pedaqoq, folklorçu, ictimai xadim. Azərbaycan musiqisində Avropa stilində ilk operanın müəllifi ("Nərgiz", 1935), Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1936). Azərbaycan peşəkar musiqili teatrının banilərindən biri olmuşdur. Əslən Qax rayonunun İlisu kəndindəndir. Atası Məhəmməd Abdul oğlu gənc yaşlarında İlisu kəndində dəmirçilik etmiş və sonralar Vladiqafqaz şəhərinə köçmüşdür. Burada çeçen qızı ilə evlənərək yaşamını davam etdirmışdir. Ailənin böyük oğlu olan Abdulmüslüm 1912-ci ildən opera dirijorluğu fəaliyyətinə başlamışdır. "Şah İsmayıl" (1916) və "Nərgiz" (1935) operalarının müəllifidir. 1927-ci ildə Maqomayevin redaktəsi ilə "Azərbaycan Türk Xalq Mahnıları"nın ilk məcmuəsi (Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən yazılmış və işlənmişdir) nəşr olunmuşdur. Məqaləni oxu... redaktə   Milli operamız Koroğlu — Üzeyir bəy Hacıbəyovun aşıq operası. Operanın əsas qəhrəmanı olan xalqın obrazı məzlum vəziyyətdən tədricən güclənən etiraza, ədalət uğrunda əzmlə mübarizəyə qalxmaq qərarından —qələbə sevincinə qədər hərtərəfli, ardıcıl verilmişdir. Xalq obrazının açılışında ifadəli kiçik mövzu-tezislər — leytmotivlər böyük rol oynayır: 1. Xalqın məzlumluğunu ifadə edən həyəcanlı mövzu (çahargah ladının kadensiya intonasiyası üstündədir). 2. Üsyan etmiş xalq mövzusu (şur ladının kadensiya intonasiyaları üstündədir; çağırış xarakteri daşıyaraq aşıq musiqisinin obraz-intonasiya quruluşu ilə səsləşir). Qətiyyətli, təsirli xarakter daşıyan 3 və 4-cü leytmotivlər xalqın qəhrəmani obrazı ilə bağlıdır; rast ladı intonasiyaları üstündə qurulan bu leytmotivlərdə müasir kütləvi mahnı əlamətləri müəyyən qədər özünü göstərir. 5-ci mövzuda xalqın iradəsi, poetik əhvali-ruhiyyəsi, yüksək mənəvi keyfiyyətləri ifadə olunmuşdur. I pərdənin əvvəlində xalqın məzlumluğu leytmotivi üstündə qurularaq onun kədərini, həyəcanını, qəzəbini ifadə edən "Bu gözəl təbiət" xoru xalq obrazının ekspozisiyası rolunu onayır. Kəndlilərin obrazı artıq I pərdədən dramaturji fəallığı ilə seçilir. Məqaləni oxu...' redaktə   Məşhur tenor ifaçılar Bülbül 22 iyun 1897-ci ildə Şuşa yaxınlığında, hazırda Xankəndinin cənub ərazisi olan Xanbağı adlanan yerdə anadan olmuşdur. Səhnə fəaliyyətinə 1916-cı ildən başlamışdır. 1920-ci ildən Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının (o zamanlar Birləşmiş Dövlət Teatrı opera truppası) solisti olmuşdur. Fəaliyyətinin ilk illərində Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" (İbn Salam), "Əsli və Kərəm" (Kərəm), Z.Hacıbəyovun "Aşıq Qərib" (Qərib) operasında oynamışdır. 1927-ci ildə Bakı Konservatoriyasını bitirmişdir. Təhsilini davam etdirmək üçün dövlət xətti ilə İtaliyanın Milan şəhərinə getmişdir. 1931-ci ildə Milan Konservatoriyasını (Cüzeppe Anselmi, Delliponti və R. Qraninin sinfini) bitirib Azərbaycana geri dönmüş və Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında dərs deməyə başlamışdır. 1932-ci ildə onun təşəbbüsü ilə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası nəzdində Azərbaycan xalq musiqisini öyrənən elmi-tədqiqat kabineti yaradılmışdır. 1945-ci ildən etibarən Azərbaycan xalq musiqisinin tədqiqi ilə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının İncəsənət İnstitutu məşğul olmağa başlamışdır. 1938-ci ildə SSRİ xalq artisti adına layiq görülmüşdür. 1940-cı ildə professor seçilmişdir. 1950-ci ildə SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı olmuşdur. Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. SSRİ–nin 2 dəfə Lenin Ordeninə, 2 Qırmızı Əmək Bayrağı ordeninə, "Şərəf nişanı" ordeninə, İtaliyanın Qaribaldi ordeninə və medallara layiq görülmüşdür. Məqaləni oxu... redaktə   Məşhur soprano ifaçılar Mariya Kallas (yun. Μαρία Κάλλας, doğum şəhadətnaməsindəki adı - Sofiya Seseliya Kalos, ing. Sophia Cecelia Kalos, xaç suyuna çəkilərkən aldığı ad Anna Mariya Sesiliya Sofiya Kaloqeropulos, yun. Άννα Μαρία Καικιλία Σοφία Καλογεροπούλου) — yunan əsilli Amerika opera müğənnisi, soprano. XX əsrin ən məşhur opera müğənnilərindən biri. O, ifadəli belkanto texnikasına, geniş səs diapazonuna və böyük artistlik istedadına sahib idi. Onun repertuarına klassik operalardan tutmuş Donizetti, Bellini, Rossini, Verdi və Puççininin bel-kanto operaları daxil idi. O, özünün nəzərəçarpan musiqi və artistik qabiliyyətlərinə görə La Divina (tərc. İlahə) ləqəbinə layiq görülmüşdü. Məqaləni oxu... redaktə   İfaçılar Yusif Eyvazov (d. 2 may 1977, Bakı) — Azərbaycan əsilli opera müğənnisi, tenor. 1996-1998-ci illərdə Bakı Dövlət Konservatoriyasında oxumuş, sonralar Franko Korelli, Maqdı Olivero və Plasido Dominqo kimi opera ifaçılarından ustad dərsləri almışdır. 2009 cu ilin aprelində Bakıda ilk solo konserti ilə çıxış etmişdir. Məqaləni oxu... redaktə   Opera teatrları Vyana Dövlət Operası (alm. Wiener Staatsoper‎), 1918 ci ilə kimi Vyana Saray Operası, 27 sentyabr 1938 ci ildən Vyana Dövlət Operası— Avstiyada ən böyük opera binası. 1861 ci ildə Vyana Şəhərsalma Fondunun sifarişi ilə memarlar alm. August Sicard von Sicardsburg‎, alm. Eduard van der Nüll‎ tərəfindən inşaasına başlanılaraq,25 may, 1869 cu ildə bitirilmişdir. Açılış günü səhnəsində Volfqanq Amadey Mosartın “Don Juan” operası oynanılmışdır. 1 may — 31 may, 1945 ci illərdə opera alm. Opernhaus der Stadt Wien – Wiener Staatsopernensemble‎ — “Vyana Şəhər Operası – Dövlət Opera Ansambılı” adlandırılmışdır. Məqaləni oxu... redaktə   Opera indeksləri 0–9 A B Ç C D E Ə F G H X İ J K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z redaktə   Opera musiqisi Uvertüralar "Toreador" Karmen (1875) Jorj Bize “Sehrli fleyta”, Volfqanq Amadey Motsart “Fiqaro evlənir”, Volfqanq Amadey Motsart “Aida”, “Zəfər marşı”, Cüzeppe Verdi Ariyalar "E lucevan le stelle" - “Toska”, Cakomo Puççini, ifaçı Leo Slezak, 1913. “Libiamo ne' lieti calici”, "La Traviata", Cüzeppe Verdi “La donna è mobile”, “Riqoletto” Cüzeppe Verdi “Vecchia zimarra”, (Kollenin ariyası)“ Bohema”, Cakomo Puççini redaktə   Təqvim Aprel 5 aprel — 1874-cü ildə Vyana, “An der Vin” teatrında Yarasa operettasının ilk premyerası olmuşdur 8 aprel — 1921-ci il, Franko Korellinın doğum günü 15 aprel — 1911-ci il, O olmasın, bu olsun oprettasının ilk premyerası aprelin 25-dә Bakıda olmuşdur 18 aprel — 1897-ci il, Şövkət Məmmədovanın doğum günü 25 aprel — 1911-ci il, O olmasın, bu olsun oprettasının ilk premyerası Bakıda olmuşdur 25 aprel — 1926-ci il, Turandot operasının ilk primyerası Milanda La Skala opera evində səhnəyə qoyulmuşdur 30 aprel — 1937-ci il, Koroğlu operasının ilk premyerası AOBT-nda olmuşdur redaktə   Məşhur ariyaların sözləri it. “Nessun Dorma!” (“Heç kim yatmasın!”) Turandot (italyanca) Şahzadə Kalaf: Nessun Dorma! Nessun Dorma! Tu pure, o principessa, nella tua fredda stanza guardi le stelle che tremano d’amore e di speranza! ma il mio mistero è chiuso in me, il nome mio nessun saprà! no, no, sulla tua bocca lo dirò, quando la luce splenderà! ed il mio bacio scioglierà il silenzio che ti fa mia! Xor: il nome suo nessun saprà… e noi dovrem ahimè, morir, morir!… Şahzadə Kalaf: dilegua, o notte! tramontate, stelle! tramontate, stelle! all’alba vincerò! vincerò! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Heç kim yatmasın! Heç kim yatmasın! Sən də, şahzadə, Soyuq otağında sevgi və ümidlə titrəyən Ulduzları seyr et! Amma mənim sirrim məndə gizlidir Adımı heç kimsə bilməyəcəkdir! Xeyr, xeyr! Adımı ağzının yanında ikən söyləyəcəyəm, Günəş çıxanda! Və səni mənimki edəcək olan öpüşüm Səssizliyi əridəcək! Adını heç kim tapmayacaq ... Və biz də, ölməli olacağıq, ölməli olacağıq! Ey gecə, yox ol! Ulduzlar, sönün! Ulduzlar, sönün! Şəfəq vaxtı mən qalib gələcəyəm! Qalib gələcəyəm, qalib gələcəyəm! it. “Che gelida manina” (“Bu əllər necə soyuqdur”) Bohema (italyanca) Che gelida manina, se la lasci riscaldar... Cercar che giova? Al buio non si trova. Ma per fortuna, è una notte di luna, e qui la luna... l'abbiamo vicina. Aspetti, signorina, le dirò con due parole: chi son? chi son!... e che faccio... come vivo?... Vuole? Chi so? Sono um poeta. Chi cosa faccio? Scrivo. E come vivo? Vivo. In porvetà mia lieta, scialo da gran signore... rime ed inni d'amore. Per sogni e per chimere... e per castelli in aria! L'anima ho milionaria. Talor dal mio forziere... ruban tutti i gioelli due ladri: gli ochhi belli. V'entrar com voi pur ora, ed i miei sogni usati e i bei sogni miei tosto si dileguar! Ma il furto non m'accora, poichè v'ha preso stanza... la speranza! Or che mi conoscete, parlate voi deh! parlate... Chi siete? Vi piaccia dir? (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Bu əllər necədə soyuqdur! İzin verin qızdırım. Qaranlıqda axtarmaq nə fayda Tapmaq üçün çox zülmətdir Göydə ay doğana və ulduzlar sayrışanadəkş İzin verin mənə madumazel, Özümü sizə təqdim edim, Kiməm, təxminən, nə ilə məşqulam, Və mən burada yaşayıram! İzninizlə? (Mimi susur) Mən kiməm? Dinləyin. Mən adi şairəm. Mən nə edirəm? Yazıram! Necə yaşayıram? Beləki, yaşayıram! Bu yoxsul otaqda ... Qızıl xəyallarla Havada qəsrlər ucaldar Özümü ruhən milyonçu hiss edər, Qəlbimdən çapıb alınar Tez-tez gözəl cəvahirlər Oğru cüt gözcüklər! Bu gözcüklər sizinlə yenə gəlmiş Alıb xəyallarımı götürmüş Lakin mən zərrə qədər incimirəm ... Bax beləcə məni tanıdınız. Deyiniz mənə indi, sizin adınız nədir? it. “Mi chiamano Mimì” (“Məni Mimi çağırılar”) Bohema (italyanca) Sì. Mi chiamano Mimì,  ma il mio nome è Lucia.  La storia mia  è breve. A tela o a seta  ricamo in casa e fuori...  Son tranquilla e lieta  ed è mio svago  far gigli e rose.  Mi piaccion quelle cose  che han sì dolce malìa,  che parlano d'amor, di primavere,  di sogni e di chimere,  quelle cose che han nome poesia...  Lei m'intende? (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Bəli. Məni Mimi çağırırlar, amma adım Lusiyadır. Mənim hekayətim qısadır. Kətan, ipək üzərində Tikirəm evdə, eşikdə... Sakit və rahatca Vururam naxışlar zanbaqdan və qızılgüldən. Bu işimdən məmnunam, Belə şirin sehrə malik olmaq O, sevgi və bahardan danışır, Mənə arzu və xəyallardan danışır. o, şeylər ki, poetik ada malikdirlər... Siz məni anlayırsınızmı? it. “Vecchia zimarra” (“Köhnə palto”) Bohema (italyanca) Vecchia zimarra, senti,  io resto al pian, tu ascendere  il sacro monte or devi.  Le mie grazie ricevi.  Mai non curvasti il logoro  dorso a ricchi, ai potenti,  né cercasti le frasche  dei dorati gingilli.  Passâr nelle tue tasche  come in antri tranquilli  filosofi e poeti.  Ora che i giorni lieti  fuggir, ti dico: addio  fedele amico mio. (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Qulaq as, ey köhnə palto  Mən yerdə qalıram, Siz qalxın  Müqəddəs mərhəmət dağına.  Minnətdarlığımı qəbul edin.  Siz heç əyilmədiniz  Varlılara, imkanlılara.  Cibləri verilir  Sakit daldalanmaq üçün  Filosoflara və şairlərə  Keçdi o xoşbəxt günlər  Və mən sizə əlvida deyirəm  Mənim vəfalı dostum,  Əlvida, əlvida. it. “Recondita armonia” (“Gizli harmoniya”) Toska (italyanca) Recondita armonia di bellezze diverse! È bruna Floria, l’ardente amante mia. E te, beltade ignota, cinta di chiome bionde, Tu azzurro hai l’occhio, Tosca ha l’occhio nero! L’arte nel suo mistero, le diverse bellezze insiem confonde… Ma nel ritrar costei, Il mio solo pensiero, Ah! il mio sol pensier sei tu, Tosca, sei tu! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Gizlin harmoniya, çeşidli gözəlliklərlə! Mənim ehtiraslı sevgilim Floria - əsmərdir. Naməlum gözəl səninsə, gur buruq saçların sarışındır. Gözlərin mavidir, Toskanın gözlərisə qaradır. İncəsənət öz sirrlərilə Birləşdirir özündə bu iki gözəlliyi. Amma çəkəndə mən onu, Mənim tək düşündüyüm, Ah! Mənim tək düşündüyüm - sənsən Toska, sən! it. “Vissi d'arte” (“Sənət üçün yaşayaraq”) Toska (italyanca) Vissi d'arte, vissi d'amore, non feci mai male ad anima viva! Con man furtiva quante miserie conobbi aiutai. Sempre con fè sincera la mia preghiera ai santi tabernacoli salì. Sempre con fè sincera diedi fiori agli altar. Nell'ora del dolore perché, perché, Signore, perché me ne rimuneri così? Diedi gioielli della Madonna al manto, e diedi il canto agli astri, al ciel, che ne ridean più belli. Nell'ora del dolore, perché, perché, Signore, ah, perché me ne rimuneri così? (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Sənət üçün, sevmək üçün yaşayaraq, Heç bir məxluqa zərər vermədim! Gizlin, xəlvətcə, Bildiyimcə çarəsizlərə tutdum əl. Hər zaman səmimi inancımla Müqəddəslərə dualar etdim. Hər zaman səmimi inancımla Qurbangahı güllərlə bəzədim. Ağır məqamda Nəyə görə, niyə, Tanrım, Nə üçün məni Sən belə mükafatlandırırsan? Daş-qaşımı Məryəm libasına qurban etdim, Mahnılarımı ulduzlara və göylərə qurban etdim, hansı ki, möhtəşəm gözəlliklə gülürdülər. Ağır məqamda Nəyə görə, niyə, Tanrım, Nə üçün məni Sən belə mükafatlandırırsan? it. “E lucevan le stelle” (“Və ulduzlar parıldayırdılar”) Toska (italyanca) E lucevan le stelle, ed olezzava la terra stridea l’uscio dell’orto ed un passo sfiorava la rena. Entrava ella fragrante, mi cadea fra le braccia. O dolci baci, o languide carezze, mentr’io fremente le belle forme disciogliea dai veli! Svanì per sempre il sogno mio d’amore. L’ora è fuggita, e muoio disperato! E non ho amato mai tanto la vita! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Və ulduzlar parıldayırdılar, Torpaq ətir saçırdı, Bağça qapısı cırıldadı, Və onun altı quma toxundu. O, ətir saçaraq qəldi, Və mənim qucağıma düşdü. Ah şirin öpüş, ah xumar nəvaziş, Titrəyərək, parlaq gözəlliyini örpəkdən azad etdim! Əbədi sevgi xəyalına daldım. Zaman keçdi, və ümidsiz ölürəm! Və heç vaxt həyatı belə sevməmişdim! it. “La donna è mobile” (“Qadınlar daimi deyil”) Riqoletto (italyanca) La donna è mobile  Qual piuma al vento,  Muta daccento — e di pensiero.  Sempre un amabile,  Leggiadro viso,  In pianto o in riso, — è menzognero. Ritornello La donna è mobil  qual piuma al vento  Muta daccento e di pensier!  e di pensier!  e di pensier!        È sempre misero  Chi a lei s'affida,  Chi le confida — mal cauto il cuore!  Pur mai non sentesi  Felice appieno  Chi su quel seno — non liba amore! Ritornello La donna è mobil  qual piuma al vento,  Muta daccento e di pensier!  e di pensier!  e di pensier! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Qadınlar daimi deyil, Küləkdə bir lələk kimi, Davranış və fikirləri  Həmişə şirin,  Həmişə göyçək üzü İstər kədərli, istər sevincli - yalançıdır. Nəqarət Qadınlar daimi deyil, Küləkdə bir lələk kimi, Dəyişir davranış və fikirləri  Və fikirləri!  Və fikirləri! Həmişə bədbəxtdir, Kim ki, ona inanır, Kim ki, ona güvənir - ürəyi ehtiyatsızdır! Hər halda heç vaxt dadmaz  Əsl xoşbəxtliyi, Kim ki, bu sinədə dadmaz sevgini! Nəqarət Qadınlar daimi deyil, Küləkdə bir lələk kimi, Dəyişir davranış və fikirləri  Və fikirləri!  Və fikirləri! it. “O patria mia” (“Oh, mənim əziz ölkəm”) Aida (italyanca) O patria mia, mai più,  mai più ti rivedrò!  mai più, mai più ti rivedrò!  mai più, mai più ti rivedrò!O cieli azzurri… O dolci aure native,  dove sereno il mio mattino brillò… O verdi colli… o profumate rive… O patria mia, mai più  ti rivedrò!  O patria mia, mai più, mai più,  mai più ti rivedrò!  O patria mia, O patria mia,  mai più ti rivedrò  Mai più, no, no, mai più, mai più  O patria mia,  non ti vedrò mai più!  Mai più, mai, non ti vedrò mai più!  O patria mia, mai più ti rivedrò (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Oh, mənim əziz ölkəm!  Bir daha,  Daha heç vaxt, mən səni görməyəcəyəm  Daha heç vaxt, Daha heç vaxt mən sənin mavi səmanı görməyəcəyəm  Oh şirin doğma meh  Orada şirin səhər işıq saçır  Oh yaşıl dağlar ...  Oh ətirli cərəyanlar... Oh sevimli ölkəm, daha heç vaxt  Mən sizə görməyəcəyəm  Oh sevimli ölkəm, daha heç vaxt,  Daha heç vaxt, mən səni yeidən görməyəcəyəm. Oh sevimli ölkəm  Oh sevimli ölkəm  daha heç vaxt yenidən görməyəcəyəm .. Oh sevimli ölkəm,  daha səni heç vaxt görməyəcəyəm  Oh sevimli ölkəm, daha heç vaxt,  daha heç vaxt, mən səni yenidən görməyəcəyəm it. “La fatal pietra sovra me si chiuse” (“Ölüm daşı indi məni qapayacaq”) Aida (italyanca) Radames: La fatal pietra sovra me si chiuse... Ecco la tomba mia. Del dì la luce Più non vedrò... Non revedrò più Aida. Aida, ove sei tu? Possa tu almeno Viver felice e la mia sorte orrenda Sempre ignorar! Qual gemito!... Una larva... Una vision... No! forma umana È questa. Ciel! Aida! Aida: Son io. Radames: Tu... in questa tomba! Aida: Presago il core della tua condanna, In questa tomba che per te s'apriva Io penetrai furtiva... E qui lontana da ogni umano sguardo Nelle tue braccia desiai morire. Radames: Morir! sì pura e bella! Morir per me d'amore... Degli anni tuoi nel fiore Fuggir la vita! T'avea il cielo per l'amor creata, Ed io t'uccido per averti amata! No, non morrai! Troppo t'amai! Troppo sei bella! Aida: Vedi?... di morte l'angelo Radiante a noi s'appressa, Ne adduce eterni gaudii Sovra i suoi vanni d'or. Già veggo il ciel dischiudersi, Ivi ogni affanno cessa, Ivi comincia l'estasi D'un immortale amor. (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Radames: Ölüm daşı indi məni qapayacaq Bu mənim məzarımdır. Bir daha mən İşıq üzü, bir daha Aidanı görməyəcəyəm. Aida haradasan? Mayda ən azından xoşbəxt yaşa, xəbərsiz Mənim acı taleyimdən, xəbərsiz, Nəfəs? Kabus, görünür - yox, bu insan cildidir! Göylər! -Aida! Aida: Bu mənəm Radames: Sən — bu məzarda! Aida: Qəlbimdə öz taleyimi his etdim. Xəlvət bu məzara gəldim Sizə qovuşmaq üçün. Və budur, hər kəsin gözündən uzaq, Səninlə birlikdə ölməyə gəldim! Radames: Ölmək-necə pak, necə gözəldir! Ölmək, məni sevərək! Bu gənc çağında, həyatdan imtina edərək! Göylər səni sevərək yaratmış, Belə ki səni sevib səni öldürmək! Yox, sən ölməyəcəksən! Mən səni çox sevdim, Sən ölmək üçün çox gözəlsən! Aida: Görürsən? Ölüm mələyi, Parlaq qanadları ilə yaxınlaşır, öz qızılı qanadları üzərində bizi əbədi sevincimizə çatdırmaq üçün Üstümüzə göylər açılır. Orada, hər qüssə bitir, Oradaca sevinc başlayır, Əbədi məhəbbət sevinci. Habanera ariyası fr. “L'amour est un oiseau rebelle” (“Eşq azad (vəhşi) bir quşdur”) Karmen (fransızca) L'amour est un oiseau rebelle que nul ne peut apprivoiser, et c'est bien en vain qu'on l'appelle, s'il lui convient de refuser. Rien n'y fait, menace ou prière, l'un parle bien, l'autre se tait: Et c'est l'autre que je préfère, Il n'a rien dit mais il me plaît. L'amour! L'amour! L'amour! L'amour!  •  •  • L'amour est l'enfant de Bohême, Il n'a jamais, jamais connu de loi; Si tu ne m'aimes pas, je t'aime; Si je t'aime, prends garde à toi! (Prends garde à toi!) Si tu ne m'aimes pas, Si tu ne m'aimes pas, je t'aime; (Prends garde à toi!) Mais si je t'aime, si je t'aime; Prends garde à toi!  •  •  • L'oiseau que tu croyais surprendre Battit de l'aile et s'envola. L'amour est loin, tu peux l'attendre; Tu ne l'attends plus, il est là. Tout autour de toi, vite, vite, Il vient, s'en va, puis il revient. Tu crois le tenir, il t'évite, Tu crois l'éviter, il te tient! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Eşq azad bir quşdur Heç kəs onu ram edə biməz, Onu səsləməyin əbəsdir, Əl çəkəsən gərək Əbəsdir hədələr və yalvarmalar Kimi gözəl danışır, kimisi susur Mən susanı seçirəm: Bir söz deməsə də mənə xoşdur Eşq! Eşq! Eşq! Eşq!  •  •  • Eşq - İlahə övladı, O, qayda-qanun bilməz; Boynuna al ki mənə vurulmusan, necə ki, mən sənə; Əgər mən sənə vurulmuşamsa! (Özünü gözlə!) Deki məni sevmirsən, Deki məni sevmirsən, necə ki, mən səni! (Özünü gözlə!) Əgər mən səni sevirəmsə, Əgər mən səni sevirəmsə, özünü gözlə!  •  •  • Hesab edirsən ki, o quşu tutmusan, Qanad açaraq uçub gedir — Eşq artıq uzaqlarda, sən isə intizarda; Gözlənilmədikdə isə — budur burada! Dərhal, cəld ətrafında Çırpınar, uçar, geri dönər, Fikirləşirsən onu tutmusan — o qaçır, Fikirləşirsən ondan qaçmısan — budur onun ixtiyarındasan! it. “Va, pensiero” (“Uç düşüncə”) Nabukko (italyanca) Va, pensiero, sull’ali dorate; Va, ti posa sui clivi, sui colli, Ove olezzano tepide e molli L’aure dolci del suolo natal!        •  •  • Del Giordano le rive saluta, Di Sionne le torri atterrate… Oh mia patria sì bella e perduta! Oh membranza sì cara e fatal!        •  •  • 'Arpa d’or dei fatidici vati, Perché muta dal salice pendi? Le memorie nel petto riaccendi, Ci favella del tempo che fu!        •  •  • O simile di Solima ai fati Traggi un suono di crudo lamento, O t’ispiri il Signore un concento Che ne infonda al patire virtù! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Uç düşüncə, qızıl qanadlar üstə; Uç dincəl, dağlarda, təpələrdə; Harada ki, havası vətənin şirinliyi, hərarəti və zərifliyi ilə doludur!      •  •  • Salamla İordan sahilini, dağılmış Sion qülləsini... Ey gözəl itirilmiş vətən! Əziz, ölümcül xatirələr!      •  •  • Qədim peyğəmbərlərin qızıl arfası, Niyə, susaraq, inancdan asılmısan? Oyat ürək yaddaşını, Danış keçmişindən!      •  •  • Qoy eşidilsin iniltin, Qüdsün acı taleyi kimi, Tanrı sənə nəğmə qoşsun ki, Bizə dözüm üçün güc versin! it. “Di quella pira l'orrendo foco” (“Tonqalın alovu amansızdır”) Trubadur (italyanca) Manrico (tenor):  Di quella pira l'orrendo foco  Tutte le fibre m'arse avvampò!...  Empi spegnetela, o ch'io tra poco  Col sangue vostro la spegnerò...  Era già figlio prima d'amarti  Non può frenarmi il tuo martir.  Madre infelice, corro a salvarti,  O teco almeno corro a morir! Leonora (soprano):  Non reggo a colpi tanto funesti...  Oh quanto meglio sarìa morir! Ruiz (tenor), Chorus of soldiers:  All'armi, all'armi! eccone presti  A pugnar teco, teco a morir. (azərbaycanca) Manrico (tenor): Tonqalın alovu amansızdır Dəhşətə gəlirəm, zalım baxışlarından!... Qəddar, söndür onu, yoxsa söndürərəm Onu sizin qanınızla mən... Oğlun səni çox sevir Sənin ağrılarına dözməz, Zavvalı anam, səni qurtararam, Ya da ki, Səninlə ölərəm! Leonora (soprano): Mən bu zərbəyə dözə bilmərəm ... Bundansa ölmək daha yaxşı Rui (tenor), silahdaşlar (xor): Silahlan, silahlan! budur haqqı Səninlə vuruşub, səninlə ölmək fr. “Le veau d'or” (“Qızıl buzov”) Faust (fransızca) I. Le veau d’or est toujours debout ; On encense Sa puissance D’un bout du monde à l’autre bout ! Pour fêter l’infâme idole, Rois et peuples confondus, Au bruit sombre des écus Dansent une ronde folle Autour de son piédestal?… Et Satan conduit le bal ! II. Le veau d’or est vainqueur des Dieux ; Dans sa gloire Dérisoire Le monstre abject insulte aux cieux ! Il contemple, ô race étrange ! A ses pieds le genre humain Se ruant, le fer en main, Dans le sang et dans la fange Où brille l’ardent métal !… Et Satan conduit le bal ! Et Satan conduit le bal ! (azərbaycanca, hərfi tərcümə) I. Yer üzündə, insan irqi, Alçaq bütə edir səcdə O, bütün kainata hakim Bu büt - qızıl buzovdur! Canla-başla səcdə edirlər bütə Bütün məsəb və ölkələrin insanları Dəlicə rəqs edir dövrəsində Bu kürsü ətrafında?... İblisdir mərasimə hakim! II. Qızıl büt edir göylərə nifrət; Dəyişir rişxəndlə o, göylərin hökmünü! Çəkişir ölkələr; Qılıncla axıdılır İnsan qanı su kimi Dəmir üçün ölür insanlar! İblisdir mərasimə hakim! İblisdir mərasimə hakim! it. “No Pagliaccio non son” (“Yox, mən payaç deyiləm!”) Palyaçolar (italyanca) No! Pagliaccio non son! Se il viso è pallido è di vergogna, e smania di vendetta! L’uom riprende i suoi diritti, e’l cor che sanguina vuol sangue a lavar l’onta, o maledetta! No. Pagliaccio non son! Son quei che stolido ti raccolse orfanella in su la via quasi morta di fame, e un nome offriati e un amor ch’era febbre e follia! Gruppi di donne Comare, mi fa piangere! Par vera questa scena! Un gruppo di uomini Zitte laggìu. Che diamine! Silvio (a parte) Io mi ritengo appena! Sperai, tanto il delirio accecato m’aveva, se non amor, pietà… mercé! Ed ogni sacrifizio al cor, lieto, imponeva, e fidente credea più che in Dio stesso, in te! Ma il vizio alberga sol ne l’alma tua negletta: tu viscere non hai… Sol legge è'l senso a te: va, non merti il mio duol, o meretrice abbietta, vo' ne lo sprezzo mio schiacciarti sotto i piè! La folla (entusiasta) Bravo!… Nedda (fredda ma seria) Ebben, se mi giudichi di te indegna, mi scaccia in questo istante. Ah! ah! di meglio chiedere non puoi che correr tosto al caro amante. Sei furba! No, per Dio, tu resterai e il nome del tuo ganzo mi dirai. (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Yox, mən payaç deyiləm! Mənim üzüm solmuşsa, bu rüsvayçılıqdandır. bu qisas hərisliyindəndir! Kişinin ləyaqətini qorumaq haqqı var! Qanamış ürəyim qisasa susamış. Ancaq qan yuyar ləkəmi, Lənətə gələsən qadın! Yox, mən payaç deyiləm! Mən axmaq, aldım bu qarnıac kimsəsizi küçənin pəncəsindən Mən axmaq, sənə pak adımı və eşqimi verdim Ehtiras və arzularımı! Xor (kənd qadınları, onlar hələ anlamırlar ki, olanlar — tamaşa deyil) Zavallı! Onun hekayəsi həyatdandır! Хor (kənd kişiləri — onlar hələ anlamırlar ki, bu tamaşa deyil, həqiqi faciədir) Susunuz siz axmaqlar, Tanrı xatirinə! Silvio (ətrafa) Özümü ələ almağa taqətim yoxdur! Öz kor olmuş sadəlövhlüyümlə güman edirdim ki, eşq olmasa da, heç olmasa alicənablığıma... Xəyanət etməzsən, etdiyim yaxşılıqları yerə vurmazsan, Buna görə sənə tanrıdanda artıq inanırdım! Nəyinki pislik və günah  ölmüş canında varmış:  sənə duyğum qalmadı... Sənə heyvan ehtirası hakimdir: Dəf ol! Sən mənim əzablarıma layiq deyilsən! Sən çirkin fahişəni! Səni əzmək istəyirəm! Kütlə (ruh yüksəkliyi ilə, hələ də anlamır ki, bu bir faciədir komediya deyil) Bravo! Nedda (ciddi və təmkinlə)  Necə istəyirsən. Layiq bilmirsənsə dərhal burax məni! Ha-Ha! Sənə elə bu lazımdır! Səni qovum bir baş  qiymətli məşuqunun qucağına! Necə də ağıllısan! Amma yox, qalacaqsan burda mənimlə Deyəcəksən mənə adını  Sənin aşnanın. redaktə   Şəkil qalereyası Turandot. Böyük Teatr, Florida, 2010 redaktə   Bilirsinizmi... Turandot operasının orijinal süjeti Azərbaycanın XII əsrdə yaşamış klassik şairi Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl” əsərindəki epik hekayədən götürülmüşdür. Qarnye opera binasının lahiyəsi təqdim olunarkən İmperatriça Yevgeniya Şarl Qarnyedən onun hansı memarlıq üslubunda işlənildiyini soruşur: "Bu necə üslubdur? Nə yunan, nə XV Lüdovik, nə də XVI!" Qarnye belə cavab verir: "Bu ki, III Napoleondur və siz onu bəyənmirsiniz?!". İmperator Qarnyeni kənara çəkib qulağına pıçıldayır: "Narahat olmayın, onun onsuz da belə şeylərdən başı çıxmır". Beləliklə Napoleon üslubu yaranmış olur. Bəd 13 ədədi: Opera Qarnye sayca Parisin 13 cüsüdür; 29 may 1896 cı ildə nizamlayıcı 700 kq-lıq çilçıraq "Faust" tamaşası gedərkən düşməsindən 13 nömrəli oturacaqda əyləşmiş tamaşaçı ölür; gənc balerina giriş pilləkanının 13 cü pilləsindən yıxılaraq tələf olur. Qaston Lerunun məhşur "Opera fantomu" romanında opera binasının altında gölün olması göstərilir. Həqiqətdə də binanın zirzəmisində özülün davamlığını artırmaq və baş verə biləcək yanğını söndürmək üçün su anbarı mövcuddur. Aida operasının Avropadakı premyerası 1872-ci ildə La Skalada baş tutmuşdur. Opera qədər bəyənilir ki, bəstəkar Cüzeppe Verdi 32 dəfə səhnəyə çağırılir. redaktə   Kateqoriyalar Operalar Bəstəkarlarına görə operalar Dillərinə görə operalar Əlifba sırasına görə operalar Janrlarına görə operalar Ariyalar Aşıq operaları Azərbaycan haqqında operalar Əsrlərə görə operalar Mövzu mənbələrinə görə operalar Muğam operaları Tarixlərinə görə operalar redaktə   Əlaqəli portallar Musiqi Klassik musiqi Teatr Balet redaktə   Xarici keçidlərdə operalar Cakomo Puççini “Turandot” Turandot operası “Nessum Dorma” “Bohema” “Che gelida manina” (1995) “Sì. Mi chiamano Mimì” “Vecchia zimarra, senti” “Toska” Toska film-opera “E lucevan le stelle” “Vissi d'arte” “Madam Batterflay” I Pərdə II Pərdə “Manon Lesko” Opera Hamilton Cüzeppe Verdi “Traviata” I Pərdə II Pərdə III Pərdə “Un dì, felice, eterea” La Travıata film opera “Riqoletto” “La donna è mobile” Riqolettonun ariyası Müslüm Maqomayevin ifasında “Trubadur” "Trubadur" operasını izlə “Nabukko” "Va pensiero" - Nabucco - Roma 2011 “Aida” “Marcia trionfale” Volfqanq Amadey Motsart “Hamı belə edir” I Pərdə II Pərdə “Don Juan” "Don Giovanni", KV.527 Fiqaronun toyu “Le Nozze di Figaro” Coakkino Rossini “Sevilya bərbəri” "Largo al factotum della citta" Türk İtaliyada Il turco in Italia 2009 Jorj Bize “Karmen” Arena di Verona June, 2013 Carmen Act 1V Carmen (Georges Bizet) - Arena di Verona 2012 Claudio Sgura - L'aria del Toreador - Arena di Verona 2012 Carmen by Georges Bizet, Chanson Bohème - Arena di Verona 2012 Müslüm Maqomayev “Şah İsmayıl” Aslan şahın ariyası Üzeyir Hacıbəyov Leyli vƏ Məcnun Leyli və Məcnun “Koroğlu” I pərdə, II pərdə, III pərdə, IV pərdə, V pərdə “Arşın mal alan” Arşın mal alan (2012) “O olmasın, bu olsun” "O olmasın, bu olsun" Fikrət Əmirov “Sevil” "Sevil"