Qaralama:Mehdi bəy Məlik Aslanov

Mehdi bəy Məlik-Aslanov
Mehdi bəy Fərhad bəy oğlu Məlik-Aslanov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1839
Doğum yeri	Tuğ, Qarabağ əyaləti, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	1923
Vəfat yeri	Tuğ, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Fəaliyyəti	maarifçi, xeyriyyəçi
Atası	Fərhad bəy
Anası	Xatay xanım
Uşaqları	İsgəndər bəy , İsfəndiyar bəy, Zülfügar bəy

Mehdi bəy Fərhad bəy oğlu Məlik-Aslanov (az. Mehdi bəy Fərhad bəy oğlu Məlik-Aslanov) - 1839, Tuğ, Qarabağ əyaləti, Rusiya imperiyası — 1923, Tuğ, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ — mülkədar, maarifçi, xeyriyyəçi.

Həyatı

Mehdi bəy Məlik-Aslanov 1839-cu ildə Tuğ kəndində anadan olmuşdur. Qarabağda nüfuzlu şəxs hesab edilən Mehdi bəy, Qarabağın qədim və zadəgan Məlik-Aslanovlar ailəsindəndir.

Fəaliyyəti

Mehdi bəy Məlik-Aslanov kəhrizinin abidə kimi qeydiyyata alınması sənədi

19-cu əsrin ikinci yarısında Mehdi bəy Qarabağa gələn qaçqınlar üçün öz vəsaiti hesabına Kürdlər kəndini salıb. Sözü gedən yaşayış məntəqəsi Mehdi bəy adlı şəxsə məxsus kürd ailələrinin məskunlaşması nəticəsində yaranmış və məskunlaşan ailələrin ümumi adını qəbul etmişdir. Kənd Mehdi bəy Kürdü də adlanır. Mehdi bəy kəndə içməli su kəhrizi vurub. Bu gün kənd tamamilə dağıdılsa da, kəhriz toxunulmaz olaraq qalır. Bölgə ictimaiyyətinin, kəndin keçmiş sakinlərinin və dövlət qurumlarının səyləri nəticəsində, həmin kəhriz aşkar olunmuş abidələrin siyahısına daxil edilmişdir və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınması istiqamətində Dövlət tərəfindən nəzarətə götürülüb.

1883-cü ildə (bəzi mənbələrdə 1885-ci il göstərilir) qardaşı Sadıx bəy Məlik-Aslanovla birlikdə Tuğ kəndində o dövr üçün müasir məktəb yaradıb açır. Rusiya İmperatoru III Aleksandrın fərmanına əsasən məktəb Rus-Avropa tipli məktəb adına layiq görülmüşdür. Həmçinin, Mehdi bəylə Sadix bəy Tuğ və ətrafında yaşayan məktəbin kasıb şagirdlərinə tədris vəsaiti və maddi vəsaitlə kömək ediblər. Baxmayaraq ki, 1887-ci ildə Rusiya İmperiyasının Xalq Təhsili Nazirliyi tərəfindən cəmiyyətin aşağı təbəqələrindən olan uşaqların təhsilini məhdudlaşdıran “Gimnaziya təhsilinin azaldılması haqqında” normativ akt buraxılmışdır, Tuğ məktəbində həmin qanun tətbiq edilmədi və istifadə olunmadı. Çünki, şəxsi vəsaiti hesabına açılan məktəblərin özünəməxsus özəllikləri vardı. Bu məktəblər xüsusi qaydalarla fəaliyyət göstərirdilər.

Mehdi bəyin Tuğ kəndinin ən hündür nöqtəsi sayıla biləcək yerdə imarəti var idi. Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra həmin ev müsadirə olunur və vaxtilə qardaşı Sadıx bəylə açdıqları məktəbin bir hissəsi bu evə köçürülür. 1978-ci ildə Tuğ kəndində yeni məktəb binası tikilir və Mehdi bəyin evində yerləşən məktəb yeni binada fəaliyyətini davam etir. İşğaldan əvvəl, Mehdi bəyin evində uzun məsafəli avtobus sürücüləri üçün yuxarı mərtəbədə bir növ otel qurulmuşdu, alt mərtəbədə ise xidmət evi və fotostudiya var idi. İşğal zamanı ev demək olar ki, tamamilə dağıdılıb.

Ailəsi

● Xocakənd hökmdarının qızı ilə evlənmişdi.

● Övladları: İsgəndər bəy (1869,Tuğ —?), İsfəndiyar bəy (1874,Tuğ —?), Zülfüqar bəy (1882,Tuğ —?).

Həmçinin bax

● Məlik-Aslanovlar

● Kürdlər kəndi

● Tuğ

Mənbələr

● Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi. F.24. Op.1. D.142. L.205-207

● Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi. F.10. Оp.1. D.135. 1.L.702

● Məlik-Aslanovların soyağacı haqqında, N. A. Cavanşir Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, İkinci Buraxılış, Səda, Bakı, 2001, səh. 27 ISBN 5-86871-204-4

● Məlik-Aslanovların şəcərəsinə aydınlıq gətirilməsi, E.E.İsmaylov  Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, Üçüncü Buraxılış. Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı, 2001, səh. 165 İSBN 9952-25-001-0