Vikipediya

Qutsulşina və Pokutye Milli Xalq Sənəti Muzeyi

Yosafat Kobrinski adına Qutsulşina və Pokutye Milli Xalq Sənəti Muzeyi (ukr. Національний Музей Народного Мистецтва Гуцульщини та Покуття імені Йосафата Кобринського, Natsionalnyi Muzei Narodnoho Mystetstva Hutsulshchyny ta Pokuttia imeni Yosafata Kobrynskoho) — Ukraynanın Kolomıya şəhərində qutsulların və pokutların qiymətli və nadir xalq sənət əsərlərini qoruyan muzey müəssisəsi. Bu Qərbi Ukraynadakı ilk Ukrayna incəsənət muzeyidir.[1] Muzey Kolomıya şəhərinin mərkəzi hissəsində, Ukrayna ictimaiyyətinin vəsaiti hesabına tikilmiş keçmiş Xalq Evinin binasında yerləşir.

Qutsulşina və Pokutye Milli Xalq Sənəti Muzeyi
Xəritə
Əsası qoyulub 1926
Açılış tarixi 31 dekabr 1934
Ölkə
48°31′40″ şm. e. 25°02′26″ ş. u.
hutsul.museum
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi redaktə

Pokutye regionuna həsr edilmiş muzey 1913-cü ilin iyununda bərpa edilmişdir. Bu dövrdə Bronislava Starjenska əri və oğlunun ölümündən sonra ailə kolleksiyasının qalan hissəsini İcma Məktəbi Cəmiyyətinə vermişdir. Muzey Xalqlar Evinin otaqlarında ziyarətçilər üçün açıq fəaliyyət göstərmişdir. Muzeyin rəhbəri Antoni Sidoroviç olmuşdur. Burada bir neçə yüz sikkə ilə birlikdə 755-ə yaxın etnoqrafik və tarixi obyektin kolleksiyası sərgilənirdi. Muzey sonrakı illərdə, Birinci Dünya müharibəsi hadisələrində (əvvəlcə 1914-cü ildə, sonra isə 1917-ci ildə) dağıdılmışdır. O dövrdə verilən məlumatlara görə, muzeyin ilkin kolleksiyasından heç bir şey salamat qalmamışdır.[2]

İndiki muzey 1926-cı ildə təsis edilmişdir və 1934-cü ilin sonunda ziyarətçilərin istifadəsinə verilmişdir. Bu, şəhərin mərkəzindəki keçmiş Xalq Evinin binasında yerləşir. Muzey Yosafat Kobrinskinin (1818–1901) şərəfinə adlandırılmışdır. 1945-ci ildə Qutsulşina Xalq Yaradıcılığı Dövlət Muzeyi adlandırılmışdır. Hal-hazırda muzey üç filialdan ibarətdir:

  • Kosov Qutsulşina Xalq Yaradıcılığı və Həyatı Muzeyi. Kosovda yerləşir.
  • Pisanka Muzeyi. Kolomıyada yerləşir. 1987-ci ildə açılmışdır. Kolleksiyasında bütün dünyadan 12,000-dən çox Pasxa yumurtası mövcuddur.
  • Yaremçe Karpat Etnoqrafiya və Ekologiya Muzeyi. Əvvəllər Yaremçedə yerləşirdi, sonra 2007-ci ildə Kolomıyadakı əsas muzeyə qatılmışdır. Burada festivalların, seminarların və konfransların təşkilinə diqqət yetirilir.[3]

Əsas sərgi qutsul və pokut kəndlərindən olan əşyalardan ibarətdir. Buraya bəzədilmiş soba plitələri, musiqi alətləri, oyma taxta alətlər, mebel, xalq geyimləri, unikal qutsul tikmələri,[4] toxunmuş divar asmaları və ənənəvi qutsul baltalarının kolleksiyası daxildir.[5] Muzeyin daimi ekspozisiyaları Mixail Bilas tərəfindən hazırlanmış qobelenlər, Andrey Çaykovskiyə həsr olunmuş xatirə otağı, dini incəsənət nümunələri, ənənəvi qutsul evi, geyimləri və mebelləri daxildir.[6]

Kolomıya tarixində regional muzey yaratmaq üçün bir neçə cəhd olmuşdur. Birincisi, 1892-ci ildə şəxsi kolleksiyaçı və həvəskar arxeoloq Edmund Starjenski (1845–1900) tərəfindən təsis edilmiş Pokutye regional özəl muzeyi idi. Bu, arxeoloji artefaktları əhatə edən "antik əşyalar"a yönəldilmiş kolleksiya idi, lakin burada etnoqrafik obyektlərlə yanaşı təbiət obyektləri də var idi. Muzey Starjenskinin villasında yerləşirdi və iki hissəyə bölünürdü: kitabxana və müvafiq muzey. Təxminən 1900-cü ildə kolleksiyanı oğluna vermiş və 1909-cu ildə onun bir hissəsi Krakov Milli Muzeyinə təhvil verilmişdir.[7]

2006-cı ildə muzeyin 80 illik yubileyinin qeyd edilməsi çərçivəsində İvano-Frankivsk vilayət dövlət administrasiyası quruma milli statusun verilməsi üçün petisiya təşəbbüsü ilə çıxış etmişdir. 20 oktyabr 2009-cu ildə Ukrayna Prezidenti Viktor Yuşşenkonun 837/2009 saylı Fərmanı ilə Yosafat Kobrinski adına Qutsulşina və Pokutye Milli Xalq Sənəti Muzeyinəmilli status verilmişdir. Bu status muzeyin muzey işinin inkişafında, Karpat regionunun ənənəvi xalq sənətinin öyrənilməsində, qorunub saxlanmasında və populyarlaşmasında mühüm töhfələrinə, fəal beynəlxalq fəaliyyətinə görə verilmişdir.[8]

Qalereya redaktə

  •  
    Qutsul toy sərgisi.
  •  
    Qutsul çalğı aləti.
  •  
    Sərgidə ənənəvi qutsul kolaçı (toy çörəyi).
  •  
    XVIII əsrə aid araba.

İstinadlar redaktə

  1. ↑ Федорова Л. Д. Коломийський музей народного мистецтва Гуцульщини та Покуття імені отця Йосафата Кобринського Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine // Енциклопедія історії України. — К. : Наукова думка, 2007. — Т. 4. — ISBN 978-966-00-0692-8. — С. 458—459
  2. ↑ Janusz, B. "Zniszczenie "Muzeum Pokuckiego" w Kołomyi" [The destruction of The Pokutia Museum in Kolomyia]. Gazeta Lwowska. Lviv. 30 August 1917.
  3. ↑ "Retrospective View | National Museum of Hutsulshchyna and Pokuttya Folk Art | Kolomyya IF Ukraine". hutsul.museum. 2021-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-29.
  4. ↑ Yaroslava, Tkachuk. Nykorak, Olena (redaktor ). The embroidery collection of the Y. Kobrynskyi National Museum of Folk Art, in: Hutsul Embroidery: From the Collection of the Kobrynsky National Museum of Folk Art, Kolomyia, Ukraine. Rodovid. 2010. 42–58. ISBN 978-966-7845-54-4.
  5. ↑ Ukraine. Lonely Planet Publications Pty Ltd. 2011. 125. ISBN 978-1-74179-328-4.
  6. ↑ Музей народного мистецтва Гуцульщини та Покуття ім. Йосафата Кобринського Arxivləşdirilib 2022-11-26 at the Wayback Machine на www.karpaty.info (КАРПАТИ.INFO: Відпочинок в Карпатах і не тільки) Arxivləşdirilib 2010-11-10 at the Wayback Machine
  7. ↑ Bodzek, Jarosław. "Ancient Greek coins from the collection of Edmund Starzeński". Studies in Ancient Art and Civilization. Cracow. 7. 1995: 79–80.
  8. ↑ "Про надання Коломийському музею народного мистецтва Гуцульщини та Покуття імені Й. Кобринського статусу національного". Офіційний вебпортал парламенту України. 2023-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-04.

Əlavə ədəbiyyat redaktə

Xarici keçidlər redaktə

  • hutsul.museum — Qutsulşina və Pokutye Milli Xalq Sənəti Muzeyinin rəsmi saytı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Qutsulşina_və_Pokutye_Milli_Xalq_Sənəti_Muzeyi&oldid=6917952"