Sultanabad (Amasiya)
Sultanabad (Paxakn)—Qərbi Azərbaycanın Ağbaba mahalının Amasiya rayonunda bir kənd. Hal-hazırda Ermənistanın Şirak mərzinə daxil olan keçmiş Təpəkənd, indiki Berdaşen kəndi ilə birgə kənd inzibati vahidinə daxildir.
| Paxakn kəndi | |
|---|---|
| Sultanabad kəndi | |
| 41°03′13″ şm. e. 43°40′08″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Ermənistan |
| Tabesində | Şirak mərzi |
| Region | Ağbaba mahalı |
| Rayon | Amasiya rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əvvəlki adları | Sultanabad, Şuraabad |
| Mərkəzin hündürlüyü | 2.040 m |
| Saat qurşağı | UTC+4 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 59[1] nəfər (2018) |
| Rəsmi dili | |
|
| |
Tarixi redaktə
Sultanabad Rayon mərkəzindən 20 km şimal-qərbdə, Arpagölün yaxınlığında yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.[2]
Sultanabad toponimi iki sözün − şəxs adı bildirən Sultan və «müntəzəm çoxlu tikintisi, yaşayış üçün hər cür şəraiti olan; şen»[3] mənasında işlənən abad sözünün birləşməsindən əmələ gəlmiş antropotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.
Erm. SSR AS RH-nin 12.XI.1935-ci il tarixli fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Şurabad (Sovetabad mənasında) qoyulmuşdur.
1991-ci ildən sonra adı Paxakn olaraq dəyişdirilmiş, 2000-ci illərdə yaradılan Şirak mərzinə daxil edilmiş, keçmiş Təpəkənd, indiki Berdaşen kəndi ilə bir kənd inzibati vahidinə daxil edilib.
Əhalisi redaktə
Kəndin sakinləri azərbaycanlılar olmuşdur. Erməni mənbələrində kənddə yaşayanların qarapapaqlar olduğu göstərilir[4].
Qarapapaqlar azərbaycanlıların etnoqrafik qruplarından biri olmuşdur və türk tayfalarından biridir.
Kənddə 1886-cı ildə 171 nəfər, 1897-ci ildə 249 nəfər, 1908-ci ildə 286 nəfər, 1914-cü ildə 384 nəfər qarapapaqlar[5] yaşamışdır[6]. 1916-cı ildə azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qovulmuşdur. 1920-ci il noyabrın 29-da indiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılar öz doğma kəndlərinə qayıda bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 144 nəfər, 1926-cı ildə 198 nəfər, 1931-ci ildə 224 nəfər[7], 1970-ci ildə 219 nəfər, 1987-ci ildə 319 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1989-cu ilin qışında — yanvar ayında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən qovulmuş, kəndə ermənilər yerləşdirilmişdir. Hal-hazırda ancaq ermənilər yaşayır.
Görkəmli şəxsiyyətləri redaktə
- Çorlu Məhəmməd (1828-1933) — Azərbaycanın el sənətkarı, şair.
İstinadlar redaktə
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2022-08-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-20.
- ↑ Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913, стр. 231
- ↑ Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti, I c., Bakı, «Elm», 1966, s.25 (az.)
- ↑ Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, «Melkonyan fond», 1932, s.20,106 (erm.)
- ↑ azərbaycanlı - İbrahim Bayramov
- ↑ Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, «Melkonyan fond», 1932, s.20-21, 106-107 (erm.)
- ↑ Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, «Melkonyan fond», 1932, s.20-21, 106-107 (erm.)
Xarici keçidlər redaktə
- Sultanabad Arxivləşdirilib 2012-08-28 at the Wayback Machine