Tred (informatika)

Tred^[1] (ing. thread) və ya axın^[1] — kompüter proqramında çoxaxınlılıqdan istifadə edən tapşırıq və ya proses. İnformatikada işin icrasının tredi adətən əməliyyat sisteminin bir hissəsi olan zamanlayıcı tərəfindən müstəqil şəkildə idarə oluna bilən proqramlaşdırılmış təlimatların ən kiçik ardıcıllığıdır.^[2] Əksər hallarda tred prosesin bir hissəsi olur.

Müəyyən bir prosesin çoxsaylı tredləri eyni vaxtda yerinə yetirilə bilər (çoxaxınlılıq vasitəsilə), yaddaş kimi resursları paylaşa bilər, ancaq müxtəlif proseslər isə resursları paylaşmır. Xüsusilə, prosesin tredləri istənilən vaxt onun icra oluna bilən kodunu və dinamik olaraq yer ayrılmış dəyişənlərin və tredin özündə olmayan qlobal dəyişənlərin dəyərlərini paylaşır.

Tredlərin və proseslərin həyata keçirilməsi müxtəlif əməliyyat sistemləri arasında fərqlənir. Endrü Tanenbaum "Müasir Əməliyyat Sistemləri" kitabında prosesin təşkilinin bir çox fərqli modellərinin mümkün olduğunu göstərir.^[3]

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

↑ ¹ ² İsmayıl Calallı. "thread" // Rasim Əliquliyev (redaktor ). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti (az.). Bakı: "İnformasiya texnologiyaları" / "Bakı" nəşriyyatı. 2017. səh. 742. ISBN 978-9952-434-82-8. 6 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF) (#archive_missing_url).
↑ Lamport, Leslie. "How to Make a Multiprocessor Computer That Correctly Executes Multiprocess Programs" (PDF). IEEE Transactions on Computers. C-28 (9). September 1979: 690–691. doi:10.1109/tc.1979.1675439. 2016-03-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-10-26.
↑ Tanenbaum, Endrü. Modern operating systems (PDF). London: Prentice-Hall Internat. ISBN 0-13-595752-4. 2023-10-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2023.

Əlavə ədəbiyyat redaktə

David R. Butenhof: Programming with POSIX Threads, Addison-Wesley, ISBN 0-201-63392-2
Bradford Nichols, Dick Buttlar, Jacqueline Proulx Farell: Pthreads Programming, O'Reilly & Associates, ISBN 1-56592-115-1
Paul Hyde: Java Thread Programming, Sams, ISBN 0-672-31585-8
Jim Beveridge, Robert Wiener: Multithreading Applications in Win32, Addison-Wesley, ISBN 0-201-44234-5
Uresh Vahalia: Unix Internals: the New Frontiers, Prentice Hall, ISBN 0-13-101908-2

Xarici keçidlər redaktə

[itil-1] ¹ ² İsmayıl Calallı. "thread" // Rasim Əliquliyev (redaktor ). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti (az.). Bakı: "İnformasiya texnologiyaları" / "Bakı" nəşriyyatı. 2017. səh. 742. ISBN 978-9952-434-82-8. 6 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF) (#archive_missing_url).

[2] Lamport, Leslie. "How to Make a Multiprocessor Computer That Correctly Executes Multiprocess Programs" (PDF). IEEE Transactions on Computers. C-28 (9). September 1979: 690–691. doi:10.1109/tc.1979.1675439. 2016-03-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-10-26.

[3] Tanenbaum, Endrü. Modern operating systems (PDF). London: Prentice-Hall Internat. ISBN 0-13-595752-4. 2023-10-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2023.

[1]

[2]

[3]