Çöküş (roman)
Çöküş (fr. La Chute) – Fransa yazıçı Alber Kamü tərəfindən yazılmış roman.
| Çöküş | |
|---|---|
| fr. La Chute | |
 | |
| Janr | Fəlsəfi roman |
| Müəllif | Alber Kamyu |
| Orijinal dili | fransız dili |
| Nəşr ili | 1956 |
1956-cı ildə Alber Kamü tərəfindən nəşr olunan Çöküş; Bu, ziddiyyətlərin və müasir insanların öz eqoizmini və acizliyini addım-addım görməli olduqları romandır. İş o yerə çatıb ki, müəllif giriş sözünə belə başlayır: "Mən sizə öz xidmətlərimi təklif edə bilərəmmi, cənab, sizi narahat etmədən?". deməklə başlayır. Hətta bu açılış cümləsinin "sizi narahat etmədən" hissəsi də qəhrəmanın tənhalığının təzahürüdür.[1]
Məzmunu
redaktəRomanın süjeti günah və günahsızlıq, azadlıq və insan varlığı kimi məsələlər kontekstində inkişaf edir. Bütün bu təsvirlərin, mühakimə və mülahizələrin son nəticəsi odur ki, həyat absurddan başqa bir şey deyildir. Yazıçı bu məsələləri şüur axını metodundan istifadə edərək şərh edir. O dövrün başqa bir böyük ədibi Jan-Pol Sartrın fikrincə, "Çöküş" Kamyunun ən anlaşıqlı və ən gözəl romanıdır. Romanı şah əsəri olan "Yad"ın davamı kimi də oxumaq mümkündür. "Çöküş"də insan malik olduğu bütün dəyərləri itirir və öz içinin dərinliyinə çökür. Onun bütün hissləri, beynini yoran düşüncələri XX əsrdə mövcud olan əxlaq, mənəviyyat prinsipləri ilə üzbəsurət, heç bir elementi gizlədilmədən ortaya gətirilir. O dərəcədə ki, insan özü-özündən iyrənir. Romanda əsas məqam – keçmiş vəkil Klamansın yağışlı bir gecə özünü göz yaşları içində körpüdən atan qızı seyr etməsi mətnin bütün künc-bucaqlarını işıqlandırır. Həyat, ölüm, varlıq, günah, azadlıq… kimi anlayışlar bir anda bütün mənasını itirir. Bu zəmanədə ən rahat yaşayan adamlar özlərinə süni həyat qurmuş fərdlərdir. Bax bu – XX əsrin, insan həyatının ən böyük qüsurudur.[2]
Romandan parçalar
redaktə"Məsələn, mən kor insanlara küçələrdən keçməyə kömək etməyi çox sevirdim. Səkinin küncündə tərəddüd edən çubuq görəndə, bəzən bir an əvvəl kömək edən əl uzanıb kor adamı yaxalayan kimi uzaqlardan tələsdim. başqalarının köməyi olmadan və onu gəlib-getməyin maneələrindən yumşaq və təhlükəsiz şəkildə itələyirdim." Mən onu bir əlimlə tutaraq, qarşılıqlı həyəcan içində bir-birimizdən ayrıldığımız səkilərin sakit limanına aparırdım. .."
"İnsan belədir, əziz əfəndim, onun iki üzü var: Özünü sevmədən sevə bilməz. Qonşularına diqqət et, əgər bəxti gətirsə, binanda ölüm olarsa. Onlar öz kiçik həyatlarında yatarkən, məsələn, qapıçı ölürlər, dərhal oyanırlar, ətrafa qaçırlar, məlumat alırlar, acınacaqlar.", nəhayət, şou başlayır. Onlara faciə lazımdır… …Hələ də binanın bütün sakinləri fenolun yanında dayanırlar. -qoxuyan otaqdır və bu işə qulluqçularını göndərmirlər. "Onlar bundan istifadə etmək üçün özləri gəlirdilər."
"Ola bilsin ki, fikir vermisiniz ki, inancı bütün təhqirləri bağışlamaq olan insanlar var. Onlar bu təhqirləri bağışlayırlar, amma heç vaxt unutmurlar. Mən təhqirləri bağışlamaq üçün yaxşı xasiyyətdə deyildim, amma sonda onları həmişə unutmuşam. ona nifrət etdiyimə inanırdı ki, onu geniş təbəssümlə qarşıladığımı görüb. Davranışımın səbəbi sadə idi: Məni laqeyd və nankor edən həmin adamın adını belə unutmuşdum.
"Diqqət etdinmi ki, bizim duyğularımızı yalnız ölüm oyadır?"[3]
Azərbaycan dilinə tərcümələr
redaktəAlber Kamünün "Çöküş" romanı Qanun Nəşriyyatı tərəfindən Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir (ISBN 978-9952-26-468-5).[4] Güney Azərbaycanda Urmiyalı yazıçı Hüseyn Vahidi tərəfindən 2024-cü ilin Dekabr ayında "Çöküş" (az.-əski. چؤکۆش) adı ilə Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdirş.[5]
İstinadlar
redaktə- ↑ Güney Azərbaycan Vikipedyası
- ↑ "Qanun nəşriyatın- Çöküş romanının tanıtımı". 2024-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-13.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-13.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-13.
- ↑ https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A4%DA%A9%D9%88%D8%B4_(%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86)