Çariçin-Qrad
Çariçin-Qrad (serb-kiril. Царичин град) və ya Yustiniana-Prima (lat. Iustiniana Prima, serb. Јустинијана Прима) ― 535-615-cı illərdə mövcud olmuş Bizans şəhəri və hal-hazırda Serbiyanın cənubundakı müasir Lebane şəhəri yaxınlığında yerləşən arxeoloji ərazi. Şəhərin əsası imperator I Yustinian (527-565) tərəfindən qoyulmuşdur.[1][2]
| Çariçin-Qrad | |
|---|---|
 | |
 | |
| 42°57′07″ şm. e. 21°40′12″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Əsas tarixlər | Tərk edilib: 615 |
| Tikilmə tarixi | B.e. 535 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çariçin-Qrad arxeoloji sahəsi 1979-cu ildə Serbiya Respublikası tərəfindən qorunan "müstəsna əhəmiyyətə malik arxeoloji ərazilər" siyahısına əlavə edilmişdir.
Tarix
redaktə
Şəhər imperator I Yustinian tərəfindən qurulmuşdur. Yustiniana-Prima 530-cu illərdən 615-ci ilə qədər mövcud olmuş və yepiskopun iqamətgahı olaraq dizayn edilmişdir.
Şəhər planlaması klassik və xristian elementlərini: termlər, forum və kolonnalı küçələrbirləşdirirdi. Tipik Aralıq dənizi xüsusiyyətləri isə çox sayda kilsə ilə birlikdə məhv olmuşdur.
Yustinian 535-ci ildə rəsmi olaraq şəhərin təməlini qoyaraq Yustiniana-Prima başpiskoposluğunu yaratdı və eyni zamanda onu Selaniki əvəzinə İllirik prefekturasının paytaxtına çevirdi (tarixçilər arasında mübahisəli olsa da).
Şəhər təxminən 615-ci ildə tərk edildi. Buna Dunayın şimalından gələn Avarların işğalı və ya Yustinian dövründən sonra qəsəbədəki siyasi marağın itməsi səbəb ola bilər. İdxal olunan bir çox başqa tapıntılar arasında 2 növ spesifik lif növünün olması[4] və saxsı qablar Avar hücumundan əvvəl slavyanların varlığının göstəricisi kimi başa düşülmüşdür.[5]
Arxeoloji sahə
redaktəƏrazidə fransız və daha yaxınlarda alman tədqiqatçılarının iştirakı ilə təxminən 100 ildir arxeoloji qazıntılar aparılır. Sahədə istehkam, akropol, eləcə də bir neçə kilsənin və bir çox başqa binanın təsirli qalıqları var.
Mənbə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ Meyendorff, 1989. səh. 56-57
- ↑ Turlej, 2016
- ↑ "The Military Geographical Institute of Serbia". 2022-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-29.
- ↑ Мано-Зиси 1955: 168–170; 1957: 313
- ↑ Janković
Ədəbiyyat
redaktə- William Bowden (2003), "Theory and practice in late antique archaeology", pp. 207–220, BRILL.
- Bulić, Dejan. The Fortifications of the Late Antiquity and the Early Byzantine Period on the Later Territory of the South-Slavic Principalities, and their re-occupation // The World of the Slavs: Studies of the East, West and South Slavs: Civitas, Oppidas, Villas and Archeological Evidence (7th to 11th Centuries AD). Belgrade: The Institute for History. 2013. 137–234. ISBN 9788677431044.
- Curta, Florin. The Making of the Slavs: History and Archaeology of the Lower Danube Region, c. 500–700. Cambridge: Cambridge University Press. 2001. ISBN 9781139428880.
- Curta, Florin. "Limes and Cross: the Religious Dimension of the Sixth-century Danube Frontier of the Early Byzantine Empire". Старинар. 51 (2001). 2002: 45–70.
- Curta, Florin. Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge: Cambridge University Press. 2006. ISBN 9780521815390.
- Hendrik W. Dey. The Afterlife of the Roman City. Cambridge University Press. 2014. ISBN 9781107069183.
- J. A. S. Evans. The Age of Justinian: The Circumstances of Imperial Power, pp 96–97, 189, 227-228. 2002. ISBN 9781134559763.
- Joachim Henning. Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium: Byzantium, Pliska, and the Balkans. Walter de Gruyter. 2007. ISBN 9783110183580.
- Vujadin Ivanišević. BARBARIAN SETTLEMENTS IN THE INTERIOR OF ILLYRICUM: THE CASE OF CARIČIN GRAD. 2012.
- Vujadin Ivanišević, Caričin Grad / Justiniana Prima (Serbia) – excavations in a Byzantine city of the 6th century A.D.
- Janković, Đorđe. "The Slavs in the 6th Century North Illyricum". Гласник Српског археолошког друштва. 20. 2004: 39–61.
- A. D. Lee. From Rome to Byzantium AD 363 to 565: The Transformation of Ancient Rome. Edinburgh University Press. 2013. ISBN 9780748668359.
- Meyendorff, John. Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press. 1989. ISBN 9780881410556.
- Mócsy, András. Pannonia and Upper Moesia: A History of the Middle Danube Provinces of the Roman Empire. New York: Routledge. 2014 [1974]. ISBN 9781317754251.
- Tamara Ognjević. THE SHEPHERD AS THE PERSONIFICATION OF RULER AND PRIEST An iconographical analysis of a scene from an early-Byzantine floor mosaic in the southern basilica of Caričin Grad (PDF).
- Petrović, Vladimir P. "Pre-Roman and Roman Dardania: Historical and Geographical Considerations" (PDF). Balcanica. Balkanološki institut SANU. 37. 2007: 7–23.
- Popović, Radomir V. Le Christianisme sur le sol de l'Illyricum oriental jusqu'à l'arrivée des Slaves. Thessaloniki: Institute for Balkan Studies. 1996. ISBN 9789607387103.
- John Rich. The City in Late Antiquity. Routledge. 2002. ISBN 9781134761364.
- Sarantis, Alexander. Justinian's Balkan Wars: Campaigning, Diplomacy and Development in Illyricum, Thrace and the Northern World A.D. 527-65. Prenton: Francis Cairns Publications Ltd. 2016. ISBN 9780905205588.
- Sarris, Peter. Economy and Society in the Age of Justinian. Cambridge: Cambridge University Press. 2006. ISBN 9781139459044.
- Turlej, Stanisław. Justiniana Prima: An Underestimated Aspect of Justinian's Church Policy. Krakow: Jagiellonian University Press. 2016. ISBN 9788323395560.
- Zeiller, Jacques. Les origines chrétiennes dans les provinces danubiennes de l'Empire romain. Paris: E. De Boccard. 1918.