Çeçenistan himni
Çeçenistan Respublikasının dövlət himni (çeç. Нохчийн Республикан шатлакхан илли / Noxçiyn Respublikan şatlaqxan illi) — Çeçenistan Respublikasının rəsmi dövlət himni.[1]
| Çeçenistan Respublikasının dövlət himni | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Ölkə | RF tərkibində Çeçenistan Respublikası | |||
| Bəstəkar | Umar Beksultanov | |||
| Sözlərin müəllifi | Əhməd Kadırov | |||
| Təsdiqi | 28 iyul 2010 | |||
| Audio nümunəsi | ||||
|
||||
TarixiRedaktə
Çeçenistan Respublikasının rəsmi dövlət himninin mətninin müəllifi Çeçenistan Respublikasının ilk prezidenti olan Əhməd Kadırovdur (1951-2004). Himnin musiqisi məşhur çeçen bəstəkar və pedaqoq Umar Beksultanova (1937-2014) aiddir. Bu himn 28 iyul 2010-cu il tarixində Çeçenistanın dövlət himni kimi rəsmən təsdiqlənmişdir. Bu vaxta qədər Rusiya tərkibində olan digər republikalardan fərqli olaraq Çeçenistan Respbulikasının rəsmi dövlət himni yox idi. Özünü müstəqil elan edən və tanımayan İçkeriya Çeçen Respublikasının isə "Azadlıq və ya ölüm!" adlanan öz himni var idi.[2]
Çeçenistan Respublikasının rəsmi dövlət himni dövlət başçısının andiçmə mərasimi, Çeçenistan Respublikası parlamentinin açılış və qapanış iclasları vaxtı, rəsmi mərasimlərdə bayraq qaldırılarkən, həmçinin xarici dövlət nümayəndələri, hökümətlərarası təşkilatlar ilə görüş zamanı, Çeçenistan Respublikasına edilən rəsmi səfərlər vaxtı səslənir.
Bundan başqa Çeçenistan Respublikasının dövlət himni aşağıdakı hallarda da səsləndirilə bilər:
- Abidələrin və xatirə löhvələrinin açılışı zamanı;
- Çeçenistan Respublikasının dövlət bayramlarına həsr edilmiş təntənəli iclas və yığıncaqların açılış və qapanışı vaxtı;
- Çeçenistan Respublikasının dövlət orqanları tərəfindən keçirilən bu və ya digər təntənəli və protokol üzrə olan tədbirlərin təşkili vaxtı;
- Çeçenistan Respublikası ərazisində təşkil edilən idman yarışları vaxtı;
- Terek futbol klubunun sezonun ilk və son ev oyunlarında.
Çeçenistan Respublikasının dövlət himninin mətniRedaktə
| Kiril əlifbası ilə çeçencə | Latın əlifbası ilə çeçencə | Rus dilində tərcüməsi |
|---|---|---|
| Харцоно цӏе тесна хийла хьо ягарх,
Нохчийчоь ца йоьжна, гӏаьттина яха. Кавказан ткъес хилла, маршонан ага, Хьан лаьттан сий дина яхь йолчу наха. Барт болу хьан къаьмнаш – мах боцу беркат! Хьо йоцург, Нана яц, нохчийн халкъ хьаста. Тхан дахар, тхан дерзар Даймехкан кхерчахь, Декъалдар доьхуш ду, Далла беш хастам. Башламан баххьашка дайн синош дуьссу. Органа тулгӏено ненан мотт буьйцу. Исбаьхьа совгӏат хьо, азаллехь делла! Шатлакхан илли ду тхуна ницкъ белларг! Къинхьегам, хьан хьуьнарш хазделла шайна, Хьалкъаца лерам бар кхаъ хуьлда хьуна. Машаран гӏаролехь ирсан некъ тайна, Сий долуш Нохчийчоь ехийла тхуна! |
Xarcono ċe tesna xiyla ẋo yagarx,
Noxçiyçö ca yöƶna ġättina yaxa. Kavkazan tq̇es xilla, marşonan aga, Ẋan lättan siy dina yaẋ yolçu naxa. Bart bolu ẋan q̇ämnaş – max bocu berkat! Ẋo yocurg, Nana yac, noxçiyn xalq̇ ẋasta. Txan daxar, txan derzar Daymexkan qerçaẋ, Deq̇aldar döxuş du, Dalla beş xastam. Başlaman baxẋaşka dayn sinoş düssu. Organa tulġeno nenan mott büycu. Isbäẋa sovġat ẋo, azalleẋ della! Şatlaqan illi du txuna nicq̇ bellarg! Q̇inẋegam, ẋan ẋünarş xazdella şayna, Ẋalq̇aca leram bar qaə xülda ẋuna. Maşaran ġaroleẋ irsan neq̇ tayna, Siy doluş Noxçiyçö yexiyla txuna! |
Как бы ты ни горела огнем несправедливости Чечня,
Не падала и вставала, чтобы жить. Молния Кавказа, колыбель свободы, Берегли честь твоей земли гордые люди. Согласие между твоими народами — бесценное богатство! Кроме тебя, нет матери, чтобы приласкать народ Чечни. Нашу жизнь и нашу кончину в очаге Родины, Просим, восхваляя тебя, благослови. На вершину Башлама спускаются души предков. Волна Аргуна говорит на языке матери. Великолепный подарок ты, данный нам жизнью! Наш гимн дал нам силу! Любовь к труду и отваге, уважение народа, Пусть будет для тебя приятной вестью. На страже свободы, найдя счастливую дорогу, Живи для нас, достойная Чечня![1] |
Xarici keçidlərRedaktə
İstinadlarRedaktə
- ↑ 1 2 "Нохчийн Республикан Гимн (Гимн Чеченской Республики)". 2021-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.
- ↑ "Гимн Чеченской Республики Ичкерия. "Маршо йа 1ожалла" (свобода или смерть)". 2021-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.