Ömər İsrailov
Ömər İsrailov (1982, Şali rayonu, Çeçen-İnquş MSSR – 13 yanvar 2009[1], Vyana) — Çeçenistan Respublikasındakı separatçı silahlı birləşmələrin üzvü və daha sonra Kadırovun tənqidçisi kimi tanınan Ramzan Kadırovun keçmiş mühafizəçisi. 2009-cu ildə İsrailov siyasi sığınacaq üçün müraciət etdiyi Avstriyanın paytaxtı Vyanada öldürülür.
| Ömər İsrailov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1982 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 13 yanvar 2009[1] |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | insan hüquqları fəalı |
Bioqrafiyası redaktə
Ömər İsrailov Mesker-Yurtda anadan olmuşdur. Onun sözlərinə görə, 1995-ci ildə 13 yaşında ikən anası Birinci Çeçenistan müharibəsi zamanı rus hərbçilərinin açdığı atəş nəticəsində şəhid olub. 1999-cu ildə İsrailov Kurçaloy yaxınlığındakı silahlı düşərgəsinə qatılır. İkinci Çeçenistan müharibəsi zamanı separatçılara kömək edir. Sonra evdən ayrılır və dəstələrdən birinə qatılır. 15 aprel 2003-cü ildə Çeçenistan təhlükəsizlik işçiləri onu həbs edir[2].
İsrailovun sözlərinə görə, o, bir neçə ay əvvəl Qudermesdə, sonra isə Kadırovun ata-baba Sentaroy kəndindəki gizli həbsxanada saxlanılır. Bu müddət ərzində ona və digər məhbuslara işgəncə verilir və cinayətləri etiraf etmələri tələb edilir. İsrailovun sözlərinə görə, Ramzan Kadırov işgəncə və edamlarda şəxsən iştirak edir. O vaxt Ramzan atası, Çeçenistan prezidenti Əhməd Kadırovun təhlükəsizliyinin başçısı olur.
2003-cü ilin yayında İsrailov Kadırovun xidmətinə girmək təklifi alır. Mühafizəçi vəzifəsində çalışır və 2004-cü ildə doğma kəndində polisə təhvil verilir. İlin sonunda İsrailov və həyat yoldaşı saxta pasportla Belarusa, oradan da sığınacaq üçün müraciət etdiyi Polşaya gedir. Daha sonra İsrailov Avstriyaya köçür və orada sığınacaq alır. Ömərin qaçmasından sonra on ay həbsxanada saxlanılan İsrailovun atası Şarpuddi Norveçə gedə bilir[3].
Ömər və Şarpuddi İsrailov oğurluq, işgəncə iddialarını Rusiya Federasiyası Baş Prokurorluğuna təqdim ediir. 2006-cı ildə Ömər İsrailov Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə ərizə ilə müraciət edərək Kadırovu və tabeliyində olanları işgəncə verməkdə, məhkəmədənkənar edamlarda ittiham edir. Açıqlamada o, artıq Kadırovun keşiyinə girərkən müşahidə etdiyi hadisələri də təsvir edir. Prosessual səbəblərə görə İsrailovun ərizəsi baxılmamış qalır.
2008-ci ilin iyununda Kadırovun göstərişi ilə Rusiyaya qayıtmaq və Strasburqdan şikayətini geri götürmək üçün Vyanada İsrailovla görüşdüyünü deyən çeçen Artur Kurmakayev (əsl adı Denisultanov) Avstriya hakimiyyətinə təslim olur. İsrailov imtina etdikdə, Kurmakayev onu ləğv etmək əmrini alır, amma əmri yerinə yetirmir.
Öldürülməsi redaktə
2009-cu il yanvarın 13-də günortadan sonra İsrailov Vyanada supermarketndən çıxarkən iki silahlı adam görür. Qaçmağa başladı, amma atəş ilə vurulur. Təcavüzkarların məqsədinin İsrailovu qaçırmaq olduğu irəli sürülür və qaçırılma uğursuz olduqda o, öldürülür[4][5].
1 iyun 2011-ci ildə Avstriya məhkəməsi, Avstriyada yaşayan üç çeçenə İsrailovu öldürməkdə ittiham olunan Otto Kaltenbrunner (Ruslan Edilov), Müslüm Dadayev və Turpal-Ali Yeşurkayevə hökm oxuyur. Təşkilatçı olduğu iddia edilən Kaltenbrunner ömürlük, Dadayev 19 il, Yeşurkayev 16 il həbs cəzasına məhkum edilir.
Həmçinin, Avstriya prokurorları adam oğurluğu və qətlinin sifarişçisinin Ramzan Kadırov olduğuna inanırlar (Kadırov və Otto Kaltenbrunnerin birgə fotoşəkilləri tapılır), lakin Boqatırov və Kadırovun dindirilməsi ilə bağlı Rusiyaya edilən müraciətlər cavabsız qalır, onlara qarşı heç bir rəsmi ittiham irəli sürülmür[6][7].
Mənbə redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 http://www.nytimes.com/2009/01/14/world/europe/14chechnya.html?_r=1&ref=world.
- ↑ C. Chivers. "Slain Exile Detailed Cruelty of the Ruler of Chechnya". The New York Times. 31 yanvar 2009. 2015-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-17.
- ↑ "Венское убийство". Новая газета. 2 февраля 2009. 2014-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-17.
- ↑ Berg S. "'Risk Factor': Murder in Vienna Leads Investigators to Chechen President". Spiegel. 23 iyun 2010. 2014-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-17.
- ↑ Боброва О. "Венский процесс закончен". Новая газета. 3 июня 2011. 2014-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-17.
- ↑ Машкин С., Егикян С., Сергеев Н. "Без Чечни виноватые". Коммерсантъ. 2 июня 2011. 2014-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-17.
- ↑ Barry E. "3 Men Convicted of Killing Opponent of Chechnya's Leader". The New York Times. 1 июня 2011. 2022-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-17.