Üç dərə SES
Üç dərə (çin. ənən. 三峽, sadə. 三峡, pinyin: Sānxiá, hərfi mənası: "Üç dərə") — Çinin Hubey əyalətində Yantszı çayının üzərində yerləşən su-elektrik stansiyası. Dünyada gücünə görə birinci, hazırlanmasına görə iki ən nəhəng su-elektrik stansiyasından ("İtaypu" SES-i ilə birlikdə) biridir. Ən böyük hidrotexniki qurğulardan biridir[4]. SES Hubey əyalətinin İçan şəhər dairəsində Sandoupin şəhərinin yaxınlığında yerləşmişdir. Bu su anbarının qravitasiya beton bəndi dünyada ən böyük bəndlərdən biridir. Su anbarının tikintisi 1,3 milyon insan sözügedən ərazidən köçürdülmüşdür[5]. Bu su-elektrik stansiyasının sayəsində SES-in aşağı hissəsində yerləşən milyonlarla insan sel təhlükəsindən qorunur.
| Üç dərə SES | |
|---|---|
| 三峽大壩 三峡大坝 | |
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Çay | Yantszı |
| Status | istismarda 04.07.2012[1] |
| Tikilmə tarixi | 1992 |
| İstismara verilib | 2012 |
| Əsas xüsusiyyətləri | |
| Elektrik enerjisi gücü | 18 200 (2009)[2]; 22 500 (2012)[3] |
| Avadanlıq xüsusiyyətləri | |
| Turbin tipi | radial-oxlar |
| Generatorun gücü | 32x700, 2 × 50 MVt |
| Əsas qurğular | |
| Bənd tipi | beton su tullantıları |
| Bəndin hündürlüyü | 185 m |
| Bəndin uzunluğu | 2309 m |
| Yerləşməsi | |
| 30°49′42″ şm. e. 111°00′35″ ş. u. | |
| Ölkə |
 ÇXR |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumatlar
redaktəSES-dəki turbinlərin toplam gücü 15 nüvə reaktorunun istehsal etdiyi elektroenerjini almağa imkan verir. Dünyanın ən böyük SES-inin 32 turbininin toplam istehsal gücü 22,5 milyon kVt-dır. İnşası 2.5 milyard dollara başa gəlmişdir. SES-in tikintisinə 1992-ci ildə başlanılmış və SES 4 iyul 2012-ci il istismara verilmişdir. SES-in su anbarının uzunluğu 600 kilometrdir[1]. Su bəndinin tikintisi nəticəsində:
- 13 şəhər, 140 qəsəbə və 1300 kənd su altında qalmış, 1,3 milyon insan öz yaşayış yerlərini tərk etməyə məcbur olmuşdur.
- Çinin 1300 arxeoloji abidəsi məhv edilmiş və ya həmişəlik su altında qalmışdır.
- Ekoloji dəyişikliklər baş vermiş, əsasən də, bir çox balıq növləri yox olmuşdur.
- Minlərlə zavod və mədən su altında qalmışdır. Bu isə suya zəhərli maddələrin daxil olmasına şərait yaratmışdır.
- Su bəndindən aşağıda yaşayan 360 milyondan artıq insan daim ciddi təhlükə altındaqalmışdır.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 "15 nüvə reaktoru boyda 3 dərə". Milli.Az. 2021-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-24.
- ↑ "Bəndlərin reyestri — SES-in müəyyən edilmiş gücü üzrə təsnifatı". 2021-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-24.
- ↑ (rus.)Çində "Üç dərə" SES-nin tikintisi bitmişdir Arxivləşdirilib 2014-12-25 at the Wayback Machine
- ↑ Acker, Fabian. "Taming the Yangtze". IET magazine. 2009-03-02. 2012-02-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-24.
- ↑ (rus.)"Üç dərə SES" (rus). 2012-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-25.