Ümumi marja — gəlirlə satılan məhsul və ya xidmətin dəyəri arasındakı fərq. Nəzərə almaq lazımdır ki, ümumi mənfəət əməliyyat mənfəətindən (vergilər, cərimələr və faizlər ödənilməzdən əvvəl mənfəət, kreditlər üzrə faizlər) fərqlənir.

İstehsalçı üçün ümumi mənfəət:

  • Ümumi mənfəət = Gəlir — Amortizasiya daxil olmaqla məhsul və ya xidmətlərin satışının dəyəri[1].

Pərakəndə satış üçün ümumi mənfəət:

  • Ümumi marja = Gəlir — Satılan malların dəyəri

Ümumi mənfəət məlumatlarına əsaslanaraq, əməliyyat mənfəətini hesablaya bilərsiniz:

  • Əməliyyat mənfəəti = Ümumi mənfəət — Əməliyyat xərcləri (işçilərin maaşları, ofis icarəsi, səyahət xərcləri və s.)

və xalis gəliri:

  • Xalis mənfəət = Əməliyyat mənfəəti — vergilərin, cərimələrin və cərimələrin, kreditlər üzrə faizlərin məbləği.

İstehsal və ticarət üçün satılan malların dəyəri fərqli hesablanır. Ümumiyyətlə, bu göstərici dolayı xərclər nəzərə alınmadan əməliyyat üzrə mənfəəti əks etdirir.

İstehsalçı üçün birbaşa məsrəflər məhsul yaratmaq üçün xammal, məsrəf materialları və elektrik enerjisi xərcləridir. Məsələn, bir maşını idarə etmək üçün elektrik enerjisi xərcləri çox vaxt birbaşa xərc hesab edilir, maşın otağının işıqlandırılması isə çox vaxt əlavə xərc hesab olunur. Əgər işçilərə istehsal olunan məhsul vahidi üçün qiymət ödənilirsə, əmək haqqı da birbaşa xərclər ola bilər. Bu səbəbdən, xidmətlərini saatlıq əsasda satan xidmət sənayeləri çox vaxt əmək haqqını birbaşa xərc kimi qəbul edirlər[2].

Ümumi marja gəlirliliyin mühüm ölçüsüdür, lakin dolayı xərclərin uçotu xalis gəlirin hesablanmasını tələb edir.

Xalis satış gəliri aşağıdakı kimi hesablanır[3]:

  • Xalis satış gəliri = Ümumi satış gəliri — Qaytarılan malların və verilən endirimlərin dəyəri.

İstinadlar redaktə

  1. 26 CFR 1.61-1(a) Arxivləşdirilib 2012-10-06 at the Wayback Machine. The courts have rejected arguments by various tax protesters who have argued that some types of income are not included in this broad definition. Where property or services are received in exchange for property, use of property, services, or use of money, the fair market value of the property or services received is included in gross income. See, 26 CFR 1.61-6 Arxivləşdirilib 2012-10-06 at the Wayback Machine, 26 CFR 1.1001-1 Arxivləşdirilib 2012-10-09 at the Wayback Machine, 26 CFR 1.61-2(d)(1) Arxivləşdirilib 2012-10-06 at the Wayback Machine. For examples, see, e.g., Rev. Rul. 79-24, 1979 1 C.B. 60.
  2. Doyle v. Mitchell Bros. Co., 38 S.Ct. 467, 247 U.S. 179 (1918).
  3. Eisner v. Macomber, 40 S.Ct. 189 (1920). This case and later cases adopted an accounting concept of income. For a definition of economic income, see Haig-Simons income. See Willis|Hoffman 2009 chapters 4, and 5 and Pratt & Kulsrud 2009 chapters 5 and 6, cited below, for a discussion of gross income.