İnqolştadt

İnqolştadt
İnqolştadt
	Ingolstadt
Bayraq	Gerb
	48°45′47″ şm. e. 11°25′30″ ş. u.HGYO
Ölkə	Almaniya Federativ Respublikası;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1200
İlk məlumat	806
Sahəsi	133,35 km² (2016, 31 dekabr 2017);
Mərkəzin hündürlüyü	374 m, 376 m, 368 m
Saat qurşağı	Mərkəzi Avropa vaxtı[d]; UTC+01:00; UTC+02:00;
Əhalisi
Əhalisi	142.308 nəf. (31 dekabr 2023);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	08424, 0841, 08450, 08458, 08459
Poçt indeksi	85049, 85057, 85051, 85053, 85055
Nəqliyyat kodu	IN
Digər
	ingolstadt.de
	Xəritəni göstər/gizlə İnqolştadt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İnqolştadt ( alm. Ingolstadt‎ Ingolstadt, bav. Inglståd, Ingoiståd Inglståd, Ingoiståd ) - Almaniyada, Bavariya əyalətində Dunay çayı üzərində şəhər. Əhalisi təqribən 132.000 nəfər (31 Mart 2015). Yuxarı Bavariyada Münhendən sonra ikinci ən böyük şəhərdir. Münhen, Nürnberq, Auqsburq, Vürtzburq və Regensburqdan sonra Bavariyanın altıncı böyük şəhəridir. 1989-cu ildə şəhərin əhalisi 100 min nəfərə çatdı.

Tarix

İlk dəfə İnqolştadt (Ingoldesstadt) adı 6 fevral 806-cı ildə Böyük Karlın oğulları arasında torpaqların bölgüsü haqqında nizamnaməsində qeyd olunur. XIII əsrdə İnqolştadt şəhər statusunu aldı. 1392-1447-ci illərdə Bavariya-İnqolştadt Hersoqluğunun paytaxtı olub.

1570-ci illərdə İngolştadt

1472-ci ildə bu şəhərdə Bavariyada ilk universitet quruldu, sonradan bura əks-islahat mərkəzinə çevrildi. Lüterin dini mübahisələrdə əsas rəqibi Yohann Ek bu universitetin rektoru idi. 1776-cı ildə universitetin hüquq fakültəsinin dekanı Adam Vayshaupt İlluminati ordeni təsis etdi. Universitet 1800-cü ildə bağlandı.

23 aprel 1516 -da İnqolştadtda pivə təmizliyi qanunu (Reinheitsgebot) yayıldı. Bu qanuna görə, yalnız üç komponent həqiqi pivədə ola bilər: su, mayaotu və arpa . Bu, dünyanın ən qədim və hələ də qüvvədə olan qida keyfiyyəti qanunudur.^[5]

1549-cu ildə yezuitlər şəhərə çağrıldı. İngolştadtdakı mərkəz Almaniyanın cənubundakı bütün yezuitləri idarə edirdi. XVI əsrdən bəri şəhər bölgənin ən böyük qalasına çevrildi.

Gələcək Sovet Marşalı M. Tuxaçevski və Fransanın gələcək Prezidenti Şarl de Qoll Birinci Dünya Müharibəsi illərində buradakı hərbi əsir düşərgələrində əsir olublar.

1945-ci ilin yanvar-aprel aylarında İnqolştadt (tarixi mərkəz də daxil olmaqla) müttəfiqlərin mütəmadi bombardmanlarına məruz qaldı.

Görməli yerləri

14-cü əsrin sonuna aid şəhər qala divarının parçaları.
Moritz kilsəsi (1234)
13-cü əsrə aid qala - Bavariyanın ən qədim hersoq qalası
Yeni qala (XV əsr)
İnqolştadt universitetinin binası (1436-1472)
Qotik kafedral Libfrauenmünster (1425-1536)
Mariya de Viktoriya kilsəsi - Azam qardaşları tərəfindən tikilən Rokoko şedevri (1732-36)
Barok bəzəkli Fransiskan monastırı (1275)

Muzeylər

Bavariya silah muzeyi (1972) Yeni Qala binasında
Birinci Dünya Müharibəsi Muzeyi
"Triva Qülləsi" qalasında Bavariya Polisi Muzeyi
Alman Tibb Tarixi Muzeyi (1736-cı ildə tikilmiş binada)
İnqolştadt şəhərinin muzeyi
Audi zavodunun muzeyi (muzey mobil)
Beton Sənəti Muzeyi
Heykəltəraş Alf Lexnerin muzeyi
Marieluise Fleiser və digərlərinin Muzey-Arxivləri.
Kelt mədəniyyəti muzeyi

İqtisadiyyat

İngolştadt avtomobil sənayesinin böyük bir mərkəzidir. Burada Audi avtomobil şirkətinin və Media Markt pərakəndə satış şəbəkəsinin qərargahı yerləşir.

2014-cü ildə Ingolstadt Alman şəhərlərinin investisiya cəlbediciliyi reytinqində birinci yeri tutdu.

Təhsil

Katolik Universiteti (1980-ci ildən)
Tətbiqi Elmlər Universiteti (1994-cü ildən)

İdman

Köhnə şəhər mənzərəsi

Şəhərin idman klubları:

"ERK Ingolstadt " hokkey klubu
"Ingolstadt 04 " futbol klubu
"Ingolstadt Schanzer" beysbol klubu

Əhali

Rəsmi əhali sayı 1840—2011: İnqolştadt

(Şəhər ərazisində əhali sayı)^[6]^[7]
Tarix	1840-12-01	1871-12-01	1900-12-01	1925-06-16	1939-05-17	1950-09-13	1961-06-06	1970-05-27	1987-05-25	2011-05-09
Əhali	13.601	18.516	29.511	35.962	43.830	54.615	69.829	85.683	96.071	124.927

İl	Sayı
1808	4.817	^[8]
1925	26.630	^[9]
1950	40.422	^[10]
1970	85.683	^[11]^[12]
1975	88.500	^[13]
1987	96.071	^[14]

İl	Sayı
1990	105.489
2000	115.722
2011	126.732
2012	127.886	^[15]
2013	129.136	^[15]
2014	131.002	^[15]

İl	Sayı
2015	133.323	^[16]
2015	132.438	^[15]
2016	133.639	^[17]^[15]
2017	135.244	^[15]^[3]
2018	137.072
2019	136.981	^[18]^[19]

İl	Sayı
2021	138.016	^[20]
2022	141.029	^[21]
2023	142.308	^[4]

Qeydlər

↑ ¹ ² ArchINFORM (alm.). 1994.
↑ Statistisches Bundesamt (Destatis).
↑ ¹ ² Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal). Federal Statistical Office.
↑ ¹ ² Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2023 (alm.). DESTATIS, 2024.
↑ Braugewerbe und Braukunst mitten in Bayern, Ingolstadt, 1997, s.40-52
↑ Баварское статистическое управление: население (таблица 12111-101r) Arxivləşdirilib 2022-06-06 at the Wayback Machine Bayerisches Landesamt für Statistik – Tabelle 12111-101r: Volkszählung und Bevölkerungsfortschreibung: Gemeinden, Bevölkerung (Volkszählungen und aktuell), Stichtag (нем.)
↑ Перепись населения Германии 2011.05.09 Arxivləşdirilib 2014-04-13 at the Wayback Machine Bevölkerung Ergebnisse des Zensus 2011, (нем.)
Перепись населения Германии 2011.05.09/xlsx Arxivləşdirilib 2021-05-09 at the Wayback Machine Statistische Ämter des Bundes und der Länder (Erschienen am 28. Mai 2014): Bevölkerung des Zensus 2011 (© Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2014) (нем.)
↑ Allerhöchste Verordnung, die Territorial-Eintheilung des Königreichs Baiern betreffend (alm.). // Königlich-Baierisches Regierungsblatt 1808. Vol. 1808, burax. XXXIII.
↑ Ortschaften-Verzeichnis für den Freistaat Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: 1928.
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1952). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1952.
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. S. 11*. 538 s.
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. 538 s.
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975. Federal Statistical Office, 2018.
↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: LfStat, 1991. S. 3. 714 s.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001.
↑ Kleinräumige Statistiken zum 31.12.2015 (alm.). / Hrsg.: Ingolstadt 2016. S. 9. 87 s.
↑ https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html.
↑ https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis. Federal Statistical Office.
↑ https://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/04-kreise.html.
↑ register of German municipalities (4th quarter 2022) (alm.). DESTATIS, 2023.
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.

[_de1f375e40715a78-1] ¹ ² ArchINFORM (alm.). 1994.

[_ab41ae766fe730fb-2] Statistisches Bundesamt (Destatis).

[_988d61b793bc6a79-3] ¹ ² Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal). Federal Statistical Office.

[_d896722001726ecc-4] ¹ ² Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2023 (alm.). DESTATIS, 2024.

[5] Braugewerbe und Braukunst mitten in Bayern, Ingolstadt, 1997, s.40-52

[6] Баварское статистическое управление: население (таблица 12111-101r) Arxivləşdirilib 2022-06-06 at the Wayback Machine Bayerisches Landesamt für Statistik – Tabelle 12111-101r: Volkszählung und Bevölkerungsfortschreibung: Gemeinden, Bevölkerung (Volkszählungen und aktuell), Stichtag (нем.)

[7] Перепись населения Германии 2011.05.09 Arxivləşdirilib 2014-04-13 at the Wayback Machine Bevölkerung Ergebnisse des Zensus 2011, (нем.)
Перепись населения Германии 2011.05.09/xlsx Arxivləşdirilib 2021-05-09 at the Wayback Machine Statistische Ämter des Bundes und der Länder (Erschienen am 28. Mai 2014): Bevölkerung des Zensus 2011 (© Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2014) (нем.)

[_0cf8ec0fe7697cff-8] Allerhöchste Verordnung, die Territorial-Eintheilung des Königreichs Baiern betreffend (alm.). // Königlich-Baierisches Regierungsblatt 1808. Vol. 1808, burax. XXXIII.

[_29e5a24eb701b1bf-9] Ortschaften-Verzeichnis für den Freistaat Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: 1928.

[_737d189353482062-10] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1952). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1952.

[_2dd10ceb23fa2df6-11] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. S. 11*. 538 s.

[_a1ac235eb780f8a5-12] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. 538 s.

[_4271b59663963e32-13] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975. Federal Statistical Office, 2018.

[_729d401dce14b82b-14] Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: LfStat, 1991. S. 3. 714 s.

[_f8f4631c385f657f-15] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001.

[_5182a44e7ed5c124-16] Kleinräumige Statistiken zum 31.12.2015 (alm.). / Hrsg.: Ingolstadt 2016. S. 9. 87 s.

[_a63ef260eb94091f-17] ttps://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html.

[_f6cbdba3f1573b2a-18] ttps://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis. Federal Statistical Office.

[_bdb77bfa4240f639-19] ttps://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/04-kreise.html.

[_f6f161fb9cd84aa1-20] register of German municipalities (4th quarter 2022) (alm.). DESTATIS, 2023.

[_c910ddf59b2cc83c-21] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]