İnstrumentalist
İnstrumentalist — musiqi alətində ifa edən musiqiçi.[1] İnstrumentalist anlayışının müğənni anlayışına zidd olmasına baxmayaraq, eyni musiqiçinin həm "instrumentalist, həm də müğənni" olmasına heç nə mane olmur. Bu hal, məsələn, gitara ifa edən zaman mahnılarını oxuyan Jorj Brassensə aid edilir. Mənsub olduqları musiqi növündən asılı olmayaraq instrumentalistlər adətən alətlərinə görə təsnif edilirlər.
Musiqi tarixində bəstəkarlar, ifaçılar və dinləyicilər arasındakı fərq uzun müddət dəqiq aydınlaşdırılmamışdı. Bu fərq yalnız XIX əsrdə müəyyən edilmişdir. Vətəndaş mədəniyyətinin bərqərar olması ilə müxtəlif təbəqələrdən olan insanlar musiqiyə qulaq asmaq imkanı əldə etmişdir. Bununla yanaşı, musiqinin bədii dəyərini bir çox insana çatdırmaqda və eyni zamanda onu yaradan ifaçılıq texnikasını nümayiş etdirməkdə ixtisaslaşmış insanlar da meydana çıxmış, bəstəkar və ifaçı peşələrinin fərqləndirilməsinə cəhd edilmişdir.[2]
Motsart və Bethovenin nümunəsində göstərildiyi kimi, alətlərdə improvizasiyanın geniş yayıldığı və bəstəkarların da ifa etməsinin qeyri-adi olmadığı XVIII əsrdən fərqli olaraq, XIX əsrdə ifaçılar ixtisaslaşmağa başlamış və ortalardan sonrakı dövrlərə qədər sənətkarlar özlərindən əvvəlkilərin əsərlərini mükəmməl ifaçılıq texnikası ilə təkrarlamağa başlamışdır. Frans List pianoda bunun nümunəsi olmuşdur. Buna baxmayaraq, XIX əsrin sonlarında ifa üsullarının ifrat dərəcədə qiymətləndirilməsi yolverilməz hala gəlmiş və hətta böyük ifaçıların subyektiv şərhləri əsasında musiqinin özünə edilən dəyişikliklərə yol verilmişdir.[2]
İstinadlar
redaktə- ↑ Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд) Ҷ. 1 А — Н (нашри дувум)./Зери таҳрири С. Назарзода, А. Сангинов, С. Каримов, М. Ҳ. Султон. — Душанбе 2010, — c. 292 ISBN 978-99947-69-39-1
- ↑ 1 2 渡辺護「演奏」（『標準音楽辞典 ア-テ』（音楽之友社、2008年） ISBN 978-4-276-00007-0）