Vikipediya

İosif Karakis

Sovet memarı, rəssam və müəllim (1902-1988)

İosif Yuliyeviç Karakis (ukr. Йосип Юлійович Каракіс, rus. Иосиф Юльевич Каракис; 16 (29) may 1902, Balta[d], Balta qəzası[d], Podolsk quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 23 fevral 1988, Kiyev) — ən məhsuldar sovet memarlarından biri kimi tanınan sovet memarı, rəssam və pedaqoq.[1][2] Keçmiş Sovet İttifaqında və onun hüdudlarından kənarda Ukrayna konstruktivizminin qısa dövrünün ustası və tarixi abidələrin qorunması uğrunda fəal mübariz kimi tanınan dünya səviyyəli memar.[3][4][5][6][7][8][9][10] Mütəxəssislərin fikrincə, müəllifin 1930-cu illərin yaşayış və ictimai binalar üçün bir çox innovativ ideyaları hələ də yeni və aktualdır,[11][12] memarın planları öz dövrünü xeyli qabaqlayırdı.[13] İosif Karakis SSRİ-nin bir çox şəhərlərində sonradan memarlıq abidəsinə çevrilmiş onlarla binanın və bir sıra standart layihələrin müəllifidir. Ümumilikdə onun layihələri üzrə 4500-dən çox məktəb binası tikilmişdir (inşaatlar bu gün də davam edir[14]).[1][2][15]

İosif Karakis
ukr. Йосип Юлійович Каракіс
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 16 (29) may 1902
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 fevral 1988(1988-02-23) (85 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Təhsili
  • Kiyev Milli Rəssamlıq və Memarlıq Akademiyası[d]
İşləri və nailiyyətləri
İşlədiyi şəhərlər Kiyev, Krivoy Roq, Vinnitsa, Xarkov, Luqansk, Daşkənd, Kişinyov, Kramatorsk, Zaporojya, Jitomir, Mahaçqala, Bakı, Kamianske, Sankt-Peterburq
Memarlıq üslubu neoklassisizm, barokko, modernizm
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

İosif Karakis 29 may 1902-ci ildə Balta şəhərində Turbov qəsəbəsindəki şəkər zavodunun işçisi və şəriki Yuliy Borisoviç Karakis (1879–1943) və Frida Yakovlevna Karakisin (qızlıq soyadı Qeybtman) ailəsində anadan olub. İosif ailənin böyük oğlu idi. Onun kiçik qardaşı David Yulieviç Karakis hərbi həkim peşəsini seçmiş, polkovnik rütbəsinə qədər yüksəlmiş, Böyük Vətən Müharibəsi illərində ordu epidemioloqu (sanitar-epidemioloji dəstənin rəisi[16]) olmuşdur.[16]

1909–1917-ci illərdə İosif Karakis Vinnitsa Real Məktəbində oxuyarkən,[~ 1] eyni zamanda rəssam A. M. Çerkasskinin axşam rəsm dərslərində iştirak edirdi. 1918-ci ildən Matvey Drakın rəhbərliyi altında Vinnitsa Teatrında Qnata Yuri, Amvrosi Buçma və Maryan Kruşelnitskinin truppasında quruluşçu rəssam kimi çalışmışdır.[16][17] 1919-cu ildə o, könüllü olaraq Qırmızı Ordu sıralarına daxil olur. Polşa cəbhəsində bir il keçdikdən sonra o, 14-cü Ordunun qərargahında hərbi təşviqatçı kimi qalıb, burada təbliğat qatarının rəssamı kimi xidmət edib.[18] 1921-ci ildən İncəsənət və antik abidələrin mühafizəsi komissiyasında Vinnitsa əyalət siyasi maarif şöbəsinin rəssamı idi — Nemirovdakı malikanədə Şahzadə Branitskayanın kolleksiyasından şəhər muzeyi üçün qalereya və kitabxana yaratdı.[16]

1922-ci ildə Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun Hüquq fakültəsinə daxil olub. Bir il sonra Kiyev İncəsənət İnstitutunun Rəssamlıq fakültəsinə daxil oldu.[16]Təhsil aldığı müddətdə teatr rəssamı (1925–26-cı illərdə Nikolay Buraçekin rəhbərliyi altında) işləmişdir.[16][17] Eyni zamanda, 1925-ci ildə Yakov Şteynberqin təsiri ilə İncəsənət fakültəsinin üçüncü kursundan memarlıq fakültəsinin birinci kursuna keçir.[16][19]

Memarlıq üzrə elmləri doktoru, Ukraynanın əməkdar memarı və memarlıq üzrə fəxri akademik Yuri Aseev yazır:[19]

  İosif Karakisin müəllimləri görkəmli memarlar olub. Ukraynada ali memarlıq təhsilinin banilərindən olan akademik A. M. Verbitski deyirdi: “Memarlıq peşəsi ikinci dərəcəli şeylərin olmadığı, hər şeyin əsas olduğu həyat tərzidir...”. Bu, İ. Y. Karakisin peşəkar fəaliyyətinin şüarına çevrildi.  

Qeydlər

redaktə
  1. ↑ Hal-hazırda Vinnitsa Ticarət və İqtisadiyyat İnstitutu Vinnitsa Real Məktəbinin binasında yerləşir.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 Ярослав Тинченко. Замах на Каракіса // Політика i Культура (украинский). № 20(151) 11—17 июня. 2002. 36—37. (ukr.)
  2. ↑ 1 2 "Символы Сталинской эпохи". 2012-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-13.
  3. ↑ Владимир Платонов. Юрий Химич: Портрет на фоне куполов // Зеркало недели. № 15 (288) 15 апреля. 2000. 11.
  4. ↑ "Юрий Химич: Портрет на фоне куполов". 2012-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-24.
  5. ↑ Сергей Бабушкин. Сегодня в Киеве мы можем реализовать самые смелые архитектурные решения // Архитектура. Строительство. Дизайн. № 1 (29). 2003.

    Архитектора Иосифа Каракиса обвиняли в своё время, в украинском национализме. Сейчас его здания, выполненные в стиле классицизма, являются учебными пособиями для архитекторов всего мира.
  6. ↑ "«Юрий Химич: Портрет на фоне куполов»". 2012-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-24.
  7. ↑ Елена Олейник. Архитектор, который решил формулу Киева // Архитектура и Престиж : jurnal. — 2002. — № 2 (22). — S. 114.
  8. ↑ Ерофалов Б. Л. Печерск Иосифа Каракиса // А. С. С. — 2002. — № 6. — S.. 46–47.
  9. ↑ Иосиф Каракис: Ирония судьбы // Архитектор Иосиф Каракис: Судьба и творчество (Альбом-каталог к столетию со дня рождения). Киев. Под ред. Бабушкин С. В., Бражник Д., Каракис И. И., А. Пучков; Сост. Д. Бражник, И. Каракис, И. Несмиянова. 2002. 19. ISBN 966-95095-8-0.
  10. ↑ «Соціалістичний Київ» (журнал). № 5—6. 1934. 18. (ukr.)
  11. ↑ // "Соціалістичний Київ" : jurnal. — 1934. — № 5–6. — S. 18. (ukr.)
  12. ↑ "§ 12 Дата выхода: 05.02.2009". 2012-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-13.
  13. ↑ Марія Таран. У Києвi відсвяткували сторічний ювілей архітектора-новатора Йосипа Каракіса // Квартирне Бюро (газета) (украинский). № 7 (17) Июнь. 2002. 2.
  14. ↑ "Пятипанелька: Архитектура спальных районов". 2016-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-20.
  15. ↑ Иосиф Каракис: Ирония судьбы // Архитектор Иосиф Каракис: Судьба и творчество (Альбом-каталог к столетию со дня рождения). Киев: Информационно-издательский центр «Символ-Т». Под ред. Бабушкин С. В., Бражник Д., Каракис И. И., А. Пучков; Сост. Д. Бражник, И. Каракис, И. Несмиянова. 2002. 100. ISBN 966-95095-8-0.
  16. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Иосиф Каракис: Ирония судьбы // Архитектор Иосиф Каракис: Судьба и творчество (Альбом-каталог к столетию со дня рождения). Киев: Информационно-издательский центр «Символ-Т». Под ред. Бабушкин С. В., Бражник Д., Каракис И. И., А. Пучков; Сост. Д. Бражник, И. Каракис, И. Несмиянова. 2002. 9. ISBN 966-95095-8-0.
  17. ↑ 1 2 Архітектор Йосип Юлійович Каракіс // Йосип Юлійович Каракіс: Бібліографічний покажчик. Видатнi зодчi України. Киев: Укрархбудинформ. Ред. Г.А. Войцеховская, С.С. Артамонова, О.М. Пихур, А.О. Луковська; Отв. за вып. В.М. Чеснок. 2002. 9. (ukr.)
  18. ↑ Дмитрий Червинский. Жизнь замечательных людей: Вековой юбилей зодчего // Киев Еврейский. № 8 (25) август. 2002. 6.
  19. ↑ 1 2 Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; BibP44 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İosif_Karakis&oldid=7550432"