İosif Yesman
İosif Qavriloviç Yesman (1 dekabr 1868, Vileyka[d], Vilen quberniyası[d] – 30 iyun 1955, Bakı) — Hidravlika sahəsində görkəmli sovet alimi, Azərbaycan SSR EA-nın akademiki (1945), Əmək Qəhrəmanı (1932)[1][2], texnika elmləri doktoru (1933), professor (1933), Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi (1929).
| İosif Yesman | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1 dekabr 1868 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 30 iyun 1955 (86 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Elm sahəsi | hidravlika |
| Elmi dərəcəsi |
|
| Elmi adı | akademik |
| İş yeri | |
| Mükafatları |
      |
HəyatıRedaktə
İosif Yesman 1 dekabr 1868-ci ildə Belarusiyanın Vileyko şəhərində anadan olmuşdur. Ali təhsilini 1892-ci ildə Sant-Peterburq Texnoloji İnstitutunun Mexanika şöbəsində almışdır.
Akademik fəaliyyətiRedaktə
İosif Yesman adyunkt elmi dərəcəsini 1913-cü ildə, elmlər doktoru elmi dərəcəsini və professor elmi adını 1933-cü ildə almışdır. Azərbaycan EA-nın ilk 15 təsisçisindən biri olan İosif Yesman 1945-ci ildə həqiqi üzv seçilmişdir. Yesmanın elmi işləri, əsasən, hidravlika və hidromaşınqayırmaya, porşenli və mərkəzdənqaşma nasoslarının nəzəriyyə və hesablamalarına həsr olunmuşdur. Bir çox SES-lərin layihələndirilməsində iştirak etmişdir. Elmi kadrların hazırlanmasında xidməti olmuşdur.
Əmək fəaliyyətiRedaktə
İosif Yesman 1917-ci ildə Peterburq Politexnik İnstitunda fakültə dekanı, 1919–1920-ci illərdə Vladiqafqaz Politexnik İnstitunun rektoru olmuşdur. 1922–1955 illərdə AzNKİ-də (indiki ADNA) "Hidravlika və Hidravlik mexanizmlər" kafedrasının müdiri, 1922–1928 illərdə AzNKİ-nin rektoru,[3] 1932–35 illərdə SSRİ EA-nın Zaqafqaziya Filialının Azərbaycan şöbəsində, 1935–1945 illərdə isə SSRİ EA-nın Azərbərbaycan Filialında Energetika bölməsinin rəhbəri, 1945–1955 illərdə Azərbaycan SSR EA-nın Energetika İnstitutunun direktoru olmuşdur.[4]
1943-cü ildə Yesmanın 75 illiyi və elmi-texniki fəaliyyətinin 50 illiyi ilə bağlı olaraq Azərbaycan SSR EA Energetika İnstitutuna onun adı verilmişdir. İ. Q. Yesman 1945-ci ildə fizika-texnika elmləri və neft bölməsi üzrə Azərbaycan SSR EA-nın həqiqi üzvü (akademik) seçilmişdir. 1945–1950 illərdə Azərbaycan SSR EA fizika-riyaziyyat və texniki elmlər şöbəsi müdiri olmuşdur.[5]
MükafatlarıRedaktə
İosif Yesman 1953-cü ildə Lenin ordeni, 1941-ci ildə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni, "Qırmızı ulduz" ordeni və "Qafqazın müdafiəsinə görə", "1941–1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsində əmək igidliyinə görə" medalları ilə təltif edilmişdir. Eyni zamanda 1929-cu ildə "Əməkdar elmi xadimi", 1937-ci ildə "Əmək qəhrəmanı" fəxri adlarına layiq görülmüşdür.
İstinadlarRedaktə
- ↑ И. Г. Есьман. Библиография, Б., 1969. səh. 32
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2014-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-08.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-25.
- ↑ Azərb. Sovet Ensiklopediyası, V cild, səh. 135
- ↑ И. Г. Есьман. Библиография, Б., 1969. səh. 13–14