İran qulançarı

İran qulançarı (lat. Asparagus persicus) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin qulançar cinsinə aid bitki növü.

İran qulançarı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Dəstə: Qulançarçiçəklilər Fəsilə: Qulançarkimilər Yarımfəsilə: Asparagoideae Cins: Qulançar Növ: İran qulançarı
Beynəlxalq elmi adı
Asparagus persicus Baker, 1875
Şəklin VikiAnbarda axtarışı NCBI   2871452 EOL   988075

Təbii yayılması

Volqa çayında və Cənubi Qafqazın şərqinə, Şimali İrana və Şərqi Sibirə qədər olan ərazilərdə, sahilyanı tuqay meşələrində.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2m-ə çatan çoxillik bitkidir. Budaqları düz bucaq altında yerləşir və sallanır. Kladodiləri 1-5 ədəd, bəzən dəstədə 8 ədəd olub, öz aralarında qeyri-bərabər yerləşir, uzunluğu 1-5 sm, düz və ya bir az əyilmişdir. Gövdəsi əyilmiş, çox vaxt sarmaşan, çılpaq və çox budaqlıdır. Çiçək saplaqları 1-4 ədəd olub, uzunluğu 1.2 sm-dir. Çiçəkləri uzunsov-qıfşəkillidir, erkək çiçəklərinin uzunluğu təxminən 0,6 sm-dir. Toxumla çoxaldılır.

Ekologiyası

Əsasən qarışıq meşələrdə, kölgəli və rütubətli ərazilərdə bitir.Sərt şaxtalara dözmür. İstisevəndir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda, Qubada, Şəkidə, Murovda, Samur-Dəvəçi, Kür-Araz ovalıqlarında, Zəngilanda, Naxçıvanda, Gədəbəydə, Zaqatalada, Balakəndə, Lənkəranda meşələrin aşağı yaruslarında rast gəlinir.

İstifadəsi

Bəzək bağçılığında istifadəsi məqsədyönlüdür.