İriçiçəkli murdarça
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
| İriçiçəkli murdarça | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Ümumi yayılması
redaktəİranda (Gilan) təbii halda rast gəlinir. Azərbaycanda yayılması: Qusar (Samur çayı kənarı), Lənkaran (Ələzə¬pin Apu kəndləri ətrafı), Lerik (Siov kəndi) rayonlarında təbii halda yayılmışdır.
Statusu
redaktəAzərbaycanın nadir və relikt bir bitkisidir. CR A1abc; B1ab(i,iii).
Bitdiyi yer
redaktəƏsasən aşağı dağ qurşağında qarışıq enliyarpaq meşələrdə çay kənarlarında rast gəlinir.
Təbii ehtiyatı
redaktəAzərbaycanda dar bir arealda yayılmışdır.
Bioloji xüsusiyyətləri
redaktəTəbiətdə hündürlüyü 6 m-dək olan kol və ya kiçik ağacdır. Bitkinin gövdəsinin qabığı tünd boz və ya qara rəngdə olur. Bitkinin cavan zoğlarının rəngi məxməri yaşıl olur. Yaşlı budaqları isə yaş-lımtıl boz rəngdə olur. Tumurcuqları iri olub tüklüdür. Yarpaqları ellipsşəkilli olub 6-23-eni isə 4-13 sm ölçüsün¬də ola bilir. Yarpaqların qaidə hissəsi yumru və ya ürək şəklində ola bilir. Yarpaqlarının kənarları xırda yarımdairəvi mişardişlidir. Yarpaq saplaqları 1-2,5 sm uzunluğundadır. Çiçəkləri sarımtıl rəngdə olub, xırdadır. Meyvələri tünd qırmızı rəngdə olub 5–9 mm diametrindədir. May-iyun aylarında çiçək açır və avqust ayında meyvəsi yetişir.
Çoxalması
redaktəTəbiətdə əsasən generativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi
redaktəBaşlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi
redaktəMədəni halda Nəbatət bağlarında becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri
redaktəAzərbaycanın “Qırmızı Kitabı”na daxil edilmişdir.
Zəruri qoruma tədbirləri
redaktəYeni yasaqlıqların yaradılması vacibdir.
Məlumat mənbələri
redaktə- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
redaktə- Деревья и кустарники СССР. т.2. 1951;
- Флора Азербайджана. т.6. 1955;
- Azərbaycanın ağac və kolları. II cild. 1964;
- Красная Книга СССР.1984; Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”. 1989;
- Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; *Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008. Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in situ və ex situ şəraitində bioekoloji xüsusiyyətlərinin reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı.