İsgəndər Aznaurov
İsgəndər Aznaurov və ya Topçu İsgəndər (tam adı: İsgəndər Söhrab oğlu Aznaurov; 16 avqust 1956, Buxara – 18 aprel 1993, Gədəbəy rayonu) — Axısqa türk əsilli Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
| İsgəndər Aznaurov | |
|---|---|
| İsgəndər Söhrab oğlu Aznaurov | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Digər adı | Topçu İsgəndər |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Qala-Asiya, Buxara vilayəti, Özbəkistan SSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (36 yaşında) |
| Vəfat yeri | Gədəbəy rayonu, Azərbaycan |
| Vəfat səbəbi | Şəhid |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ Azərbaycan |
| Uşağı | 3 |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Rütbəsi | Baş leytenant |
| Döyüşlər | Birinci Qarabağ müharibəsi |
| Təltifləri |
 |
Həyatı
redaktəErkən illəri
redaktəİsgəndər Aznaurov 16 avqust 1956-cı ildə Özbəkistannın Buxara vilayətinin Qala-Asiya kəndində Axısqa türkü ailəsində dünyaya gəlmişdir.[1] 1963-cü ildə orada məktəbə getmiş və 1973-cü ildə məktəbi bitirmişdir.[2] Ukraynanın Çerkessk şəhərində hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra 1978-ci ildə Daşkənd İrriqasiya İnstituna daxil olmuş, 1983-cü ildə ali təhsilini başa vurmuşdur.[1] Sonra bir müddət Daşkənd Vilayətinin Axanqaran rayonunda çalışmışdır.[1]
1989-cu ildə Özbəkistanın Fərqanə vadisindəki qanlı olaylardan sonra yüzminlərlə axısqa türkü kimi oranı tərk etməyə məcbur olmuş[2] və 1990-cı ildə ailəsi ilə birlikdə Azərbaycana Şəmkir rayonunun Kür qəsəbəsinə köçmüşdür.[1] O, burada cihazqayırma zavodunda işləyib.[1]
Qarabağ müharibəsi və döyüşlərdə iştirakı
redaktəErməni işğalçılarının Azərbaycan torpaqlarına basqınları başlayanda İsgəndər Aznaurov 1992-ci ilin aprelində könüllü olaraq yeni yaranmaqda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarına daxil qoşulmuşdur.[1][2] Şınıxda yerləşən və indi onun adını daşıyan qaladan düşmən üzərinə od ələyərək bir gündə onların 4 topunu sıradan çıxarıb, onlarla erməni işğalçısını məhv edib, düşmən mövqelərinə ciddi zərbələr vuraraq bir neçə silah-sursat anbarını dağıtmışdır.[1] 1993-cü ilin yaz aylarında hücuma başlamazdan əvvəl Aznaurov top atəşi ilə düşmən postunu məhv etmiş və düşmən onun başı üçün pul mükafatı müəyyənləşdirmişdir.[3]
Aznaurovu "N" saylı hərbi hissənin artilleriya üzrə komandir müavini təyin olunmuşdur.[2] Başkəndin erməni quldurlarından təmizlənməsində, "Mutudərə", "Ərdağı", "Kaftar qayası", "Ləzgi daşı" əməliyyatlarında xeyli düşmən texnikası, canlı qüvvəsini məhv etmişdir.[1]
Ölümü
redaktə1993-cü il 18 apreldə Gədəbəydə "Örükdaş"da düşmənin 13 texnikasına qarşı, 3 növ texnika ilə vuruşur.[4] Səhhətində problemlər yaranmasına baxmayaraq müalicə almaqdan imtina edir. Daha sonra arxa cəbhədəki mövqeyini tərk edərək, minalanmış geniş ərazini keçərək ön cəbhəyə — döyüşlərin ən qızğın hissəsinə yollanır. Orada gedən atışmalar zamanı Aznaurovun topu düşmən hədəfinə tuş gəlir və qəhrəmancasına həlak olur.[1][3] Bakının Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilir.[1]
Şəxsi həyatı
redaktəAiləli idi, 3 qızı var.[1]
Ləqəbi
redaktəAzərbaycan xalqı arasında "Topçu İsgəndər" kimi tanınırdı.[1][5]
İrsi
redaktəOnun şərəfinə Gədəbəy rayonunun Şınıx kəndinin Mormor yüksəkliyində "İsgəndər qalası" və "İsgəndər postu" adlandırılıb.[1][6] Aznaurovun istifadə etdiyi KS19 topu isə hələ də nümunə olaraq saxlanılır.[6] Şəmkir rayonunda Ceyrançöldə salınmış qəsəbəyə onun adı verilib.[6] Gədəbəydə "N" saylı hərbi hissənin önündə isə büstü ucaldılıb.[6] Şəmkir rayonunun Kür qəsəbəsindəki 1 saylı məktəb onun adını daşıyır.[6] Məktəbin qarşısında onun büstü ucaldılıb.[6][6] Bakıda Istiqlal Muzeyində Aznaurovun həyatını, keçdiyi döyüş yolunu əks etdirən fotostendlər qurulub, şəxsi əşyaları toplanıb.[6]
Filmoqrafiya
redaktə2013-cü ildə onunla yanaşı Gədəbəy rayonundan olan digər üç Milli Qəhrəman — Məzahir Rüstəmov, İlham Əliyev və Aytəkin Məmmədovun həyat və döyüş yollarından bəhs edən "Alınmaz qalanın qəhrəmanları" sənədli-bədii filmi çəkilmişdir.[7][8] 2018-ci ildə Yaddaş film studiyasi "İsgəndərin sorağında" adlı film çəkmişdir.
Təltif və mükafatları
redaktəAzərbaycan Respubliksı prezidentinin 15 yanvar 1995-ci il tarixli 262 saylı fərmanı ilə baş leytenant Aznaurov İsgəndər Söhrab oğlu ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
- 1995 —
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı - 1998 — "Qızıl Ulduz" medalı[6]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 "Milli Qəhrəman "İsgəndər qalası"nda yad olunub". anspress.com. ANS TV. 20 August 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2015.
- ↑ 1 2 3 4 "3 qız atası Milli Qəhrəman - Topçu İsgəndər..." modern.az. modern.az. 25 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2015.
- ↑ 1 2 "Aznaurovdan - Milli Qəhrəmanlığa". publika.az. publika.az. 10 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2015.
- ↑ Əsgərov, Vüqar. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları (PDF) (az.) (Redaktor: Kamil İsmayılov). Bakı: Qapp-poliqraf. 2005. 2019-01-09 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-01.
- ↑ "Milli Qəhrəman İsgəndər Aznaurov - 68". oxu.az. oxu.az. Archived from the original on 2021-10-20. İstifadə tarixi: 29 iyun 2016.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 "Milli Qəhrəman İsgəndər Aznaurov". news.lent.az. news.lent.az. 17 August 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 December 2015.
- ↑ Milli Qəhrəmanlara həsr olunmuş film çəkilmişdir. Arxivləşdirilib 2013-09-25 at Archive.today AzərTAc, 25.09.2013. (az.)
- ↑ "YouTube"də izlə: "Alınmaz qalanın qəhrəmanları" "YouTube"də (az.)
Xarici keçidlər
redaktə- Aznaurov İsgəndər Söhrab oğlu Arxivləşdirilib 2014-10-22 at the Wayback Machine
- Vüqar Əsgərov. "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları" (Yenidən işlənmiş II nəşr). Bakı: "Dərələyəz-M", 2010, səh. 43–44.
- Şəmkirdə Milli qəhrəman İsgəndər Aznaurov yad edilib