Şaroy rayonu (çeç. Шаройн кӏошт[3]) — Rusiya Federasiyası, Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Ximoy kəndidir.

Şaroy rayonu
Bayraq
Bayraq

42°39′12″ şm. e. 45°51′09″ ş. u.HGYO


Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 2000
Sahəsi
  • 376 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 2.901 nəf. (2024)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Avtomobil nömrəsi 20, 95
Rəsmi sayt
Şaroy rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

redaktə

Rayon Çeçenistan Respublikanın cənub hissəsindək dağlıq bir ərazidə yerləşir. Şimalda Çeberloev ilə, qərbdə Çeçenistanın İtum-Kali rayonu, şərqdə Dağıstan Respublikası və cənubda Gürcüstanla həmsərhəddir. Gürcüstanla sərhəd təbii sərhəd olaraq Tuşeti silsiləsindən keçir. Ərazisi demək olar ki, bütünlüklə yüksən sahələrdən ibarətdir. Ən yüksək zirvəsi Tebulosmtadır (4493 m). 4000 m-dən yuxarı olan zirvələri vardır: Komito (4261), Diklosmata (4285 m), Danosmta (4174 m) və s. Keçidlər 3000–3500 m yüksəklikdədir. Ümumi sahəsi 37 622 hektardır, 3 min hektarı kənd təsərrüfatı istehsalı üçün istifadə olunmuşdur.

Rayonun sahəsi 589.26 km²-dir[4]. Planlaşdırılan Çeberloev rayonunun meydana gəlməsi ilə, Şaroy rayonunun sahəsi 376.22 km² olaraq təyin edilir[5].

Şaroy rayonu 26 may 2000-ci ildə qurulmuşdur. 2003-cü ildən 2016-cı ilin mayınadək rayon idarəsinin başçısı, keçmiş idarə rəisi Muxadin Musalovun əmisi oğlu Rəsul Musalov olmuşdur. Daha sonra Ramazan Maqomedov rayon rəhbəri təyin edilir.

Əhalisi 4906 nəfərdir. Əhalinin sıxlığı 1 kv km-ə 7,5 nəfərdir. Şaroy rayonun əhalisi ümumi əhalinin 9,1% -ni təşkil edir.

Urbanizasiya

Rayon ərazisində ümumi əhalinin 36,12 % şəhərlərdə yaşayır.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[6]:

Xalq Say,
nəf.
Ümumi əhaliyə
olan nisbəti, %
avarlar 1 686 54,49 %
çeçenlər 1 395 45,09 %
digərləri 13 0,42 %
ümumi 3 094 100,00 %

Kenxi və Buti kəndlərində əhalinin əksəriyyətini avarlar təşkil edir, qalanlarının hamısı çeçenlərdir.

İnzibati ərazi bölgüsü

redaktə

Şaroy rayonuna eyni adlı 12 inzibati ərazi vahidliyi daxildir. Ümumilikdə 12 kənd tipli yaşayış məntəqəsi mövcuddur.

Tərk edilmiş kəndlər

redaktə

1944-cü ildə rayon ərazisində kəndlər boşaldılır. Tərk edilmiş kəndləri:Acilda, Alxax, Berdukel, Aşağı Haşeldoy, Haşeldoy, Hinduh, Hinduşti, Malçiçe, Mozuxi, Dukarxoy, Barçi-Kolyeşka, Çexildoy, Qovoldoy, Halikort, Çaqaldey, Çeykara, Eltyaul, Gezika, Umarcelo, Hindoy, Basoy, Kaçexoy, Kenso, Kebosoy, Etkerçi, Sanduxoy, İkaroy, Çarxaxi və Janquldoy.

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
  3. "Бовза хьай Дайхмохк". 2019-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-04.
  4. Закон Чеченской Республики от 04 октября 2019 года N 41-РЗ "О преобразовании, изменении границ отдельных муниципальных образований Чеченской Республики и внесении изменений в некоторые законодательные акты Чеченской Республики" Arxivləşdirilib 2021-08-30 at the Wayback Machine — С. 849
  5. "Шаройский район на официальном портале Чеченской Республики". 2015-05-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-14.
  6. "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-01.