Şayenn (Vayominq)

Şayenn
Şayenn
	Cheyenne
Bayraq	Gerb
	41°08′44″ şm. e. 104°48′07″ q. u.
Ölkə	ABŞ;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1867
Sahəsi	70,247084 km²; 63,790976 km² (1 aprel 2010);
Mərkəzin hündürlüyü	1.848 ± 1 m
Saat qurşağı	Dağ vaxtı zonası[d];
Əhalisi
Əhalisi	65.132 nəf. (1 aprel 2020);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+1 307
Poçt indeksi	82001–82010, 82001, 82002, 82003, 82008, 82010
Digər
	cheyennecity.org
	Xəritəni göstər/gizlə Şayenn
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şayenn^[6]^[7] (ing. Cheyenne) — ABŞ-nin şimal-qərbində yerləşən şəhər, Vayominq ştatının inzibati mərkəzi və ən böyük şəhəri. Əhalisi — 63,9 min nəfər (2018).

Tarixi redaktə

Şəhər 4 iyul 1867-ci ildə qurulmuşdur — general Qrenvil Doc rəhbərlik etdiyi bir qrup gələcək dəmir yolu inşaatçıları üçün burada bir düşərgə qurdu. Doc, şayenn hindu qəbiləsindən sonra Şayenn adını seçdi.

Coğrafiyası redaktə

ABŞ Statistika Bürosunun verdiyi məlumata görə, şəhər 63.83 km² ərazini əhatə edir ki, bunun da 63.24 km²-i quru, 0.28 km²-i sudur. Şəhərin ümumi ərazisinin yalnız 0.44% -ni su tutur^[8].

İqlimi redaktə

Şayenn, ümumiyyətlə Vayominq kimi, yarı səhra iqliminə malikdir (Köppen iqlim təsnifatına görə – BSk). Qışlar soyuq və orta uzun, lakin nisbətən quru, yanvar ayının orta temperaturu -1,8 °C-dir. Shinook küləyi sayəsində şəhərdə soyuq sabit deyil və 10 °C-dən yüksək olan temperatur dekabr və fevral ayları arasında təxminən 20 gün ərzində müşahidə olunur. Ən çox qar miqdarı mart və aprel aylarında, mövsümdə orta hesabla 152 sm düşür, lakin qar örtüyünün dərinliyi uzun müddət böyük qalmır ^[9]. Şayenndə yazlar isti keçir, gündüz temperaturu ildə orta hesabla 8 dəfə 32 °C və ya daha yüksəkdir.

İqtisadiyyatı redaktə

Şəhərdəki ən böyük işəgötürənlər azalan qaydada hökumət sektoru, hava qüvvələri bazası və dəmir yoludur.

Tez-tez və güclü küləklər səbəbindən Şayenn inkişaf etmiş bir külək enerjisi sənayesinə sahibdir.

Şəhərdə kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı üçün kiçik müəssisələr var, bir neçə ticarət mərkəzi var.

Nəqliyyatı redaktə

Yunion Pasifik xəttində stansiya

Şəhərin yaranması və inkişafı dəmir yollarının tikintisi ilə əlaqəli idi. Şəhərdə iki xətt kəsilir – Yunion Pasifik və BNSF. Dəmir yolu Amerika yük nəqliyyatında əhəmiyyətinin ümumi azalmasına baxmayaraq, yenə də Şayenn iqtisadiyyatında mühüm rol oynayır.

Şeyne bir neçə dövlətlərarası magistral yolun kəsişməsinin mərkəzidir. Şəhərdən və ətrafından keçən əsas yollar: I-25, I-80, I-180, US 30, US 85, US 87.

Şəhərə Denver və Dallasa müntəzəm uçuşları olan kiçik bir regional hava limanı xidmət göstərir.

Mədəniyyəti redaktə

Dünyanın ən böyük açıq rodeo festivallarından biri olan Cheyenne Frontier Days hər il iyulun sonunda keçirilir. Festival 10 gün davam edir və 200 minə qədər tamaşaçı toplayır.

Şəhərin əsas görməli yerləri: Vayominq ştatın kapitoliyası, Şəhər botanika bağları, VayominqMuzeyi, Sərhəd və Köhnə Qərb Muzeyi, Vayominq qubernatorun iqamətgahı.

Ştatın kapitoliyası
Nəbatət bağı
Ştatın muzeyi

İstinadlar redaktə

↑ ¹ ² archINFORM (alm.). 1994.
↑ United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.
↑ United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010.
↑ United States. Bureau of the Census 2020 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2020.
↑ 2020 United States Census. / red. ABŞ əhalinin siyahıya alınması bürosu
↑ Соединённые Штаты Америки // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 168—169. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).
↑ Шайенн // Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 431.
↑ "Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Cheyenne city, Wyoming". U.S. Census Bureau, American Factfinder. 2013-09-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 2, 2012.
↑ "Climatography of the United States No. 20 (1971–2000)" (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 2004. 2014-07-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: May 17, 2010.

Xarici keçidlər redaktə

[_a23cc83d9b067b82-1] ¹ ² archINFORM (alm.). 1994.

[_54c0d18d00065115-2] United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.

[_ebd31efbc61613fe-3] United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010.

[_88a6ffb0bce2634e-4] United States. Bureau of the Census 2020 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2020.

[_5c048d4c6f43091d-5] 2020 United States Census. / red. ABŞ əhalinin siyahıya alınması bürosu

[6] Соединённые Штаты Америки // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 168—169. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).

[7] Шайенн // Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 431.

[8] "Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Cheyenne city, Wyoming". U.S. Census Bureau, American Factfinder. 2013-09-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 2, 2012.

[NCDC-9] "Climatography of the United States No. 20 (1971–2000)" (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 2004. 2014-07-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: May 17, 2010.

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[8]

[9]