Şinqu çayı
Şinqu[1] (port. Xingú) — Cənubi Amerika ərazisindən axan, Amazon çayının sağ qolunu təşkil edən çay. Çayın uzunluğu 1980 km, hövzəsinin sahəsi 513 min. km² təşkil edir. Çay bütünlüklə Braziliya ərazisindən axır. Çay Kulueni adı ilə Matu-Qrasu dağlıq ərazilərindən götürərək, Amazon düzənliyinə keçir. Çayın əsas qolu İriri çayıdır. Sonradan çay Altamira şəhəri ərazisindən axır. Çay Portu-di-Mos şəhəri ərazisində Amazona tökükür. Burada o uzunluğu 160 km, eni isə 8–12 km olan estuari yaradır. Çayın orta su sərfiyyatı 16 min. m³/s-dir.
| Şinqu çayı | |
|---|---|
| port. Rio Xingu | |
 | |
| Ölkə |
 Braziliya |
| Mənsəbi | Amazon çayı |
| Uzunluğu | 1980 km |
| Su sərfi | 9.680 m³/s |
| Su hövzəsi | Atlantik okeanı |
| Hövzəsinin sahəsi | 513000 km² |
|
Şinqu çayı Braziliyanın fiziki xəritəsində:
 1°31′27″ c. e. 51°52′02″ q. u.HGYO |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şinqu əsasən yağışlarla qidalanır. Bu səbəbindən oktyabr-aprel-may ayları gursulu olur. Amazona töküldüyü yerdən 190 km məsafədə naviqasiyaya yararlıdır. Çayın orta axarında iri Kaşueyra-Qrandi şəlaləsi vardır. Enerjisindən istifadə etmək məqsədi ilə SES tikintisi planlaşdırılır. Çayın yuxarı axarlarında Şinqu Milli Parkı yerləşir.
2011-ci ilin yayında года dünyada güçünə görə dördüncü yeri tutan «Belo Monte» SES istifadəyə verilmişdir. Suanbarı Altamira inzibati vahidliyində 450 km² ərazini əhatə edir[2][3].
İstinadlar
redaktə- ↑ "Summary and History of the Belo Monte Dam: Rainforest Foundation" (PDF). Summary and History of the Belo Monte Dam: Rainforest Foundation. 6 January 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 March 2011. (#invalid_param_val)
- ↑ "Braziliya Amazon hövzəsində damba inşasını planlaşdırır". BBC Russian. 27 августа 2010 г. 2013-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-24.
- ↑ "Belo Monte. Amazonun unikal SES". Rushidro. 05.06.2011. 2021-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-24.
Xarici keçidlər
redaktə- Xingu River[ölü keçid] — Encyclopedia Britannica