Şirvan məscidi

Şirvan məscidi — 1895-ci ildə Azərbaycanın Qarabağ və Şirvan bölgəsindən Amasyaya köçən azərbaycanlılar tərəfindən toplanan ianələr hesabına Türkiyənin Amasya şəhərində Şeyx Hacı Mahmud Əfəndi tərəfindən təkkə-təsəvvüf ədəbiyyatının tanınmış nümayəndəsi, nəqşibəndi şeyxi Mir Həmzə Nigarinin şərəfinə inşa edilmiş məscid.

Şirvan məscidi
Ölkə	Türkiyə
Şəhər	Amasya
Tikilmə tarixi	1895
Üslubu	Osmanlı memarlığı

Tarixi

Şirvan məscidi Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindən olan Şeyx Hacı Mahmud Əfəndi tərəfindən Azərbaycanın Qarabağ və Şirvan bölgələrindən Amasiya şəhərində yaşayan Azərbaycan türklərindən toplanan ianələr hesabına 1895-ci ildə inşasına başlanmışdır. Amasyadakı məscidlərin əksəriyyəti dövlət adamları və nüfuzlu şəxslər tərəfindən tikdirilərkən, Şirvanl məscidi bir mürşidin, Mir Həmzə Nigarinin adına, sevənləri və müridləri tərəfindən inşa edilmişdir. 1885-ci ildə Xarputda vəfat edən Mir Həmzə Nigarinin cənazəsi vəsiyyəti üzrə sonradan Amasyaya aparılaraq orada bir evin arxasasına dəfn edilmiş və söyləndiyi kimi Şeyx Hacı Mahmut Əfəndinin başçılığı ilə toplanan yardımlarla məzarın üzəri bir türbəylə örtülərək yanında bir məscid tikilmişdir.

Məscid kare planlı, tək qübbəli və tək minarəlidir. Tikintisində kəsmə daş və moloz daş malzəmlə birlikdə istifadə olunmuşdur. Şimal tərəfində dörd sütunlu, üç gözlü bir camaat yeri yerləşir. Klassik sütun başlıqlarının üzərindəki sivri kəmərlər qırmızı və bəyaz mərmər işlədilərək süslənmiş, bu bölümün üzəri üç kiçik qübbəylə örtülmüşdür. Ağ mərmərdən tikilmiş giriş qapısındaki naxışlar və motivlər türk memarlığı üslubunda qurulmuşdur.

Türbə məscidin şərq tərəfində yer alır və məscidə bitişikdir. Yenə karə planda tikilmiş türbəyə məscidin içindən böyük bir kəmərli qapı açılır. Məscidlə eyni memari xüsusiyyətlərə malikdir. Səkizgən sütunlu bir qübbə ilə örtülüdür. Türbənin yanında üç məzarın yerləşdiyi bir türbə də vardır. Mir Həmzə Nigari türbəsi Şirvan məscidinin şərqindədir və məscidə bitişikdir. Böyük bir qübbəsi olan geniş bir otaqdır. Məscidlə türbə arasında bir dəmir barmaqlıq var. Türbənin içində nəqşibəndi təriqətinin tanınmış şeyxlərindən olan Mir Həmzə Nigarinin məzarından başqa daha iki məzar, oğlu Siracəddin İsmayıl Əfəndi və xəlifələrindən əmisioğlu Mir Həsən Əfəndinin məzarı var. Bəzəməsiz olan lahitlerin birinin mərmər başlığı bitkisəl qabartma üslubundadır.

Məscid şəhərin mərkəzində, ana yol kənarında və İl Kültür və Turizm Müdirlüyü binasının qarşısında yerləşir.

Mənbə

• http://kurumsal.kulturturizm.gov.tr/turkiye/genel/gezilecekyer/srvanli-azarler-cam
• İnal İ. M. K. Son Asır Türk Şairleri. C. 3. Dergah Yayınları. İstanbul:1988, s. 1210.