Şirvan qurdotu (Elmi adı Linaria schirvanica) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU B1ab(i, ii, iii) + 2ab(ii, iii, iv). Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.[1][2]

Qısa morfoloji təsviri

redaktə

Çoxilik və ya birillik ot bitkisidir. Gövdəsi 20-45 sm hündürlükdədir. Yarpaqlar oturaq, darxətvari, itidir, 2-7 sm uzunluqda, 1-4 mm enindədir. Çiçək qrupu azçiçəkli, sünbüllü salxımdır. Kasacığın hissəcikləri 3-4 mm uzunluğunda, uzunsov –yumurtavari və ya uzunsov dairəvi – küt, vəzicikli-tükcüklüdür. Tac iri, 15-25 mm uzunluğunda (mahmızı yoxdur), parlaq bənövşəyi rənglidir, mahmızı nazik, hamar, enli haşiyəli, 3 mm uzunluğundadır.[3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Çiçəkləməsi aprel-iyun, meyvə əmələgətirməsi may –iyul alarına təsadüf edir. Kserofit bitkidir. Arandan aşağı dağ qurşağına kimi quru, gilli, otlu yamaclarda, nadir hallarda əkinlərdə rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.[3]

Yayılması

redaktə

Böyük Qafqazın Quba sahəsi və şərq hissəsi, Abşeron, Qobustan, Kür-Araz ovalığı, Bozqır yaylasıdır. [3]

Sayı və tendensiyası

redaktə

Populyasiya azalır. Antropogen təsirlər kəskin azalmasını sürətləndirir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Otarılma, tapdalanma, biçin və infrastrukturun inkişafıdır.

Mühafizə tədbirləri

redaktə

Yayılma ərazilərində antropogen təsirləri azaltmaqdır.

İstinadlar

redaktə
  1. http://redbook.az/?options=project&id=%C5%9Eirvan%20qurdotu[ölü keçid]
  2. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
  3. 1 2 3 1. Флора Азербайджан, 1957.