Əlövsət Quliyev
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Əlövsət Quliyev (Əlövsət Gülüş oğlu Quliyev) (10 iyul 1947, Sisian rayonu) — AMEA-nın müxbir üzvü (2017), aqrar elmlər üzrə elmlər doktoru, professor, Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunun direktoru.[1]
| Əlövsət Quliyev | |
|---|---|
| Əlövsət Gülüş oğlu Quliyev | |
| Doğum tarixi | 10 iyul 1947 (76 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Elmi dərəcələri | aqrar elmlər üzrə elmlər doktoru, professor |
| İş yerləri | Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutu |
| Təhsili | |
Elmi nailiyyətləri redaktə
Azərbaycanın suvarılan torpaqlarında təkrar şorlaşma və onlara qarşı mübarizə yolları, şoran torpaqların yuyulması, irriqasiya eroziyası, meliorativ hidrogeologiya, torpaqların ekomeliorativ qiymətləndirilməsi sahəsində eksperimental tədqiqatlar apararaq torpaqların meliorativ cəhətdən yaxşılaşdırılmasına nail olmuşdur. O, Naxçıvan Muxtar Respublikasının mürəkkəb geoloji quruluşa malik Duzdağ və Böyük düz torpaqlarında təkrar şorlaşmaya məruz qalmış torpaqların qısa müddətdə zərərli duzlardan azad edilməsi və yenidən əkin dövriyyəsinə qatılması yollarını ilk dəfə olaraq təcrübi yolla sübut etmiş, torpaqlarda su-duz balansı elementlərinin təyin edərək, təkrar şorlaşmanı doğuran səbəbləri və onların qarşısının alınması yollarını işləmişdir.[2] Muxtar Respublikada torpaq və su ehtiyatlarından səmərəli istifadə edilməsi və mövcud ekoloji vəziyyətin qiymətləndirilməsi işlərini yerinə yetirmişdir.[2]
İlk dəfə olaraq Azərbaycanda qədim su mənbələri-kəhriz sistemləri, onların konstruktiv elementləri, iş prinsipi, plana alınması, sərflərinin ölçülməsi, morfometrik ölçülərinin təyini və coğrafi yayılması işlərini elmi prinsipdə tədqiq etmişdir. Eyni zamanda quyu və kəhrizlər sistemləri üzərində olan qədim memarlıq abidələrin (qırxpilələrin) qeydiyyata alınması və bərpasının həlli yollarını elmi əsaslarla işləmişdir.[2]
Böyük İpək Yolu üzrə vaxtı ilə istifadə edilmiş qədim su sistemləri, kəhriz, ovdan, quyu və karvansaraylar sahəsində maraqlı tədqiqatlar aparmış, 2014-cü ilin noyabr ayında UNESCO-nun İranın Yəzd şəhərində keçirdiyi 6-cı dövlətlərarası idarə heyətinin konqresində diqqətin bu sahəyə istiqamətləndirilməsinə dair məruzə etmişdir.[2]
2010-cu ildə Qazaxıstan EA-nın dəvəti ilə Cənubi Qazaxıstanın Tür-küstan şəhəri ətrafında yerləşən Sav-ran ( Sauran), Karatobe, Otrar qala şə-hərciklərin su sistemlərinin tədqiqi ilə məşğul olmuşdur. Daha sonra Türkmənistanda 2011 -2012-ci illərdə “Böyük İpək Yolu” üzrə qədim şəhərsalma və su sistem-ləri sahəsində tədqiqat işləri aparmış-dır. 2013-cü ildə Qırğızıstanda keçiri-lən Beynəlxalq konqresdə “Orta Asiya torpaqlarının ekoloji vəziyyəti və deq-radasiya prosesləri” mövzusundakı məruzəsinə görə “Manas” mükafatına layiq görülmüşdür. Böyük İpək Yolu üzrə vaxtı ilə istifadə edilmiş qədim su sistemləri, kəhriz, ovdan, quyu və karvan saray¬lar sahəsində maraqlı tədqiqatlar apar¬mışdır. Özbəkistanda 2014-cü ildə Beynəlxalq ekspedisiyanın tərkibində qədim su mənbələrinin tədqiqində iş-tirak etmişdir. Buxara, Nəvai vilayət-lərində qədim kəhriz sistemləri üzrə tədqiqatlar aparılmışdır. Xüsusilə 2 min il öncə Makedoniyalı İsgəndərin Nurata şəhərində inşa etdirdiyi kəh-rizlər öyrənilmiş və onların bərpası üçün təkliflər irəli sürülmüşdür. Bir sıra Beynəlxalq təşkilatlarla su layihələrinin yerinə yetirilməsində məsləhətçi alim kimi iştirak etmişdir. İlk dəfə olaraq “Kəhriz harayı”, “İçməli su” filmi BMQT-nin maddi köməyi ilə çəkilmişdir. 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Pre¬zi¬denti yanında Elmin İnkişafı Fondun Grant № EIF-2011-1(3)-82/43/2 layihəsinin qalibi olmuşdur. Ə.G.Quliyev 140-dan çox elmi- meto¬diki əsərin, (o cümlədən 35-i xaricdə), 11 kitabın (o cümlədən 4 monoqrafiya), 2 dərsliyin və dörd sənədli filmin ssenari müəllifidir.Onun elmi əlaqələrinin coğrafiyası genişdir: Türkiyə (İstanbul, Samsun, Kars, Iqdır, Kağızman, İzmir), Rusiya (Sankt-Peterburq, Perm,Moskva), İran, Türkmənistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Gürcüstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Mərakeş, Oman. 2011-ci ildən (2013, 2014) YUNESCO-nun “Qədim hidravlik sistemlər-kəhrizlər (qanat)" üzrə 4, 5, 6-cı dövlətlərarası idarə heyətinin üzvüdür. 2014-cü ilin noyabr ayında İranın Yəzd şəhərində UNESCO-nun keçirdiyi 6-cı dövlətlərarası idarə heyətinin Konqresində Orta Asiyada baş verən ekoloji problemlərin aradan qaldırılması və kəhriz sistemlərin bərpasına dair məsələ qaldırmışdır. ABŞ-da dərc olunan "Journal of Environmental Science and Tech-nology" A (ISSN 2162-5298) jurnalın redaksiyasının rəsmi dəvəti ilə əməkdaşlıq edir . Mərakeşdə keçi¬rilən Beynəlxalq Su Assosiasiyasının I Kon¬¬qresin”də Dünya Su Assosiasiya¬sına (IWA) üzv seçilmişdir. ABŞ-da dərc olunan “Geoloji ehtiyyatlar və mühəndislik” (Journal Geological Re¬source and Engineering (ISSN 2328-2193 David Publishing Company) jurnalının redaksiya heyə-tinin üzvüdür. 2014-cü ildə Beynəlxalq Ekolo-giya, İnsan və Həyat Fəaliyyə¬tininn Təhlükəsizliyi Akademiyasının "Eko¬logiya" üzrə həqiqi üzvü (aka¬demiki) seçilmişdir. 2014-cü il tarixindən "Earth Science and Engineering" (ISSN 2159-581X), a professional journal published across the United States by David Publishing Company, Chicago, IL, USA. ) jurnalının redaksiya heyə¬ti¬nin üzvüdür. Ə.G.Quliyev Azərbaycan Respub-likası Prezidenti yanında Terminologiya Komissiyasının üzvüdür. Həmçinin o, AMEA Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunun dövrü əsərlər nəşrinin redaksiya heyətinin üzvü və baş redaktorudur.
İstinadlar redaktə
- ↑ "BTEB-in elmi müəssisələrində direktor vəzifəsini tutmaq üçün seçkilər keçirildi". science.gov.az. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. 22.06.2016 16:07. 2021-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2016.
- ↑ 1 2 3 4 "ƏLÖVSƏT GÜLÜŞ OĞLU QULIYEV". issa-azerbaijan.org (azərb.). 2015-09-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyun 2016.