Ələşrəf Məmmədov
Ələşrəf Veysəl oğlu Məmmədov — Azərbaycan geologiya alimi, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü.
| Ələşrəf Məmmədov | |
|---|---|
| Məmmədov Ələşrəf Veysəl oğlu | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İlisu, Qax rayonu, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (71 yaşında) |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elmi dərəcəsi | geologiya-mineralogiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | akademik |
| Mükafatları |
 |
HəyatıRedaktə
Məmmədov Ələşrəf Veysəl oğlu Azərbaycanın Qax rayonunun İlisu kəndində anadan olmuşdur. 1953-cü ildə geoloq ixtisası üzrə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) geoloji-coğrafiya fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib Azərbaycan EA Geologiya İnstitutunda işləməyə başlamışdır. 1956-cı ildə "Geoloji şəraitlərlə əlaqədar olaraq Kür və İori çaylararasının təbii neft-qaz təzahürlərinin tədqiqatı" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1958–1970-ci illərdə Geologiya İnstitutunda (indiki Geologiya və Geofizika İnstitutu) işləmişdir. 1969-cu ildə "Neft-qazlılıqla əlaqədar Orta Kür çökəyinin geologi quruluşu və inkişaf tarixi" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Onun tədqiqatları Kür çökəkliyinin geoloji quruluşunu, inkişaf tarixini və neft-qazlılığını, Azərbaycanın neftli-qazlı dəstələrinin struktur-fasial xüsusiyyətlərini və əmələgəlməsi şəraitlərini, Azərbaycanın ən yeni tektonikasını, Xəzər dənizinin mezo-kaynozoy tarixini dərk etməyə imkan vermişdir. Onun Orta Kür çökəkliyinin neft-qazlılıq proqnozları çökəkliyin Gürcüstan və Azərbaycan hissələrində bir sıra yeni neft yataqlarının açılması ilə təsdiq olunmuşdur. 1971-ci ildən Ə.V.Məmmədovun elmi fəaliyyəti AMEA Coğrafiya İnstitutu ilə bağlı olmuşdur. O, haqlı olaraq Azərbaycanda paleocoğrafiya məktəbinin yaradıcısı sayılır. O, Azərbaycanın bir sıra geoloji, tektonik, neotektonik, dördüncü dövr çöküntüləri xəritələrinin, SSRİ-nin cənubunun tektonik, neotektonik xəritələrinin, SSRİ-nin litoloji-paleocoğrafi, "Gec pleystosen və polosendə SSRİ-nin paleocoğrafiyası", "Mezozoyda və kaynozoyda Avroasiyanın şelfləri" atlaslarının həmmüəlliflərindəndir. 1988-ci ildə "Azərbaycanın dördürcü dövr çöküntüləri xəritəsi" və "Dördüncü dövr çöküntüləri" monoqrafiyasına görə Azərbaycanın Dövlət mükafatı laureatına layiq görülmüşdür. 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. 2001-ci ildə Ə.V.Məmmədov AMEA həqiqi üzv seçilmişdir. Yer elmləri bölməsinin akademik-katibinin müavini, Azərbaycanın Müəssisələrarası kaynozoy stratiqrafik komissiyasının sədri vəzifələrində çalışmışdır.
Elmi fəaliyyətiRedaktə
Regional geologiya, tektonika, dördüncü dövr geologiyası və paleocoğrafiyası sahələrində görkəmli alimdir. İlk dəfə olaraq Kür çökəyinin şimal yamacı zonasında yura çöküntülərinin alloxton yatımını müəyyən etmişdir. Azərbaycanın neftli-qazlı çöküntü komplekslərinin geotektonik və paleocoğrafi toplanma şəraitlərini və tektonik quruluşunu tədqiq etmiş, Kür çökəkliyinin səth və dərinlik quruluşunu müəyyən etmiş, Orta Kür çökəkliyində neft-qaz axtarışının elmi əsaslarını vermiş, Xəzər dənizinin Mezozoy və Kaynozoy eralarındakı inkişaf tarixini bərpa etmiş, Azərbaycanın və Xəzər bölgəsinin Dördüncü Dövr çöküntülərinin xronostratiqrafiyasını işləmiş, Azərbaycanın və Cənubi Qafqazın gec Kaynozoyunun radiometrik şkalasını işləmiş, Xəzər dənizinin Dördüncü Dövr transgressyasının və regressiyasının həmin dövrdəki buzlaşmalarla əlaqəsini müəyyən etmiş, Azərbaycanın paleolandşaft və paleoiqliminin təkamül xüsusiyyətlərini aşkar etmişdir.[1]
200-ə yaxın elmi əsəri çap olunmuşdur. 20 elmlər doktoru və namizədi hazırlamışdır. Z.A.Tağıyev adına Azərbaycan Milli Mükafatı laureatıdır.
ƏsərləriRedaktə
- Геология и нефтегазоносность Западного Азербайджана. Азнефтеиздат, 1960. Совместно с М. Г. Агабековым.
- Структурно-фациальные особенности и перспективы нефтегазоносности сарматских отложений Среднекуринской впaдины. Изд.Ан. Азерб. Баку, 1968
- Геологическое строение Среднекуринской впадины. Изд. "Элм", 1973
- Палеогеография и история геологического развития Среднекуринской впадины в связи с нефтегазоносности. Изд. "Элм", 1977.
- Геология четвертичных отложений Азербайджана. Изд. "Элм", 1978. Совместно с С. А. Али-заде и др.
İstinadlarRedaktə
- ↑ Bakı- "Elm" −2013