Əli bəy Verdiyev

Əli bəy Verdiyev — ilk azərbaycanlı mühəndis-pilotlardan biri.[1]

Əli bəy Verdiyev
Doğum tarixi
Doğum yeri Yelizavetpol
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı
Vətəndaşlığı  Rusiya İmperiyası
 SSRİ
Uşağı Nuriyə Verdiyeva
Təhsili
Fəaliyyəti mühəndis-pilot
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

Əli bəy Verdiyev 1891-ci il yanvarın 1-də Yelizavetpol şəhərində (indiki Gəncə) anadan olub.[2] Verdiyev Yelizavetpol gimnaziyasını bitirdikdən sonra, Qori müəllimlər seminariyasına daxil olub. 1910-cu ildə Əli bəy Verdiyev Parisə yola düşüb. Burada o, Fransa Politexnik Məktəbinin mühəndis-mexanik fakültəsində avia və avtonəqliyyat vasitələrinin təmiri ixtisası üzrə təhsil alıb.[1]

 
Beynəlxalq Aeronavtika Federasiyasının Paris bölməsi tərəfindən Əli bəy Verdiyevə verilən aviasiya patenti.
Azərbaycan Tarixi Muzeyi, Bakı.

Verdiyev Fransanın müxtəlif hava nəqliyyatı müəssisələrinin əməkdaşı olduğu zaman aviasiya ilə maraqlanmağa başlayıb. Birinci Dünya Müharibəsi illərində mühəndis-mexanik işləmişdir. Əli bəy Verdiyev 1916-cı ildə Fransanın aviapilotaj məktəbində hazırlıq kursu keçmişdir. Beynəlxalq Aeronavtika Federasiyasının Paris bölməsi tərəfindən verilən aviasiya patentinə əsasən, Əli bəy Verdiyev 1916-cı il iyunun 22-də "pilot-aviator" normativlərini tam yerinə yetirərək bu ada layiq görülmüşdür.[1]

Əli bəy Verdiyev məzunu olduğu məktəbdə qalmış və buradakı rus kursantlarına uçuş dərsləri vermişdir. Verdiyev paralel olaraq təlimçi kimi yeni konstruksiyalı təyyarələrin sınaq uçuşlarında iştirak edir[3] və həmçinin mühəndis-mexanik kimi təyyarələrin sazlığına nəzarət edirdi.[4]

1918-ci ildə Əli bəy Verdiyev öz müstəqilliyini elan etmiş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə qayıdıb. Verdiyev Bakı şəhərində mühəndis-mexanik kimi əmək fəaliyyətini davam etdirib. 1920-ci ildə ölkədə sovet hakimiyyəti qurulub. Yeni hakimiyyətə təzə mütəxəssislər lazım idi, Verdiyev də bu mütəxəssislərdən biri idi. O, 1923-cü ildə toxuculuq sənayesi üçün dəzgahlar alınması üçün Lion şəhərinə ezam olunub.[3]

Əli bəy Verdiyev Böyük Vətən müharibəsi illərində Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Dövlət Plan Komitəsində işləyib. Verdiyev 1953-cü ildən 1957-ci ilədək Dövlət Plan Komitəsinin material balanslar şöbəsində böyük mühəndis vəzifəsində çalışıb. 1957-ci ildə təqaüdə çıxıb. Buna baxmayaraq, o, öz köhnə kollektivi ilə işləməyə davam edirdi.[3]

Əli bəy Verdiyevin ölümündən sonra qızı Nuriyyə xanım ona aid olan bəzi materialları Azərbaycan Tarixi Muzeyinə təhvil verib.[3]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 Мамедов, 2014. səh. 61
  2. "Azərbaycanın ilk təyyarəçilərindən biri–Əli Verdiyev". Xalq qəzeti. 2016-03-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-30.
  3. 1 2 3 4 Мамедов, 2014. səh. 62
  4. Abasov, 2015. səh. 6

Ədəbiyyat

redaktə
  • Мамедов М. Авиаторы Азербайджана в годы Первой мировой войны (Журнал "Наследие"). 2014.
  • Abasov C. Azərbaycan mülki aviasiyası: keçmişi, bugünü və gələcəyi (525-ci qəzet). 2015.

Xarici keçidlər

redaktə