Əliköməktəpə yaşayış yeri

Əliköməktəpə — Azərbaycanın Cəlilabad rayonunun Üçtəpə kəndi yaxınlığında yerləşən eneolit dövrünə aid yaşayış yeri.

Əliköməktəpə
Əliköməktəpədə tapılmış tunc qazan, Azərbaycan Tarixi Muzeyi Əliköməktəpədə tapılmış tunc qazan, Azərbaycan Tarixi Muzeyi
Ölkə	Azərbaycan
Yerləşməsi	Cəlilabad rayonu
Vəziyyəti	Dövlət tərəfindən qorunur

Qazıntılar zamanı aşkarlanmış at sümüklərinə əsasən, güman edilir ki, at əhliləşdirilməsi məhz bu eneolit dövründə (daha dəqiq e.ə. V minillikdə) başlayıb, bununla da Əliköməktəpə abidəsi Qafqaz və Ön Asiyada atın əhliləşdirildiyi yer kimi tanınır.

Əlikoməktəbədəki gil qabı, Azərbaycan Tarixi Muzeyi

Fərman Mahmudovun araşdırmalarına görə, qazıntılar zamanı tapılmış çoxsaylı gil qablar abidənin ərazisində ikinci ən böyük tapıntıdı. Qazıntılar zamanı rənglə örtülmüş 300-dən artıq gil qab nümunələri aşkar olunmuşdur. Tapıntıların bir çoxu monoxrom rəsmlərlə bəzədilmişdir. Qəhvəyi və qırmızı rəsmlərin böyük hissəsi üçbucaqlar, romblar, düz və əyri xəttlərdən ibarətdilər.

Həmçinin yaşayış yerində Enolit dövrünə xas olan dini inanc abidəsi sayılan dairəvi otaq aşkarlanmışdır. Tarix elmləri doktoru Rəşid Göyüşovun fikrinə görə, otağın yerləşdiyi bina ovsun mərasimlərinin keçirilməsi üçün istifadə olunurdu, bunun sübutu bina və otağın memarlıq quruluşundadı: binalar çiy kərpiclə dördkünc formada hörülmüşdür, otağın divarları isə gillə suvanmış, üstündə isə ağ gillə şirələnmişdir, həm də hamar divarda həndəsi xarakterli naxışlar çəkilmişdir.

Ədəbiyyat

• Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, IV cild, B.,1980
• Mahmudov F.R. Əliköməktəpəsində arxeoloji qazıntılann ilkin yekunlan // Azərbaycanda daş dövrü və eneolit, Bakı, 1984. 
• Rəşid Göyüşov. Azərbaycan arxeologiyası. B., 1986
• Yusif Səfərov. Qədim Azərbaycan: nə bilirik. B., 1989
• Azərbaycan tarixi, I cild, B., 1994
• M. Qasımov. Cəlilabadın tarixi, etnonim və toponimləri. B., 2014