Əliyar bəy Haşımbəyov

Əliyar bəy Haşımbəyov
Əliyar bəy Haşımbəyov
Cənub-Qərbi Azərbaycan general-qubernatoru
	16 mart 1919 – Avqust 1919
Əvvəlki	Bəhram xan Naxçıvanski
Sonrakı	Səməd bəy Cəmillinski
Zaqatala qubernatoru
	26 iyun 1918 – 16 mart 1919
Əvvəlki	vəzifə təsis olundu
Sonrakı	Məhəmməd bəy Şahmalıyev
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	8 mart 1856
Doğum yeri	Bakı, Bakı qəzası, Şamaxı quberniyası, Rusiya imperiyası;
Vəfat tarixi	29 may 1920 (64 yaşında)
Vəfat yeri	Nargin adası, Abşeron rayonu, Azərbaycan SSR;
Vəfat səbəbi	siyasi repressiya
Fəaliyyəti	zabit
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti	Rusiya imperiyası
Qoşun növü	artilleriya[d]
Rütbəsi	general-mayor
Təltifləri

Əliyar bəy Haşımbəyov (8 mart 1856, Bakı – 29 may 1920, Nargin adası, Abşeron rayonu) — Rusiya imperator ordusunda general-mayor (6.12.1908),^[1] Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti mövcud olduğu illərdə daxili işlər nazirinin müavini, Zaqatalanın 1-ci qubernatoru (1918–1919). Qars vilayəti qubernatorunun köməkçisi.^[2]

Həyatı

Ailəsi XIX əsrin əvvəllərində Dərbənddən Bakıya köçmüşdür. 1856-cı il, 8 mart tarixində Bakı şəhərində anadan olmuşdur. İlk təhsilini ədadiyə (realnı) məktəbində alan Əliyar bəy 1871-ci ildə Tiflisdəki hərbi-piyada məktəbinə daxil olmuşdur.

Rus orudusunda xidməti

1918-ci ildən artilleriya qoşunlarının piyada hissələrində xidmətə başlamışdır. Hərbi xidmətinin otuzuncu ilində — 1908-ci il dekabrın 6-da general-mayor kimi yüksək rütbəyə layiq görülmüşdür. Həmin il Qars vilayətinin hərbi rəisi təyin olunmuşdur.

Birinci dünya müharibəsində

Əliyar bəy Birinci dünya müharibəsində üçüncü Qafqaz araba-kravan briqadasının komandiri olmuşdur. 1917-ci ildə istefaya çıxmışdır.

AXC dövründə xidməti

1918-ci ildə Əliyar bəy Azərbaycan Milli ordusunda könüllü xidmətə başlamış, bir müddət Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Daxili İşlər Nazirinin müavini vəzifəsində işləmişdir. O, 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cumhiriyyətinin Hərbi İndendant İdarəsinin rəisi vəzifəsində xidmət göstərmiş, 1919-cu ildə Zaqatala quberniyasının general-qubernatoru olmuşdur.

16 mart 1919-cu il tarixində Azərbaycan hökuməti tərəfindən alınan qərarla Zaqatalanın qubernatoru general Əliyar bəy Haşımbəyov general-qubernator, Kərim xan İrəvanski hərbi, Bəhram xan Naxçıvanski isə mülki işlər üzrə general-qubernatorun müavin təyin edildilər. Hacı Mehdi Bağırov isə vəzifəsindən azad edilmiş sayıldı.^[3]

Azərbaycanın 1920-ci il 28 aprel tarixində işğalından sonra təqib olunmuş, sovet hakimiyyətinin əsas cəza orqanlarından biri-XI ordunun Xüsusi şöbəsinin rəisi, cəllad Semyon Andreyeviç Pankratovun rəhbərlik etdiyi Fövqəladə Komissiya (FK-ÇK) tərəfindən həbs olunmuş, istintaq işgəncələrinə məruz qalaraq Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin bir qrup xadimi sırasında respublika Ali İnqilabi Tribunalının (sədri Teymur Əliyev idi) hökmü ilə 1920-ci il mayın 29-da gecə saat 2-də Nargin adasında güllələnmişdi.^[4]^[5]

Ailəsi

Onun babası general Hacı Yusif xan Tahir bəy oğlu Yusifxanov Kürə nahiyəsinin hakimi, atası Mehdiqulu bəy Qərbi Tabasaran naibi olmuşdur.

Mükafatları

Ordudakı qüsursuz xidmətinə görə aşağıda qeyd olunan orden və medallarla təltif edilmişdir:

1889-cu ildə üçüncü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni.
1894-cü ildə üçüncü dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni.
1895-ci ildə ikinci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni.
1898-ci ildə ikinci dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni.
1904-cü ildə “Müqəddəs Vladimir” ordeni.^[6]

Mənbə

Ədəbiyyat

Азербайджанская Демократическая Республика: 1918–1920: законодательные акты. Azərbaycan Nəşriyyatı. 1998. 560.

İstinadlar

↑ "Гашим-Беков Алиар Мехтиевич" Arxivləşdirilib 2011-12-10 at the Wayback Machine — regiment.ru . Retrieved 29 July 2013.
↑ "Кавказоведческие разыскания. Ш. М. Хапизов. Закатальский округ 1917–1921 гг.: между Дагестаном, Грузией и Азербайджаном. C. 223. Тбилиси. 2011/" (PDF). 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-09.
↑ Qanunverici aktlar, 1998. səh. 472
↑ Şəmistan Nəzirli — Arxivlərin sirri açılır. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 1999. Arxivləşdirilib 2022-05-25 at the Wayback Machine
↑ ""Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı — Əlyar bəy Haşımbəyov". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-09.
↑ "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. İki cildə. I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 418" (PDF). 2020-10-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-03-03.

[regiment-1] "Гашим-Беков Алиар Мехтиевич" Arxivləşdirilib 2011-12-10 at the Wayback Machine — regiment.ru . Retrieved 29 July 2013.

[2] "Кавказоведческие разыскания. Ш. М. Хапизов. Закатальский округ 1917–1921 гг.: между Дагестаном, Грузией и Азербайджаном. C. 223. Тбилиси. 2011/" (PDF). 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-09.

[FOOTNOTEQanunverici_aktlar1998472-3] Qanunverici aktlar, 1998. səh. 472

[4] Şəmistan Nəzirli — Arxivlərin sirri açılır. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 1999. Arxivləşdirilib 2022-05-25 at the Wayback Machine

[5] ""Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı — Əlyar bəy Haşımbəyov". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-09.

[6] "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. İki cildə. I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 418" (PDF). 2020-10-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-03-03.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]