Ağcakənd (Laçın)

AğcakəndAzərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Ağcakənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 15 mart 2002-ci il tarixli, 273-IIQ saylı Qərarı ilə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndi Qoşasu kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Ağcakənd kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır.[1] 1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Qabaqtəpə dağının ətəyində yerləşən Ağcakənd kəndinin adı "ağ qayalıqlarla əhatə olunmuş kənd" mənasını verir. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.

Ağcakənd
39°46′44″ şm. e. 46°20′24″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Xəritəni göstər/gizlə
Ağcakənd xəritədə
Ağcakənd
Ağcakənd

Tarixi redaktə

Kənd ərazisində bir neçə tarixi yerlər mövcuddur. Ağdərə çayının sol sahilində tikilmiş kiçik qala var idi.  Bu qala el arasında “Qalaça” adlanırdı. Bu qala divarların arasında kəndin müdafiəsi üçün kiçik səngərlər qazılmışdır. Kənd ərazisində alban qəbirsanlığının olmasına görə ehtimal edilirdi ki, bu səngərlər albanlar tərəfindən qazılıb. Bu ərazidə kənd sakinlərinin axtarışı nəticəsində çoxlu sayda küpələr, müxtəlif bəzək əşyaları, xəncərlər, gümüş bilərziklər və s. aşkar edilmişdir. Bu da kəndin qədim tarixinin olmasından xəbər verir. Ağcakənd kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyi 15 mart 2002-ci ilədək Qoşasu kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyinin tərkibində olub.

Əhalisi redaktə

Kənd əhalisi bir neçə tayfa qalıqlarından formalaşmışdır. Soy etibarı ilə kənddə kürdlərdə yaşamaqdadır. Əhalinin əksəriyyətini Güney Azərbaycandan (Cənubi Azərbaycan indiki İran) gəlmiş Türk soylu tayfa təşkil edir. Əhalisinin əsas hissəsi Ağcabədi rayonu Taxtakörpü qəsəbəsində yerləşən Ağcakənd obasında, digər hissəsi Bakı şəhərinin 6 rayonu daxil olmaqla ölkənin 21 rayonunda məskunlaşıblar.

Tanınmış şəxsləri redaktə

  • Əmirov Edilxan Əmirxan oğlu – Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı, Şamkənd məktəbində müəllim, 42 il müddətində Ağcakənd kənd məktəbinin direktoru işləmişdir.
  • Əmirov Oktay Edilxan oğlu - təqaüddə olan meşə işçisi (16 il Laçın rayon Meşə təsərrüfatında meşəçi vəzifəsində işləmişdir)
  • Əhmədov Muğan Hüseyn oğlu - Həkim (1979-cu ildən hal-hazırkı tarixədək Ağcakənd kənd həkim məntəqəsinin müdiri vəzifəsində çalışır)
  • Cəfərov Səfər Qafar oğlu - Uzun müddət Ağcakənd kənd məktəbinin direktoru işləmişdir
  • Hüseynov Hüseyn Əhməd oğlu – (Kürd Hüseyn) Şair, (Uzun müddət Piçənis, Fərraş, Nürəddin,Daşlı, Narışlar, Ağcakənd kəndlərində müəllim işləmişdir)
  • İsmayılov Abdulhüseyn İmran oğlu-Xanəndə
  • İmranov İmran Abdulhüseyn oğlu – (Kürd İmran) Şair
  • İmranov Ayaz İmran oğlu- tarzən
  • Kərimov Mehdi Məmmədxan oğlu - Baş mexanik (1972-1998 ci illər ərzində Axundov adına sovxozda və Ağcakənd kolxozunda baş-mexanik vəzifəsində işləmişdir)
  • Quliyev Bakir Sücayət oğlu - (Bakir Dağlaroğlu) Şair, "Qızıl qələm" mükafatçısı. Tarix müəllimi.
  • Nəcəfov Ağəli Hüseyn oğlu - (Qoşasu kənd kolxozunda sürücü, Ağcakənd kolxozunun sədiri vəzifələrində çalışmışdır)
  • Nəcəfov Bahadur Hüseyn oğlu – (Uzun müddət Laçın rayon sığorta idarəsində zona inspektoru işləmişdir)

Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçıları redaktə

1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində Ağcakənd kəndindən 32 nəfər cəbhəyə yola düşmüşdür. Onlardan 16 nəfər qəhrəmancasına həlak olmuş, 16 nəfər qələbə sevinci ilə öz doğma kəndlərinə dönmüşlər. Hazırda həmin müharibə veteranlarından heç biri həyatda yoxdur.

Qarabağ döyüşçüləri redaktə

  1. Əmirov Elşad Ziyadxan oğlu
  2. Hüseynov Sələhəddin Yusibəli oğlu
  3. Kərimov Elbəyi Mehdi oğlu
  4. Quliyev Rafiq Yunus oğlu
  5. Şahməmmədov Ədalət Məhəmməd oğlu
  6. Salmanov Eldəniz Ədil oğlu

Şəhidləri redaktə

  1. Ələkbərov Zöhrab Calal oğlu - 2 sentyabr 1962-ci ildə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndində doğulmuşdur. 1969-1979-cu illərdə Qoşasu kənd orta məktəbində oxumuş, sonra isə sürücülük məktəbini bitirmişdir. 1981-1983-cü illərdə Monqolustanda hərbi xidmət keçmişdir. Hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra avtobazada sürücü işləmişdir. 1986-cı ildə ailə həyatı qurmuş, iki övladı dünyaya gəlmişdir. 1991-ci ildə könüllü olaraq özünümüdafiə batalyonuna üzv olmuş, ağır döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1991-ci ilin mart ayının 22-də ermənilərlə şiddətli döyüş zamanı Qaladərəsi (Salatınkənd) kəndi ərazisində həlak olmuşdur. Laçın rayon Aşağı Fərəcan kənd tam orta məktəbinə Zöhrab Ələkbərovun adı verilmişdir.
  2. Məmişov Talış Hüseyn oğlu - 1921-ci ildə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndində doğulmuşdur. Şuşa Pedaqoji Məktəbinə daxil olmuş, 1941-ci ildə məktəbi yarımçıq qoyaraq Böyük Vətən Müharibəsinə yollanmışdır. Kiyev uğrunda döyüşmüş, üç dəfə yaralanmışdır. Bir sıra orden və medallarla təltif olunmuşdur. Müharibədən sonra bir müddət Ağcakənddə, sonra Ağdamda hesabdar işləmişdir. İkinci dərəcəli müharibə əlili idi. 1953-cü ildə Məmişova Roza Azay qızı ilə ailə həyatı qurmuş, iki oğul, üç qız atası olmuşdur. Sonralar Əsgəran rayonunun Qırmızıkənd kəndində yaşayıb, işləmişdir. 1986-cı ildə Xocalıya köçmüşdür. 1992-ci il fevralın 26-da Xocalı soyqırımı zamanı Naxçıvanik-Əsgəran yoluna çatmamış, şaxtadan donaraq həlak olmuşdur. Ağdam şəhərindəki Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.
  3. Cəbrayılova Səmayə Sarı qızı - 1950-ci ildə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndində doğulmuşdur. Ağcakənd kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1970-ci ildə Cəbrayılov Məzahir Mikayıl oğlu ilə ailə həyatı qurmuş, üç oğul, iki qız övladları dünyaya gəlmişdir. 1979-cu ildə Xankəndi şəhərinə gəlmiş, 1988-ci ilə kimi orada ayaqqabı fabrikində işləmişdir. Qarabağ problemi ilə əlaqədar 1988-ci ildə Xocalıya köçmüşdür. 1992-ci il fevralın 26-da Xocalı soyqırımı zamanı həlak olmuşdur.

İqtisadiyyatı redaktə

Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi.

Mədəniyyəti redaktə

Kənddə orta məktəb, klub, kitabxana və xəstəxana var idi. Kənddə kustar üsulu ilə ip əyrilməsi, xalça toxunması məşğuliyyət növlərindən biri idi. Demək olar ki, ailələrin bir çoxunda toxucu dəzgah (hana və yer hanası) var idi. Əhali özü hazırladığı yun, pambıq və ipək iplərdən xalça, kilim, palaz, fərməş, xurcun, şəddə və digər məmulatlar toxuyurdu. Xarratlar palıddan və vələsdən müxtəlif məişət əşyaları, o cümlədən qab-qacaq, təhnə, tabaq, nehrə, çanaq, qollu tərəzi, yun daramaq üçün daraq, hana, şəddə və örkən toxumaq üçün yer hanası və s. belə əşyalara misal ola bilər.

Həkəri çayı üzərində salınmış körpü Ağcakənd kəndi ilə Şeylanlı, Katos, Ağbulaq kəndlərini birləşdirirdi. Körpünün sol sahilində XVIII əsrə aid dəyirman var idi.

Kəndin şimal-şərq hissəsində "turş su" adlanan mineral su var idi. Kənd əhalisi bu sudan dərman vasitəsi kimi istifadə edirdilər. Bir çox xəstəliklərin dərmanı idi.

Toponimləri redaktə

  1. Ağ gav
  2. Ağxan
  3. Axdalı
  4. Armudlu tala
  5. Arpa dərəsi
  6. Arxın dəhnəsi
  7. Barmağın güneyi
  8. Bərələrin böyrü
  9. Bulağın gözü
  10. Burne aran
  11. Böyük güney
  12. Calalın güneyi
  13. Ceyran kötüyü
  14. Cürün
  15. Cillicabo
  16. Çaxmaq daşı
  17. Çarqanad qoz
  18. Çəkəmlik
  19. Çuxraxeni
  20. Çırpılıq
  21. Daş bulaq
  22. Dəyirman yeri
  23. Dəyirmanın dəhnəsi
  24. Dündülün yoxuşu
  25. El yolu
  26. Gizlin
  27. Əsədin bulağı
  28. Əsədin şamı
  29. Göl yeri
  30. Gülsüm uçan
  31. Həmzənin hasarı
  32. Xırdanın bulağı
  33. Xırman təpəsi
  34. Kolavatın dərəsi
  35. Korbulaq
  36. Qaban gədik
  37. Qalaça
  38. Qaranlığın dərəsi
  39. Qamışlı dərə
  40. Qatardaş
  41. Qayanın böyrü
  42. Qəbr yeri
  43. Qumqazılan
  44. Qopuq tala
  45. Qoruğun dərəsi
  46. Qoşabulaq
  47. Mehralı zəmisi
  48. Mezər tala
  49. Mərgi bulağı
  50. Mərcimək
  51. Miriş yurdu
  52. Muxdarın damı
  53. Molla Duman dərəsi
  54. Novlu bulaq
  55. Orucun bulağı
  56. Örtülü bulaq
  57. Porsuq bulağı
  58. Sarı tala
  59. Sarı talanın dərəsi
  60. Sevgili güney
  61. Sərxan pəyəsi
  62. Sınıq körpü
  63. Sıçanlı düzü
  64. Şırran
  65. Süleymanın çuvalı
  66. Süleymanın armudu
  67. Sülük
  68. Sülükün yoxuşu
  69. Şükürün yeri
  70. Talalar
  71. Tək palıd
  72. Tək qoz
  73. Təkər dərəsi
  74. Tovuz yurdu
  75. Turşsuyun dərəsi
  76. Üryan təpəsi
  77. Vəli uçan
  78. Yol ayrıcığı
  79. Zəmi qobuları
  80. Zöhrənin bulağı

İstinadlar redaktə

  1. "Azərbaycan Respublikasının bəzi rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklərin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 15 mart 2002-ci il tarixli, 273-IIQ saylı Qərarı". 2022-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-26.

Həmçinin bax redaktə