Vikipediya

Ağdam abidələrinin siyahısı

Ağdam abidələrinin siyahısı - İşğaldan əvvəl rayonda 148 ümumtəhsil məktəbi, orta ixtisas musiqi məktəbi, 24 klub, Dram teatrı, Muğam məktəbi, Çörək muzeyi, şəkil qalereyası, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, Qurban Pirimovun ev-muzeyi, 69 səhiyyə müəssisəsi fəaliyyət göstərmişdir.

Tarixi-dini abidələri

redaktə
  1. Məbəd (VI əsr) – Kəngərli kəndi
  2. Yegiş Arakel Məbədi (XII əsr) – Madaqiz kəndi (İNV № 4035)
  3. Ureq Məbədi (XII əsr) – Talış kəndinin qərbində (İNV № 4036)
  4. Məbəd (XIII əsr) – Tərtər çayının yuxarı axarında (İNV № 4038)
  5. Məbəd (XIII əsr) – Maqavuz kəndi (İNV № 4039)
  6. Kilsə (---) – Çerabert kəndi (İNV № 4040)
  7. Məbəd (VI-VIII əsrlər) – Şahbulaq kəndi
  8. Məbəd (XV əsr) – Maqsudlu kəndi (İNV № 4050)
  9. Məbəd (XVI əsr) – Salahlı-Kəngərli kəndi (İNV № 4053)
  10. Məscid (XIX-XX əsr) – Boyəhmədli kəndi (İNV № 4054)
  11. Məscid (XVIII əsr) – Qiyaslı kəndi (İNV № 4052)
  12. Məscid (XVIII əsr) - Papravənd kəndi (İNV № 4045)
  13. Məscid (XVIII əsr) - Papravənd kəndi (İNV № 4046)
  14. Məscid (1868-ci il) – Ağdam şəhəri [1] [2]

Ziyarətgahları

redaktə
  1. Qutlu Musa türbəsi (1314-cü il) – Xaçındərbətli kəndi
  2. Xanoğlu türbəsi (XVIII əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4028)
  3. Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4029)
  4. Türbə (XVIII əsr) – Papravənd kəndi (İNV № 4043)
  5. Şeyx Nigari türbəsi (XVIII əsr) – Papravənd kəndi (İNV № 4044)
  6. Türbə (XVIII əsr) – Maqsudlu kəndi (İNV № 4051)
  7. Türbə (XIV əsr) – Kəngərli kəndi (İNV № 4055)
  8. Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4056)
  9. Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4057)
  10. Uğrulla bəyin türbəsi (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4058)
  11. Türbə (XIX əsr) – Ağdam şəhərinin 5 km-də Qaraağac qəbiristanında (İNV № 4059)
  12. Qəbiristan (orta əsrlər) – Papravənd kəndi (İNV № 5750)
  13. Qəbiristan (orta əsrlər) – Qızıllı Kəngərli kəndi (İNV № 5751)
  14. Deşikli ocaq piri (ağac) – Qasımlı kəndi
  15. Eşq Abdal piri – Üçoğlan kəndi
  16. Əli pəncəsi (daş) – Yülbalı kəndi
  17. Seyid Manafın qəbri – Tağıbəyli kəndi
  18. Qara Piri ocağı – Papravəng kəndi
  19. Cındırlı piri – Kəngərli kəndi
  20. Seyid Lazım Ağanın məqbərəsi - Çəmənli kəndi
  21. Daş heykəl – Boyəhmədli kəndi
  22. Əli pəncəsi ziyarətgahı – Əliağalı kəndi

Tarixi memarlıq abidələri

redaktə
  1. Pənah xanın imarəti (XVIII əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4026)
  2. İki sandığabənzər abidə (XVI əsr) – Ağdam şəhəri
  3. İqamətgah (XVIII əsr) – Şahbulaq kəndi (İNV № 4047)
  4. Karvansara (XVIII əsr) – Şahbulaq kəndi (İNV № 4048)
  5. Bürc (XVIII əsr) – Şahbulaq kəndi (İNV № 4049)
  6. Sərdabə (XV əsr) – Ağdam şəhəri (İNV № 4030)
  7. Hatəm Məlik qalası (XII əsr) – Ağdam şəhəri (Qasapet kəndinin 5 km-də) (İNV № 4033) [3]
  8. Pənah xanın türbəsi – XVIII əsr (Ağdam şəhəri)

Arxeooji abidlər

redaktə
  1. Çıraqtəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Ağdam şəhəri)[4]
  2. Qarahacı yaşayış yeri – ilk tunc dövrü (Ağdam-Xankəndi yolunun sağ tərəfində)
  3. Qarahacılı nekropolu – tunc dövrü (Ağdam şəhəri)
  4. Vəlixanpətə yaşayış yeri – eneolit dövrü (Ağdam-Ağcabədi şosesinin 1,5 km-də)
  5. Kurqan – tunc dövrü (Üzümçülük sovxozu)
  6. İlanlıtəpə yaşayış yeri – eneolit – dəmir dövrü (Baş Qərvənd kəndi)
  7. Dəyirmantəpə kurqanı – tunc və dəmir dövrü (Orta Qərvənd və Mirəşəlli kəndlərinin arasında)
  8. Yaşayış yeri – qədim dövr (Qərvənd kəndi)
  9. Şomullutəpə yaşayış yeri – eneolit dövrü (Miəşrəfli kəndindən 1 km şimal-şərqdə)
  10. Bənövşələr təpəsi yaşayış yeri – eneolit dövrü (Mirəşəlli və Armudlu kəndlərinin arasında)
  11. Gültəpə yaşayış yeri – eneolit dövrü (Mirəşəlli kəndindən 300 m. şimal-şərqdə)
  12. Yaşayış yeri- e.ə. II-I minilliklər (Armudlu kəndi)
  13. Rəsultəpə yaşayış yeri – orta tunc dövrü, orta əsrlər (Armudlu kəndinin şimal qərbində)
  14. Rəsultəpə kurqanları tunc dövrü (Armudlu kəndi, Rəsultəpə yaşayış yerinin 30-40 m. şimalında)
  15. İsmayılbəy təpəsi yaşayış yeri – eneolit dövrü (Armudlu kəndi)
  16. Kəbləhüseyn yaşayış yeri – eneolit dövrü (Kəbləhüseyn kəndi)
  17. Namazəli təpəsi yaşayış yeri – eneolit dövrü (Kəbləhüseyn kəndindən 500 m. şərqdə)
  18. Boyəhmədli kəndi kurqanları (80-a qədər)- ilk tunc dövrü (Boyəhmədli, Qızıllı Gəngərli və Salahlı Gəngərli kəndlərinin arasında)
  19. Gavurqala yaşayış yeri – ilk orta əsrlər (Boyəhmədli kəndinin cənubunda)
  20. Daş qutusu nekropolu – ilk orta əsrlər (Boyəhmədli kəndinin cənubunda)
  21. Papravənd-Boyəhmədli kurqanları (Möhülü təpələri, Əli kişi təpəsi, Molla Mustafa oğlu təpəsi, həmşəri təpəsi və.s)- tunc-dəmir dövrü- (Boyəhmədli kəndinin şimal-şərqində)
  22. Qarapirim təpələri – tunc və ilk dəmir dövrü (Qarapirim kəndinin qərbində)
  23. Güllütəpə – I yaşayış yeri – III-XIII əsrlər (Papravənd kəndi)
  24. Güllütəpə – II yaşayış yeri – son tunc dövrü, ilk orta əsrlər (Papravənd kəndinin cənub-şərqində)
  25. Misir qışlağı yaşayış yeri – son tunc, ilk dəmir dövrü (Papravənd kəndindən 250 m. şərqdə)
  26. Kurqanlar – son tunc, ilk dəmir dövrü (Papravənd kəndindən 1 km. şərqdə)
  27. Qala qalıqları – orta əsrlər (Tarpaut kəndi)
  28. Nekropol – orta əsrlər (Kənçərli kəndi)
  29. Şomullutəpə yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər (Quzanlı kəndi)
  30. Gülməmməd təpəsi yaşayış yeri- eneolit dövrü (Quzanlı kəndindən 2 km. cənub-şərqdə)
  31. Çaqqalı təpənin yaşayış yeri – eneloit dövrü (Quzanlı kəndindən şimal-şərqdə)
  32. Əjdahatəpə yaşayış yeri – eneloit dövrü (Quzanlı kəndindən 2,5 km. şərqdə)
  33. Yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər (Zəngişalı kəndi)
  34. Yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər ( Mərzili kəndi)
  35. Nekropol – qədim dövr (Seyidli kəndi)
  36. Yaşayış yeri – antik dövrü (Əlimədətli kəndi)
  37. Yaşayış yeri – antik dövrü (Göytəpə kəndi)
  38. Göytəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Göytəpə kəndinin qərbində)
  39. Göytəpə kurqanları – tunc dövrü (Göytəpə kəndinin qərbində)
  40. Şümürlütəpə kurqanı – tunc dövrü (Əfətli kəndi)
  41. Balatəpə kurqanı – tunc dövrü (Əfətli kəndi)
  42. Yaşayış yeri – qədim dövr (Sarıhacılı kəndi)
  43. Çinartəpə yaşayış yeri – e.ə.V-II minilliklər (Sarıhacılı kəndindən 3 km. cənub-şərqdə)
  44. Sarıhacılı yaşayış yeri və nekropol – eneloit, tunc dövrü (Sarıhacılı kəndindən 2 km. cənub-şərqdə)
  45. Sarıhacılı tayı yaşayış yeri – tunc dövrü (Sarıhacılı kəndindən 2,5-3 km. şərqdə)
  46. Ağtəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Çəmənli kəndindən 3 km. şərqdə)
  47. Çəmənli təpə kurqanı – eneloit, tunc dövrü (Çəmənli kəndindən 3 km. şərqdə)
  48. Seyid Mustafa yaşayış yeri – eneloit (Bala Baharlı kəndindən 2 km. qərbdə)
  49. Yaşayış yeri – e.ə.V-I minilliklər (Baharlı kəndi)
  50. Yaşayış yeri – qədim dövr (Əhmədavar kəndi)
  51. Qəhramanbəyli kurqanı – tunc dövrü (Qəhramanbəyli kəndi)
  52. I və II Qoşatəpə yaşayış yeri – eneloit dövrü (Əhmədağalı kəndi)
  53. Əhmədoğlu yaşayış yeri – eneloit (Əhmədağalı kəndi)
  54. Məscidtəpə yaşayış yeri – eneloit (Əhmədağalı kəndi)
  55. Əzginlitəpə yaşayış yeri – eneloit (Əhmədağalı kəndi)
  56. Vəlibəy təpələri (4 ədəd ) – eneloit, tunc dövrü və orta əsrlər (Əhmədağalı kəndində 2 km şərqdə)
  57. Yaşayış yeri – qədim dövr (Poladlı kəndi)
  58. Qasımtəpə yaşayış yeri – ilk tunc dövrü (Qiyaslı kəndi)
  59. Çinartəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Qarqarçayın sol sahilində )
  60. Yaşayış yeri – e.ə. V-I minilliklər (Evoğlu kəndi )
  61. Qaradağlı kurqanları – tunc dövrü (Qaradağlı kəndinin qərbində )
  62. Bəyliktəpə kurqanı – ilk tunc dövrü (Qaradağlı kəndinin şimal-şərqində)
  63. Xırmantəpə kurqanı – ilk tunc dövrü (Çuxurməhlə kəndi)
  64. Hüseyntəpə kurqanları – ilk tunc dövrü (Çuxurməhlə kəndinin qərbində)
  65. Çuxurməhlə kurqanı – ilk tunc dövrü (Çuxurməhlə kəndi)
  66. Qaratəpə yaşayış yeri – son tunc, ilk dəmir dövrü (Şıxbabalı kəndinin cənubunda)
  67. Gülablı kurqanları – son tunc, ilk dəmir dövrü (Gülablı kəndinin şımal-şərqində)
  68. Maqsudlu kurqanları – tunc dövrü (Maqsudlu kəndindən 3 km şərqdə)
  69. Töyrətəpə kurqanları – tunc və dəmir dövrü (Güllücə kəndinin şimalında)
  70. Karvansara təpə və Çaparyeri yaşayış yeri – ilk orta əsrlər (Güllücə kəndinin cənub-qərbində)
  71. Yüzbaşlı təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Yuxarı Yüzbaşlı kəndi)
  72. Ağabəy təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Yuxarı Yüzbaşlı kəndinin şımalında)
  73. Abdüləzim təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Aşağı Yüzbaşlı kəndindən 1,3 km şərqdə)
  74. Şükürbəyli təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Aşağı Yüzbaşlı kəndindən 2,3 km şımal-şərqdə)[5]
  75. Sarıçoban kurqanları – tunc dövrü (Sarıçoban kəndinin qərbində)
  76. Bəşirtəpə yaşayış yeri – eneloit (Üçoğlan kəndi)
  77. Böyüktəpə kurqanı və yaşayış yeri – tunc dövrü (Üçoğlan kəndi)
  78. Kərimtəpə yaşayış yeri – eneloit (Üçoğlan kəndinin şımal-şərqində)
  79. Qəbirstan təpəsi – tunc dövrü (Üçoğlan kəndi)
  80. I və II Üçoğlan yaşayış yerləri və kurqanlar – tunc dövrü (Sarıçoban kəndi)
  81. Qaçaytəpə yaşayış yeri və nekropol – tunc dövrü (Üçoğlan kəndi)
  82. Güllütəpə yaşayış yeri – eneloit (Alıbəyli kəndindən 1 km. cənub şərqdə)
  83. Kazımtəpə yaşayış yeri – eneloit (Alıbəyli kəndinin qərbində)
  84. Sayadtəpə kurqanı – tunc dövrü (Səfərli kəndinin qərbində)
  85. Səfərli təpələri yaşayış yeri – eneloit (Səfərlı kəndi)
  86. Leyla təpəsi II yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndi)
  87. Nəsirbəy təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndindən cənub-qərbdə)
  88. Kərimtəpə yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndinin şərqində)
  89. Əhəd təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndinin şərqində)
  90. Düyü təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndindən 500 m. cənub- şərqdə)
  91. Nazdıxan təpəsi yaşayış yeri – eneloit (Eyvazlı kəndindən 1,5 km. cənub-şərqdə)
  92. Çullutəpə kurqanı – tunc dövrü (Çullu, İmamqulubəyli və Quzanlı kəndlərinin arasında)
  93. Həsəntəpə kurqanı – tunc dövrü (Çullu kəndindən qərbdə)
  94. Sultanbud kurqanı – tunc dövrü (İmamqulubəyli kəndinin şimal-qərbində)
  95. Abıştəpə yaşayış yeri – orta əsrlər (Üçoğlan kəndi )
  96. Qulu Musa oğlu türbəsi – 1314-cü il (Türbətli kəndi)
  97. Üzərliktəpə yaşayış yeri – tunc dövrü (Ağdam şəhəri)[6]

Muzeyləri

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ "Ağdam mədəniyyətimizin, tariximizin ünvanıdır". anl.az. 25 July 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
  2. ↑ "Aprel döyüşlərində ermənilərin dağıtdığı tarixi-dini abidələrin siyahısı açıqlanıb". apa.az. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
  3. ↑ "Ağdam rayonunun vandalizmə məruz qalmış abidələri". dqdk.gov.az. 12 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
  4. ↑ "Ağdam rayonunun işğaldan azad olunması tarixi hadisədir". www.sabirabad-ih.gov.az. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
  5. ↑ "Qarabağ abidələri". virtualkarabakh.az. 10 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
  6. ↑ "Tarixin Ağdama bəxş etdiyi tarixi, dini, memarlıq abidələri". www.aztv.az. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.
  7. ↑ "Ağdam abidələri". armenianvandalism.preslib.az. 24 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2021.

Xarici keçidlər

redaktə

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ağdam_abidələrinin_siyahısı&oldid=6629634"