Aşşur

Aşşur və ya Assur (/ˈæsʊər/; Şumercə: 𒀭𒊹𒆠 AN.ŠAR₂^KI, Assur mixi yazılarında:  Aš-šur^KI, "Aşşur Allahının şəhəri"; Suryanicə: ܐܫܘܪ Āšūr; Qədim farsca: 𐎠𐎰𐎢𐎼 Aθur, farsca: آشور Āšūr; ibranicə: אַשּׁוּר ʾAššūr, ərəbcə: اشور) — Assuriyanın paytaxtı; Assuriyalılar tərəfindən tikilmiş və assuriyalıların Allahı Aşşurun şərəfinə adlandırılmış şəhər; b.e.ə. 2025-b.e.ə. 1364-cü illərdə mövcud olmuş qədim Aşşur şəhər dövlətinin, b.e.ə. 1363-b.e.ə. 912-ci illərdə Orta Assur imperiyasının, və b.e.ə. 911-b.e.ə. 609-cu illərdə mövcud olmuş Yeni Assur imperiyasının mərkəzi.

Coğrafi mövqeyi

Aşşur şəhərinin qalıqları Dəclə çayının qərb sahillərində, bu çayın Kiçik Zab qolu ilə birləşdiyi yerdən şimalda - müasir İraq ərazisində, daha dəqiq isə Səladin əyalətinin Əl-Şirkət rayonunda aşkar edilib. Şəhərin erkən sülalə dövründən bizim eranın III əsrinə qədər - yəni Sasani imperiya tərəfindən dağıdılana qədər təxminən 3000 il mövcud olmuşdur. Bu yaşayış məntəqəsi ümumdünya irs siyahısına əlavə edilib və 2003-cü ildə təhlükə altında olan abidələr sırasına daxil edilib. Abidə üçün yaranan bu təhlükə 2003-cü ildə ABŞ-ın İraqa hərbi müdaxiləsindən sonra daha da kəskin hal aldı. Aşşur Nimrud yaşayış yerindən 65 km (40 mil) və Ninəvadan isə 100 km (60 mil) cənubda yerləşir.

Tarixi

Assura üçün təhdidlər

Aşşur dövləti Babildən şimalda, Dəclə çayının yuxarı axarında yaranmışdı.

Həmçinin bax

• Azərbaycan tarixi - xronologiya
• İzirtu

Xarici keçidlər

• Schippmann, K. (1987). "ASSYRIA iii. Parthian Assur". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 8. pp. 816–817.
• Assyrian origins: discoveries at Ashur on the Tigris: antiquities in the Vorderasiatisches Museum, Berlin, an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art Libraries (fully available online as PDF), which contains material on Assur
• Friedhelm Pedde, Recovering Assur. From the German Excavations of 1903–1914 to today's Assur Project in Berlin