Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqu (Bakı)

Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqu — Bakı şəhərində, Dilarə Əliyeva küçəsi, 171 ünvanında yerləşən AşkenaziGürcüstan yəhudilərinin sinaqoqu. Sinaqoq 2002-2003-cü illərdə memar Aleksandr Harberin layihəsi əsasında qüds memarlıq üslubunda inşa edilmişdir.[1] Sinaqoq son 60-80 ildə Yaxın Şərqdə tikilmiş birinci sinaqoq sayılır.[1]

Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqu
Xəritə
40°22′32″ şm. e. 49°50′16″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Şəhər Bakı Bakı
Yerləşir Nəsimi rayonu, Dilarə Əliyeva küçəsi, 171.
Aidiyyatı İudaizm
Memar Aleksandr Harber
Tikilmə tarixi 2003
Üslubu Qüds memarlıq üslubu[1]
KateqoriyaSinaqoq
Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqu (Bakı)
Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi redaktə

Avropada ən böyük sinaqoqlardan biri hesab edilən bu tikili köhnə məbədin yerində ucaldılmışdır.[2] Əvvəlki sinaqoq 1945-2002-ci illərdə fəaliyyət göstərmişdir.[2] İkinci dünya müharibəsi qurtardıqdan sonra Sovet hakimiyyəti dini ehtiyacın ödənməsi üçün Aşkenazi, Avropa və Gürcüstan yəhudilərinə qədimdə hərbi anbar olan birmərtəbəli bina ayırmışdır. Burada kişilər ibadət etmək üçün soyuq və nəm zirzəmiyə düşürdülər, qadınlar isə yuxarıdakı otaqda dua edirdilər. Binanın eyvanı da qadınların ixtiyarına verilmişdi.[1]

2002-ci ildə yeni sinaqoq binasınnın tikilməsi qərara alınmışdır. Tikintinin maliyyələşdirilməsində təkcə xaricdə yaşayan yəhudi təşkilatları deyil, həmçinin Qafqaz Müsəlmanları İdarəsiRus Pravoslav Kilsəsinin Qafqaz və Xəzəryanı Yeparxiyası da yaxından iştirak etmişdir.[1] 2003-cü il martın 9-da yeni sinaqoqun açılış mərasimi olmuşdur.[3][4][5] Hazırda üçmərtəbəli, ağ daşdan tikilmiş yeni sinaqoqda dindarlar üçün əlverişli şərait yaradılmışdır. Layihədə xüsusi əməyi keçən hər şəxsin və təşkilatın adı məbədin girişindəki lövhələrdə həkk olunmuşdur.[1]

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 ""Avropa və Gücüstan yəhudiləri"nin sinaqoqu". Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi. 2021-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-14.
  2. 2,0 2,1 "AZƏRBAYCAN YƏHUDİLƏRİ". islam.com.az.[ölü keçid]
  3. "В Баку открыта новая синагога ашкеназских (европейских) и грузинских евреев". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  4. "New Jewish Synagogue Opens in Baku". Azerbaijan International. 2017-12-03 tarixində arxivləşdirilib.
  5. "Places of Worship in Baku, Synagogues". 2021-04-13 tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər redaktə