AC/DC

AC/DC — 1973-cü ildə Anqus və Malkolm Yanq qardaşları tərəfindən Sidneydə qurulmuş Avstraliya rok qrupu.

AC/DC
AC/DC qrupu "Black Ice World Tour"-da
Əsas məlumatlar
Üslub	hard-rok blüz-rok rok-n-roll
Fəaliyyət illəri	1973—h.h.
Ölkə	Avstraliya
Şəhər	Sidney
Leybl	Albert Records EMI Columbia Records Epic Records Atlantic Records Atco Records Elektra Records East West Records
Heyət	Anqus Yanq Kliff Vilyams Brayan Conson Stivi Yanq Kris Sleyd
Keçmiş üzvlər	Malkolm Yanq Deyv Evans Larri Van Kridt Kolin Bercess Nil Smit Ron Karpenter Rassel Koulman Noel Teylor Piter Klak Rob Beyli Skott Bon Mark Evans Fil Rad Saymon Rayt
www.acdc.com
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qrup haqqında

Hər nə qədər qrup hard-rok və heavy metalın qabaqcıllarından qəbul edilsə də, qrup üzvlərinin musiqisi rock and roll musiqisinə daha çox oxşadırlar.

Qrupun tarixi

AC/DC, Angus və Malcolm Young qardaşlar tərəfindən 1973-cü ildə Sidneydə qurulmuş Avstraliyalı hard rok qrupudur. Hər nə qədər qrup hard rok və heavy metalın qabaqcıllarından qəbul edilsə də qrup üzvlərinin hazırladığı musiqi "rock and roll"-a daha çox bənzədilir.

Qrupun ilk albomu "High Voltage" 1975-ci ildə yayımlanana qədər heyətində bir çox dəyişiklik yaşadı. 1977-ci ildə bas gitara ifaçısı Mark Evans'ın yerinə Cliff Williams gəldi. 1979-cu ildə qrup böyük müvəffəqiyyət təmin edən "Highway to Hell" adlı albomunu hazırladı. 1980-ci il 19 fevral günü qrupun solisti Bon Scott yüksək miqdarda spirt qəbul etdikdən sonra öldü. Qrup qısa bir müddət musiqini buraxmağı düşündüsə də sonunda Scott'un yerinə Geordie qrupundan Brian Johnson'ı heyətinə qataraq yoluna davam etdi. Eyni il qrup bu günə qədər ən çox satış əldə edən "Back in Black" albomunu hazırladı.

Qrupun bir sonrakı albomu "For Those About to Rok We Salute You" da böyük müvəffəqiyyət təmin etdi və qrup bu albomla ilk dəfə ABŞ-də bir nömrəyə yüksəldi. Qrupun məşhurluğu 1983-cü ildə zərb alətlərinin ifaçısı Phil Rudd'ın qrupdan ayrılmasının ardından azalmağa başladı. 1990-cı ildə çıxan "The Razors Edge" albomuna qədər qrupun albom satışları aşağı düşdü. Phil Rudd 1994-cü ildə qrupa qayıtdı və 1995-ci ildə çıxan "Ballbreaker" albomunda iştirak etdi. 2000-ci ildə "Stiff Upper Lip" satışa çıxarıldı və tənqidçilər tərəfindən bəyənildi. Qrupun son albomu "Black Ice" 2008-ci il 20 oktyabr tarixində tarixində satışa çıxarılmış və bu albomla qrup "Back in Black"'dən bu yana Birləşmiş Krallıqda ilk dəfə bir nömrəyə yüksəlmişdir.

AC/DC bu günə qədər 69 milyonu ABŞ-də olmaq üzrə dünya səviyyəsində 200 milyonun üzərində albom satmışdır. "Back in Black" albomunun dünya səviyyəsində 42 milyon satdığı güman edilir. Albom ABŞ-də 22 milyon ədəd sataraq bu ölkədə ən çox satan beşinci albom olmuşdur. AC/DC VH1 musiqi kanalının «Hard Rokun ən böyük 100 sənətçisi» sıralamasında dördüncü sırada və MTV'nin «Bütün dövrlərin ən böyük heavy metal qrupları» siyahısında da yeddinci sırada yer almışdır. 2004-cü ildə isə qrup Rolling Stone jurnalının «Bütün zamanların ən böyük 100 sənətçisi» siyahısında 72-ci sırada yer almışdır.

İlk illər: 1973-1974 (Dave Evans dövrü)

1973-cü ilin noyabr ayında AC/DC'ni quran Malcolm və Angus Young heyətə ilk olaraq bas gitarist Larry Van Kriedt, solist Dave Evans və zərb alətləri ifaçısı Colin Burgess'i aldılar. Qrup ilk konsertini 1973-cü ilin yeni il gecəsi Sidneydəki Chequers adlı klubda verdi. Daha sonra Albert Productions ilə Avstraliya və Yeni Zelandiyanı əhatə edən bir val müqaviləsi imzaladılar. İlk heyət tez-tez dəyişikliyə uğradı. Colin Burgess qrupdan ilk qovulan işçi oldu. Sonrakı bir il boyunca bir sıra bas gitarist və zərb alətləri ifaçısı heyətdə yer aldı.

Bu dövrdə Angus Young səhnəyə məktəb formasıyla çıxmağa başlamışdı. Deyilənə görə səhnədə başlanğıcda Sidneydə getdiyi məktəbi Ashfield Boys High Schoolun formasını geyirdi. Angus məktəb forması xaricində Hörümçək Adam, Zorro, Gorilla və Supermen'in Super-Ang kostyumu ilə də səhnəyə çıxmışdı. İlk dövrlərdə qrupun digər üzvləri də səhnəyə fərqli paltarlarla çıxırdılar. Ancaq Melbrun'lu qrup Skyhooksun da bənzər şəkildə səhnəyə çıxması səbəbi ilə bir müddət sonra bundan imtina edildi.

Young qardaşlar Dave Evans'ın daha çox Gary Glitter bənzəri bir glam rokçu olmasından ötəri qrup üçün uyğun bir solist olmadığına qərar verdilər. Zaman zaman Evansı'n yerinə qrupun ilk meneceri Dave Laughlin keçirdi. Evans'ın Laughlin ilə fərdi problemləri onsuz da qrupla da problemli əlaqəsini daha da pis hala gətirdi. Digər tərəfdən Corc Young'ın dostu solist Bon Scott qrupa qatılmaq istəyirdi.

Bon Scott dövrü: 1974-1980

1974-cü ilin sentyabr ayında Dave Evans'ın yerinə Bon Scott gəldi. Qrup Evans ilə yalnız «Can I Sit Next to You, Girl» və «Rokun 'in the Parlour» hazırlamışdı. Mahnı daha sonra Bon Scott ilə birlikdə «Can I Sit Next to You Girl» adıyla yenidən qeyd edildi.

1975-ci ilin yanvar ayında yalnız Avstraliyada nümayiş olunan "High Voltage" qeyd edildi. On gündə yazılan albom Young qardaşların enstrumental bəstələrim üzərinə Bon Scottun sözlərini yazdığı mahnılardan hazırlanmışdı. Bir neçə aydan sonra qrup bas gitarist Mark Evans və zərb alətlərinin ifaçısı Phil Rudd'ın iştirakı ilə sabit bir heyətə qovuşdu. Eyni il «It 's a Long Way to the Top (If You Wanna Rock' n 'Roll)» adlı mahnı nümayiş olundu. Mahnı qrupun yenə yalnız Avstraliya və Yeni Zelandiyada nümayiş olunan ikinci albomu "TNT"-də yer alır.

1974 və 1977-ci illər arasında Molly Meldrum'un Avstraliya televiziyasındakı Countdown adlı musiqi proqramında tez-tez yer alan AC/DC, ölkədəki ən məşhur və müvəffəqiyyətli qruplardan biri halına gəldi. 1977-ci il 3 aprel günkü performanslarının ardından qrup sonrakı iyirmi il boyunca televiziyada çıxış etmədi.

Beynəlxalq müvəffəqiyyət: 1977-1980

1976-cı ildə qrup Atlantic Val ilə beynəlxalq bir müqavilə imzaladı və Avropanı əhatə edən bir turneyə çıxdı. Black Sabbath, Aerosmith, Kiss, Styx və Blue Öyster Cult kimi qabaqda gələn hard rok qruplarının qarşısında çıxış etdikləri stadion konsertlərində böyük təcrübə qazandılar.

Bütün dünyada paylanılan ilk AC/DC albomu "High Voltage" və "T.N.T." idi. 1976-cı ildə Atlantic Records'dan çıxan və yenə "High Voltage" adını daşıyan albom Britanyadakı punk dinləyiciləri arasındakı populyarlığının də təsiriylə bütün dünyada üç milyon ədəd satdı. Qrupun bir sonrakı albomu "Dirty Deeds Dona Dirt Cheap" Avstraliyada və dünyanın geri qalanında iki fərqli versiyonla nümayiş olundu. Albom ABŞ-də 1981-ci ilə qədər yayımlanmadı.

1977-ci ildə satışa çıxarılan "Let There Be Rock" adlı albomun ardından bas gitarist Mark Evans Angus Young ilə yaşadığı fərdi razılaşmazlıqlar səbəbi ilə qrupdan ayrıldı. Yerinə Cliff Williams gəldi. Young qardaşların ikisi də Evansın gedişinə bir aydınlıq gətirmədən Epic Records'un CEO'su Richard Griffiths sonradan «Mark Evans'ın çox dayanmayacağı müəyyən idi. Həddindən çox nəzakətli idi.» şəklində bir açıqlama verdi.

AC/DC'nin ABŞ-yə ilk dəfə səsini eşitdirməsi 1977-ci ildə Miçiqandakı AM 600 WTAC radio stansiyası vasitəsiylə oldu. Stansiyanın rəhbəri Peter C. Cavanaugh qrupa Flint şəhərindəki Capitol Theater'da bir konsert təşkil etdi. Əsas qrupun MC5 olduğu gecədə AC/DC «Live Wire» adlı mahnıyla başladığı konserti «It 's a Long Way to the Top (If You Wanna Rock' n 'Roll)» ilə bitirdi.

Qrup Britaniya mətbuatı tərəfindən punk rok ilə müqayisə edilmişsə də 1970-ci illərin sonunda punk rokda yaşanan böyük dəyişikliklərin öhdəsindən bu ölkədə əldə etdikləri sadiq dinləyici kütləsi sayəsində gəlməyi bacardı.

Qrupun 1978-ci ildə bas gitarist Cliff Williams ilə ilk albomu "Powerage" yayımlandı. Albomdan çıxan «Rock 'n' Roll Damnation» 24-cü sıraya qədər yüksələrək qrupun o günə qədər siyahılarda ən yuxarı çıxan mahnısı oldu. Albomun ardından çıxılan turne əsnasında Qlazqo'daki Apollo Theatre'da verilən konsertin qeydləri "If You Want Blood You" ve "Got It" adıyla yayımlandı. Bu eyni zamanda Bon Scott'un solistliği dövründə Harry Vanda və Corc Young'ın prodüserliyini etdiyi son albom idi.

Prodüserliyini Robert Lange'ın etdiyi qrupun altıncı albomu "Highway to Hell" 1979-cu ildə nümayiş olundu. ABŞ-də 17-ci sıraya qədər yüksələn albomla AC/DC qabaqda gələn hard rok qrupları arasına girdi. Bekvokallara hər zamankindən daha çox əhəmiyyət verilməklə birlikdə albom qrupun musiqisinin özünə xas xüsusiyyətlərini saxlayırdı.

Bon Scott’un ölümü: 1980

1980-ci il 19 fevral günü Bon Scott Londonda yüksək miqdarda spirt qəbul etdikdən sonra dostu Alistair Kinnear'ın avtomobilində sərxoş oldu. Ertəsi səhər Kinnear Scott'un Camberwell'deki King's College xəstəxanasına apardı, ancaq Scott xəstəxanaya çatdığında ölmüşdü. Ölüm hesabatına görə spirt zəhərlənməsindən ölmüşdü. Bon Scott ailəsi tərəfindən Scott'un uşaqlığında köçdükləri Qərbi Avstraliyadakı Fremantle qəsəbəsində dəfn edildi.

Ölümüylə əlaqədar rəsmi açıqlamalardakı əsassızlıqları Scott'un həddindən artıq dozada eroinden və ya egzos zəhərlənməsindən öldüyü ya da Kinnear deyə birinin olmadığını qarşıya qoyan sui-qəsd nəzəriyyələrinə dilə gətirilmişdir. Ayrıca Scott astma xəstəsi və öldüyü səhər hava istiliyi sıfırın altında idi.

Brian Johnson dövrü: 1980-bu gün

Bon Scott'un ölümünün ardından qrup işçiləri bir ara musiqini buraxmağı düşündülərsə də sonunda yola davam etmə qərarı aldılar. Scottun yerinə düşünülən solistləri köhnə Moxy qrupu üzvü Buzz Sherman səsindəki problemlər səbəbiylə qrupa qatıla bilmədi. Back Street Crawler qrupunun keçmiş üzvü Terry Slesser isə özünü isbat etmiş bir qrupa qatılmaqdansa karyerasına solo olaraq davam etmək istədiyini söyləyərək edilən təklifi rədd etdi. Qrup üzvləri sonunda yeni solist olaraq Geordie qrupunun keçmiş üzvü Brian Johnson ilə razılaşdı.

Sınaq məşqlərində Johnson "Let There Be Rock" albomundan «Whole Lotta Rosie» və "Ike", Tina Törner'dən «Nutbush City Limits» adlı mahnıları səsləndirdi. Johnson məşqdən bir neçə gün sonra heyətə daxil edildi.

Qrup "Back in Black" albomu üçün Bon Scott ilə başladığı mahnı yazma müddətini Brian Johnson ilə tamamladı. Albomun qeydi Bahamalar'dakı Compass Point studiyalarında edildi. Prodüserliyi Mutt Lange, qeydi də Tony Platt tərəfindən edilən albom qrupun bu günə qədər ən çox satan albomu oldu. Nəşr olunmasından bir il sonra platin val qazanan albom 2006-ci ildən etibarən ABŞ-də 22 milyondan çox satdı. Birləşmiş Krallıqda bir nömrəyə yüksələn albom ABŞ-də da 4-cü sıraya qədər yüksəlib 131 həftə ilk onda iştirak edərək bu ölkədə ən çox satan beşinci albom oldu.

1981-ci ildə nümayiş olunan bir sonrakı albom "For Those About to Rock We Salute You" da olduqca yaxşı satdı və tənqidçilərdən müsbət şərhlər aldı. Albomdan çıxan «Let’s Get It Up» və albomla eyni adı daşıyan «For Those About to Rok» adlı mahnılar Birləşmiş Krallıqda 13-cü və 15-ci sıraya qədər yüksəldi. Qrup üzvləri 1983-cü ildə çıxan "Flick of the Switch" adlı albomlarında ilk illərindəki saf və sadə tərzi tutmaq üçün prodüser Lange ilə yollarını ayıraraq albomun prodüserliyini özləri etdilər.

Üzvlər

İndiki üzvlər

• Angus Young - solo giara
• Stevie Young - ritm giara
• Brian Johnson - vokal
• Cliff Williams - bas gitara
• Chris Slade - baraban

Köhnə üzvlər

• Malcolm Young - ritm giara
• Phil Rudd - baraban
• Bon Scott - vokal
• Dave Evans - vokal
• Mark Evans - bas gitara
• Chris Slade - baraban
• Simon Wright - baraban

Mükafatlar və Şöhrət

• Madriddə (İspaniya) AC/DC şərəfinə adlandırılmış küçə var. Həmçinin İspaniyanın Leqan (Leganés) şəhərində qrupun şərəfinə adlandırılmış daha bir küçə də var. Eyni zamanda İspaniyada Iron Maiden kimi bir çox əfsanəvi rok qruplarının şərəfinə adlandırılmış küçələr də var.
• 2003-cü ildə qrup Nyu-Yorkdakı Rok-n-Roll muzeyinə (Rock and Roll Hall of Fame) dəvət olunur.
• 2003-cü ilin mayında Malcolm Young Avstraliya musiqisinə görkəmli töhfələri üçün Ted Albert (Ted Albert Award) mükafatı ilə təltif edilir.
• 2003-cü ildə Amerikanın səsyazma Assosiasiyası (Recording Industry Association of America, RIAA) qrupun albomlarının rəsmi satış rəqəmlərinin hesablamalarını yenilədi. The Beatles, Led Zeppelin, Pink Floyd və Eagles'dan sonra ABŞ tarixində albomları 63 milyona qədər 46,5 milyon satan beşinci qrup AC/DC oldu.
• 2004-cü il 1 oktyabr tarixində Melburndakı Korporeyşn-Leyn (Corporation Lane) küçəsi qrupun şərəfinə adı ACDC Leyn (ACDC Lane) olaraq dəyişdirildi.
• 2010-cu ildə qrup öz tarixi boyu «War Machine» mahnısı ilə "Hard-rok janrında ən yaxşı ifa" nominasiyasında ilk Qremmi mükafatını aldı.
• VH1 kanalının 100 Greatest Artists of Hard Rock siyahısında AC/DC 4-cü yeri tutur. MTV'nin Bütün zamanların ən böyük Heavy Metal siyahısında isə qrup yeddinci yerdədir.

Maraqlı faktlar

• Qrup bir çox qərb rok qrupları kimi (Iron Maiden, Sex Pistols, Kiss, Judas Priest, Black Sabbath, Scorpions, Alice Cooper, Pink Floyd, UFO, Nazareth, The Stranglers, Sparks, Van Halen və.) SSRİ'də qadağan edilmişdi.
• Boksyor Vitali Kliçko «Hells Bells» mahnısının sədaları altında rinqə çıxır.
• Kompüter oyununun (Petka 2) final çarxında «Thunderstruck» mahnısı səslənir.
• 2011-ci ildə AC/DC və Warburn Estate şirkəti arasında müqavilə bağlanır. Hansı ki, adı çəkilən avstraliya şərabçılıq şirkəti əfsanəvi kollektivin mahnılarının şərəfinə adlandırılmış şərabların kolleksiyasının buraxılışına başlayır. Artıq «Back In Black» (2010, qırmızı şərab), «You Shook Me All Night Long» (2011, ağ şərab), «Highway To Hell» (2008, qırmızı şərab), «Hells Bells» (2010, ağ şərab) kimi AC/DC yaradıcılığına həsr edilmiş içkiləri Avstraliya mağazalarında əldə etmək mümkün olacaq.

Diskoqrafiya

• High Voltage (LP; fevral 1975)
• T.N.T. (LP; dekabr 1975)
• Dirty Deeds Done Dirt Cheap (LP; sentyabr 1976)
• Let There Be Rock (LP; mart 1977)
• Powerage (LP; iyun 1978)
• Highway to Hell (LP; noyabr 1979)
• Back in Black (LP; avqust 1980)
• For Those About to Rock (We Salute You) (LP; noyabr 1981)
• Flick of the Switch (LP; avqust 1983)
• Fly on the Wall (LP; iyun 1985)
• Blow Up Your Video (LP; yanvar 1988)
• The Razor’s Edge (LP; sentyabr 1990)
• Ballbreaker (LP; sentyabr 1995)
• Stiff Upper Lip (LP; fevral 2000)
• Black Ice (2008)
• Rock or Bust (2014)
• Power Up (2020)