Aeroflot Hava Yolları reys 6502
Aeroflot Hava Yolları reys 6502 (rus. Катастрофа Ту-134 в Куйбышеве) — 1986-cı ilin 20 oktyabr tarixində SSRİ-də daxili uçuş həyata keçirən Tupolev Tu-134 A tipli təyyarənin qəzaya uğraması ilə nəticələnmiş hadisə. Təyyarə Sverdlovsk (indiki Yekaterinburq) şəhərindən Çeçenistanın paytaxtə Qroznı şəhəri istiqamətindəki uşuşu həyata keçirən zaman qəzaya uğramış və hadisə nəticəsində təyyarədə olan 7 nəfəri uçuş heyəti üzvü olmaqla, ümumilikdə 94 nəfərdən 70 nəfəri, o cümlədən 66 sərnişin və 4 heyət üzvü həlak olmuş, 24 nəfər isə sağ qalmışdır.
| Aeroflot Hava Yolları reys 6502 | |
|---|---|
 Qəzanın baş verdiyi Tupolev Tu-134 A tipli təyyarənin eynisi. | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tarix |
|
| Qəza növü | Uçuş qaydalarının kobud şəkildə pozulması və təyyarənin sürətli şəkildə normadan dəfələrlə artıq alçalması, pilot xətası. |
| Yer | Samara |
| Sərnişin sayı | 87 |
| Komanda | 7 |
| Yaralı sayı |
|
| Ölü sayı | 70 |
| Qurtulan sayı | 24 |
| Təyyarə | |
| Təyyarə modeli | Tupolev Tu-134 |
| Havayolu şirkəti | Aeroflot |
| Qalxma yeri | Koltsova Hava Limanı |
| İstiqamət | Qroznı Hava Limanı |
| Uçuş nömrəsi | SU-6502 |
Qəzanın baş verməsinə təyyarə kapitanı Aleksandr Klyuyevin kobud səhlənkarlığı və ikinci pilot Gennadi Jirnov ilə yerə baxmadan təyyarəni gözü bağlı endirə biləcəyi ilə bağlı mərci olmuşdur. Hadisədən sonra keçirilmiş məhkəmənin qərarı ilə pilot qəzanın səbəbkarı kimi göstərilmiş və 15 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir.
Uçuş məlumatı
redaktə1979-cu ildə SSRİ-də istehsal olunmuş Tupolev Tu-134 A tipli təyyarə 62327 qeydiyyat nömrəsi ilə əsasən ölkədaxili uçuşları həyata keçirmişdir. Hadisə baş verən zaman heyət kapitan Aleksandr Klyuyev, ikinci pilot Gennadi Jirnov, naviqasiya operatoru İvan Moxonko, uçuş mühəndisi Kyuri Xamzatov və digər üç nəfərdən ibarət olmuşdur.[1]
Uşuş planlaşdırmasına əsasən təyyarə Sverdlovsk (indiki Yekaterinburq) şəhərinin hava limanından Qroznıya uçmalı, yolüstü Kuybışev Hava Limanında enməli idi. Samara şəhəri SSRİ dövründə Kuybışev adlandırıldığından qəza SSRİ xronikasında Kuybışev təyyarə qəzası olaraq qalmışdır.
Qəza
redaktəQəza, təyyarənin Kuybışev Hava Limanına yaxınlaşması zamanı baş vermişdir. Belə ki, kapitan Aleksandr Klyuyev ikinci pilot Qennadi Jirnovla, təyyarəni pəncərədən bayıra baxmadan və hətta pəncərə örtüklərinin qapalı vəziyyətdə olduğu halda endirə biləcəyi ilə bağlı mərcə girmişdir. Təyyarələrin vizual təmas olmadan qəzasız şəkildə yerə endirilə bilməsi 1980-cı illərdə mümkünsüz hesab olunmaqda idi. Hava gəmisinin sürətlə alçalması və sistem tərəfindən yerə sürətli yaxınlaşmaqla bağlı verilən xəbərdarlıqlar da kapitan pilot tərəfindən gözardı edilmişdir. Qəzadan az əvvəl təyyarənin 62-65 metr yer məsafəsində uçduğu raportlarda öz əksini tapmışdır.[1] Qəza anında təyyarənin 280 km/saat sürəti ilə yerə çırpıldığı təxmin edilməkdədir. Qara qutuların təhlili zamanı kapitan pilotun qəza anına qədər öz mərcindən geri çəkilmədiyi müəyyənləşmişdir.[1]
Qəza nəticəsində 26 nəfər hadisə yerində, 7 nəfər isə aparıldıqları xəstəxanalarda vəfat etmişdir.[1] Sərnişinlərin arasında olan 14 uşağın hamısı sağ qalmışdır.[2] SSRİ Nazirlər Sovetinin Sədri Nikolay Rıjkov hadisə nəticəsində təyyarənin heyəti və sərnişinlər haqqında fərqli məlumatlar vermişdir.[2] Nikolay Rıjkovun məlumatlarına görə təyyarədə olan 85 sərnişindən 53 nəfəri, təyyarə heyətindən isə 8 nəfərdən 5 nəfəri həlak olmuşdur. 11 nəfərin daha sonra xəstəxanada vəfat etdiyi bildirilmişdir.[3]
İkinci pilot Gennadi Jirnov kapitan pilotla mərcə gedərək qəzanın baş verməsinə səbəb olan digər şəxslərdən biri sayılmışdır. Bir digər ehtimal ikinci pilotun qəza baş verən ana qədər, hadisələrin qarşısını almaq üçün kifayət qədər vaxtı olmuş, ancaq kapitanla olan mərcinə sadiq qalmışdır. Hadisə nəticəsində ağır formada yaralanmış ikinci pilot Gennadi Jirnov xəstəxanaya aparılarakən ürək tutmasından vəfat etmişdir. Təyyarə kapitanı Aleksandr Klyuyev qəzadan sonra sağ qalmışdır və SSRİ-də haqqında keçirilən məhkəmənin qərarı ilə 15 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir. Kapitan pilot 6 il həbsxanada cəza çəkdikdən sonra işə yenidən baxılmış və o sərbəst buraxılmışdır.[3]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 "Катастрофа Ту-134А Северо-Кавказского УГА в а/п Курумоч (Куйбышев)" (rus). Airdisaster.ru. 4 October 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 December 2013.
- ↑ 1 2 "Самая крупная катастрофа случилась в Самарском аэропорту в 1986 году" (rus). RIA Samara. 5 November 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 December 2013.
- ↑ 1 2 Moonspell. "Совершенно секретные фотографии авиакатастрофы в Самаре" (rus). 4 January 2016. 11 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 June 2019.
Ədəbiyyat
redaktə- 1986-cı ildə Kurumoch hava limanında bir polis məmuru tərəfindən qəza yerindən çəkilmiş fotoşəkillər.
- "1986-cı ildə Tupolev Tu-134 A tipli təyyarə ilə Kubişev yaxınlığında baş vermiş qəza". airdisaster.ru. 2012-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-31.
- "1986-cı ildə Tupolev Tu-134 A tipli təyyarə ilə Kubişev yaxınlığında baş vermiş qəza". geocities.com. 2008-03-01 tarixində arxivləşdirilib.
- Yuri Kandaurov. ""Ən böyük fəlakət 1986-cı ildə Samara hava limanında baş verib"". РИА Самара. 2007-03-19. 2012-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-31.