Airbus A400M Atlas dörd turbopərvanə motorlu, Avropalı millətlərin hərbi havadan daşıma istəklərini qarşılaya bilmək məqsədi ilə Airbus Military tərəfindən hazırlanmış bir təyyarədir. Layihə başlanğıcından daha sonrakı tarixlərdə Malayziya tərəfindən də sifariş edilmişdir.

Airbus A400M
İlk uçuş 11 Dekabr 2009
İstismara verilmə tarixi 2013[1]
Buraxılış sayı 80
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Layihə planı redaktə

Gələcəyin Beynəlxalq Hərbi nəqliyyat təyyarəsi (Future International Military Airlifter (fima)) olaraq başladılan Layihə, C-130 HerculesC-160 Transallın yerinə keçməsi məqsədi ilə Aerospatiale, British Aerospace, LockheedMBB firmaları tərəfindən 1982-ci ildə planlanmışdır. Dəyişən tələblər və beynəlxalq siyasi görüşlər səbəbi ilə yavaş bir irəliləmə təmin edildi. 1989-cu ildə Lockheed qrupdan ayrıldı və ikinci nəsil Hercules, C-130J, üzərində işə başladı.AleniaCASA in də əlavə olunması ilə fima qrupu Euroflaga çevrildi.

 
İlk prototip A400M eniş halında.

Tərəfdaş ölkələr olan Fransa, Almaniya, İtaliya, İspaniya, Birləşmiş Krallıq, Türkiyə, BelçikaLüksemburq May 2003-də 212 ədəd təyyarə alışı üçün imza atdılar. Bu ölkələr OCCARı A400M tədarük rəhbərliyi ilə vəzifələndirdilər.

İtalyanın layihədən çəkilməsinin və tədarük sayının nəzərdən keçirilməsinin ardından ehtiyac, 180 təyyarə üçün, ilk uçuşun 2008 və ilk təhvilvermə 2009-da olacağı şəkildə dəyişdirildi. 28 Aprel 2005-də Cənubi Afrikada ortaqlıq proqramına daxil oldu.

Airbus A400M, əslən yerinə keçməsinin hazırlandığı köhnə versiya Hercules və Transallın nəqliyyat və mənzil dəyərlərinin üstün olacaq. Yük tutumunun, həm həcm, həm də ağırlıq olaraq mövcud olan təyyarələrin iki qatına çıxması gözlənilirdi və mənzil də böyük ölçü də artırılmışdı. Airbusın digər təyyarələri kimi, A400Min bütün məlumatların böyük rəngli ekranlarla görüntülənə bilməsinə icazə verən şüşə kokpitfly-by-wire kimi yenilikləri ilə bu anda çox ölkənin istifadə etdiyi köhnə C-130C-160lara görə texnoloji bir üstünlük təqdim edəcək.

Airbus A400M, yük daşıma, əsgər daşıma, MEDEVAC, havadan havaya yanacaq və elektron müşahidə kimi vəzifələri də ehtiva edən bir çox sahədə çalışacaq.

Europroun mühərriklərinin seçimi mübahisəli bir mövzu olaraq qalmışdır; son ana qədər, Pratt & Whitney Canada, texniki və qiymət mənasında qabaqda gedən mühərrik istehsalçısı idi. Bununla birlikdə, Avropa hökumətləri və sənayesindən gələn yüksək miqdarda son dəqiqə təzyiqi ilə Airbusın bu mövzudakı duruşu dəyişdi və EuroPropun təklifini qəbul etmək məcburiyyətində qaldı.

Tarixçə redaktə

 
Hamilton-SUNDSTRAND istehsal A400M pərvanəsi Paris Aviasiya Şovunda nümayişdə.

A400M proqramında yaşanan siyasi və maliyyə gecikmələr İngilis Kraliyyət Hava Qüvvələrinin (RAF), C-17yi müvəqqəti olaraq ​​strateji nəqliyyat təyyarəsi ehtiyacını qarşılayacaq təyyarə olaraq seçən Qisa Uzunmüddətli Strateji təyyarə (Term Strategic Aircraft (STSA)) proqramını, A400M istifadəyə girənə qədər başlamaq qərarı almasına səbəb olmuşdur. C-17-nin istifadəyə girdiyindən bəri təmin etdiyi təcrübəyə əsaslanaraq, RAF orijinal müqaviləni böyütdü. 21 İyul 2004də, Geoff Hoon A400M istehsala başlamağa doğru getdiyi halda, RAF-ı kontrakt sonunda dörd ədəd C-17 alacağını açıqladı. Eyni zamanda bir C-17 üçün təqib istəyi də çıxardılar, və daha çox A400M gecikmələri nəticəsində yaranan narahatlıqlar üzündən, ABŞ Hava Qüvvələrinin uzatmalı istehsal istəyinə bağlı olaraq artıqdan üç ədəd C-17 daha alınmasını planlamaqtdalar.[2]

9 dekabr 2004də, Cənubi Afrika Hava Qüvvələri səkkiz ədəd A400M-i ümumi olaraq 837 milyon €-ya almağı planlaşdırdığını və altı dənə yenə almağı planlaşdırdığını açıqladı. Beləcə Cənubi Afrika Airbus Military qrupuna sənaye ortaq olaraq əlavə olunmuş oldu. Çatdırılması 2010-2014 arası olması gözlənilir.

18 İyul 2005də, Çili Hava Qüvvələri 2018 - 2022 arası təslim ediləcək olan üç ədəd təyyarə üçün bir MOU imzaladı.[3]

8 dekabr 2005də Malayziya Hava Qüvvələri köhnələn C-130 flotunu yenileyebilmek üçün dörd ədəd A400M sifarişi verdi.

Kanada 5 İyul 2006da köhnə C​​-130E və H modellərinin yerinə keçə bilməsi məqsədi ilə 17 yeni taktika nəqliyyat təyyarəsi üçün təklif hazırladı.[4] A400M, sifariş üçün Lockheed C-130J ilə rəqabət etmək məcburiyyətində. Airbus A400Mləri Kanada Hava Qüvvələrinin orta-mənzilli nəqliyyatlara olaraq xidmət vereceklerken, hökumət uzun-mənzilli nəqliyyat təyyarəsi olaraq istifadə edəcəyi 4 ədəd Boeing C-17 üçün ayrı bir satın alma istəyi nəşr etdi. 22 Noyabr 2006 tarixi etibarı ilə Kanada Hökuməti A400M'in test uçuşlarının edilə bilmədiyini və testlərinin karşılaştırılamayacağından söz edərək rəsmi olmayan kanallardan kontraktı Lockheed-Martin 'e C-130J modelləri üçün vermiş vəziyyətdədir.[5]

A400Min, Sentyabr 2006 tarixi ilə Airbus Military səhmdarı olan EADS İspaniyanın Sevilya fabrikində montajı başlamışdır.[6][7]

EASA CS-25 altındakı vətəndaş sertifikatlaşdırma və daha sonraları hərbi məqsədlər üçün davam edən sertifikatlaşdırma işləri tamamlanaraq A400M təyyarəsinin ilk uçuşu, 11.12.2009-da İspaniyanın Sevilya şəhərində reallaşmışdır.

Texnologiya redaktə

A400Min qanadları ümumiyyətlə karbon lif möhkəmlətməli plastik olacaq. Kokpit, yan idarələr ilə birlikdə kabelli uçuş nəzarət sistemi və uçuş zərfi qorumasına sahib olacaq. Yüksək performanslı turboprop mühərriklər vətəndaş hava nəqliyyatına nəzarət mühitində seyri mümkün edəcək.[8]

Sifarişlər redaktə

Tarix Ölkə Sifarişlər İlk Təslim
tarixi
Məlumat
27 May 2003   Almaniya 53 Noyabr 2014 Sifariş sayı 60 dan 53 ə salındı,[9] 13 ədədi təkrardan satılacaq, 40 ədədi qalacaq.[10]
  Fransa 50 Avqust 2013
  İspaniya 27 2016 (təxmini) Lazımlı təyyarə sayı 14 ə salındı ​​və qalan 13 ədədi təkrardan satılacaq.[11]
  Birləşmiş Krallıq 22 2015 (təxmini) ilk sifariş adədi 25.[12]
  Türkiyə 10 Aprel 2014 [13] Sonuncu A400M təslimatının 2018-də olması gözlənilir.[14]
  Belçika 7 2018/20 (təxmini)
  Lüksemburq 1 2019 (təxmini)
8 Dekabr 2005   Malayziya 4 2015
Ümumi: 174

Xüsusiyyətləri redaktə

 
Airbus A400M siluetləri
 
A400M əməliyyat mənzili;
  20 ton ilə
  30 ton ilə
Referans mərkəzi: Paris, Fransa
  • Ekipaj: 3-4 (2 pilot, 3. istəyə bağlı, 1 yüklə məsulu)
  • Tutum: 37,000 kq (82,000 lb), 116 tam təchizatlı əsgər / paraşütçü, 66 xərək və 25 tibbi personal,
  • Uzunluq: 43.8 m (143 ft 8 in)
  • Qanad Açıqlığı: 42.4 m (139 ft 1 in)
  • Yüksəklik: 14.6 m (47 ft 11 in)
  • Boş Çəkisi: 70 ton (154,000 lb)
  • Maksimum Cəhd Ağırlığı: 130 ton (287,000 lb)
  • Toplam Daxili Yanacaq: 46.7 ton (103,000 lb)
  • Maksimum Eniş Ağırlığı: 114 ton (251,000 lb)
  • Maksimum Faydalı Yük: 37 ton (82,000 lb)
  • Motor (prop): EPI (EuroProp International) TP400-D6[15]
    • Prop cinsi: turboprop
    • Prop sayı: 4
    • Əsas güc: 8,250 kW (11,000 hp)
  • Maksimum yürüş sürəti: 780 km / s (421 KT)
  • Seyr sürəti aralığı: Mach 0.68 - 0.72
  • Maksimum Vəzifə Sürəti: 300 kt CAS (560 km / h, 350 mph)
  • İlk Səyahət hündürlüyü: at MTOW: 9,000 m (29,000 ft)
  • Maksimum Hündürlük: 11,300 m (37,000 ft)
    • Maksimum Hərəkət Yüksəkliyi - Xüsusi Hərəkat: 12,000 m (40,000 ft)
  • Mənzil:' Maksimum yük ilə: 3,300 km (1,782 NMI) (uzun mənzilli seyr sürəti; MIL-C-5011A'ye görə)
    • 30 -ton Yük ilə mənzil: 4,800 km (2,592 NMI)
    • 20 -ton Yük ilə mənzil: 6,950 km (3,753 NMI)
    • Yüksüz Uçuş: 9,300 km (5,022 NMI)
  • Taktik Cəhd məsafə: 940 m (3 080 ft) (Şərtlər: təyyarə ağırlığı 100 ton, xam pist, ISA, dəniz səviyyəsi)
  • Taktik Eniş məsafə: 625 m (2 050 ft) (baxın. Üst)
  • Dönüş radiusu (Yerdə): 28.6 m

Qalereya redaktə

İstinadlar redaktə

  1. http://www.lenta.ru/news/2012/04/17/a400m/.
  2. "MoD pins hopes on Boeing C17 amid Airbus doubts." Robertson, D. The Times. December 28, 2006.
  3. Airbus Military signs agreement with Chile Arxivləşdirilib 2007-12-18 at the Wayback Machine Airbus Military Website
  4. Airlift Capability Project - Tactical Arxivləşdirilib 2007-05-09 at the Wayback Machine MERX website - Government of Canada
  5. http://www.canada.com/ottawacitizen/news/story.html?id=bc42b975-f7b7-47ad-ad14-3ecd961501c5&k=1477 Arxivləşdirilib 2015-08-11 at the Wayback Machine |
  6. Seville, A400M Assembly and Delivery Centre Arxivləşdirilib 2006-11-16 at the Wayback Machine EADS
  7. invierte 22 millones y cede 130.000 m2 a EADS-CASA para posibilitar el desarrollo del A-400M[ölü keçid] Andalucia24Horas
  8. Airbus Military Arxivləşdirilib 2004-06-12 at the Wayback Machine www.airbusmilitary.com
  9. "Durchbruch im Streit über A400M" (German) Arxivləşdirilib 2010-10-28 at the Wayback Machine Sueddeutsche Zeitung. Retrieved: 27 October 2010.
  10. "Germany to take fewer A400M planes." Arxivləşdirilib 2011-02-01 at the Wayback Machine AFP, 28 January 2011.
  11. "Spain aims to resell half A400M fleet." Arxivləşdirilib 2014-02-27 at the Wayback Machine Reuters. Erişim: 2 Ağustos 2013.
  12. "Cameron welcomes RAF's last C-17 to Brize Norton." Arxivləşdirilib 2011-01-26 at the Wayback Machine Flight Global. Retrieved: 21 January 2011.
  13. {{http://www.airbus-group.com/airbusgroup/int/en/news/press.20140404_airbus_defence_and_space_a400m_turkey.html Arxivləşdirilib 2014-05-22 at the Wayback Machine
  14. "Military cargo plane to be delivered to Turkey in 2013." Arxivləşdirilib 2011-05-21 at the Wayback Machine Hürriyet Daily News. Retrieved: 1 July 2011.
  15. A400M engine decision Arxivləşdirilib 2007-12-09 at the Wayback Machine[1] Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine|accessdate=Insert Airbus June 6, 2005

Xarici keçidlər redaktə