Alabəzək usneya
Alabəzək usneya (lat. Usnea florida) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir– VU D2. Nadir növdür.[1][2]
Qısa morfoloji təsviri
redaktəTallomu kolşəkilli, dəstəvari-dikduran, uzunluğu 5-10 sm-ə qədər, sarı-yaşılımtıl, bozumtul –yaşıl rənglidir, dixomik yaxud simpodial şaxələnmişdir. Budaqları silindrik, qabıq təbəqəli, üst hissəsi sıx məməcik və fibrillərlə örtülüdür. Apotesilər çoxsaylıdır, diski açıq rəngli, kənarları kirpiklərlə əhatə olunmuşdur. Tallom və özək KOH təsirindən saralır.[3]
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
redaktəMezofitdir, sporla çoxalır. Antimikrob xüsusiyətinə görə qədim xalq təbabətində və tibdə dərman bitkisi kimi istifadə olunur.[4][5][6]
Yayılması
redaktəZaqatala rayonu (Zaqatala Dövlət Qoruğunda), Qusar rayonu (Hil kəndin cənub –qərb hissəsi), Göygöl rayonu (Göygöl Dövlət Təbiət Qoruğu 1700-1800m). Dağ meşədə yarpaqlı ağacların qabığında yayılmışdır.[5][7]
Sayı və tendensiyası
redaktəPopulyasiya azalır. Antropogen və iqlim təsirləri növün itmə təhlükəsini gələcəkdə yarada bilər.[2]
Məhdudlaşdırıcı amillər
redaktəƏhali tərəfindən ağacların qırılması və atmosferin çirklənməsidir.[1]
Mühafizə tədbirləri
redaktəNövün arealını xəritələşdirmək. Populyasiyaları üzərində daim nəzarət təşkil etmək lazımdır.[1]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 http://redbook.az/?options=project&id=Alab%C9%99z%C9%99k%20usneya[ölü keçid]
- ↑ 1 2 Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri. II nəşr. Bakı: 2013
- ↑ Бархалов Ш.О. 1969
- ↑ Шретер А.И., 1979
- ↑ 1 2 Атлас ареалов и ресурсов лекарственных растеный СССР, 1980
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-07-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-16.
- ↑ Новрузов В.С., 1990