Ali Baş Komandan

Ali Baş Komandan — bir ölkənin hərbi qüvvələrinin ən yüksək əməliyyat komandanlığı və nəzarətini həyata keçirən şəxsə deyilir. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Azərbaycan respublikasının Ali Baş Komandanıdır.^[1]

Ölkələrdə Ali Baş Komandan

Albania

Albaniya Konstitusiyasına əsasən, Albaniya Respublikasının Prezidenti Albaniya Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır.

Argentina

Argentina Konstitusiyasının II bölməsi, III hissə, 99-cu maddənin 12, 13, 14 və 15-ci yarımbəndlərində Argentina Prezidentinin "Millətin bütün silahlı qüvvələrinin Ali Baş Komandanı" olduğu bildirilir. Burada daha sonra deyilir ki, Prezident silahlı qüvvələrin yüksəkrütbəli zabitlərinin vəzifələrini və ya dərəcələrini təyin etmək və döyüş meydanının özündə hərbi tapşırıqları yerinə yetirmək səlahiyyətinə malikdir; onların təşkilini və bölüşdürülməsini Millətin ehtiyaclarına uyğun idarə edir; və o, Argentina Milli Konqresinin razılığı və təsdiqi ilə müharibə elan edir və repressiyalar əmr edir.^[2]

Müdafiə Nazirliyi silahlı qüvvələrin (Ordu, Hərbi Dəniz və Hərbi Hava Qüvvələri) idarə edilməsində prezidentə yardım edən və ona xidmət edən hökumət idarəsidir.

Belarus

Belarus Prezidenti Belarus Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. Belarusun ali baş komandanının öz rütbəsinə uyğun rəsmi forması var, prezidentin rəsmi tədbirlərdə və hərbi mərasimlərdə geyindiyi forma var. Ali baş komandanın rolu Belarus Konstitusiyasının 28-ci maddəsində göstərilib ki, bu maddə Ali Baş Komandana "Silahlı Qüvvələrin ali komandanlığını təyin və vəzifədən azad etmək" səlahiyyətini verir.^[3]

Belçika

Belçika Konstitusiyasının 167-ci maddəsi Kralı Ali Baş Komandan təyin edir. Praktikada müdafiə naziri Belçika Silahlı Qüvvələrinin rəhbəri və komandanıdır. O, bilavasitə Müdafiə Nazirinə tabedir və nazirə məsləhətlər vermək, müdafiə siyasətinin həyata keçirilməsi və nazirliyin rəhbərliyinə cavabdehdir.

Braziliya

1988-ci il Braziliya Konstitusiyasının 142-ci maddəsində deyilir ki, Braziliya Silahlı Qüvvələri Prezidentin tabeliyindədir.^[4]

Çex Respublikası

1992-ci il konstitusiyasına əsasən, Çex Respublikasının prezidenti 63(1) (c) maddəsinə əsasən Silahlı Qüvvələrin ali baş komandanıdır və 63(1) (f) maddəsinə əsasən generalları təyin edir və onların vəzifələrini yüksəldir. 63-cü maddənin 3–4-cü bəndlərinə uyğun olaraq yuxarıda qeyd olunan müddəalarla bağlı qərarlar üçün prezidentə baş nazirin əks imzası lazımdır, əks halda bu qərarlar etibarlı sayılmır. Baş nazir prezidentin bu qərarlarını imzalamaq səlahiyyətini digər nazirlərə həvalə edə bilər. Silahlı Qüvvələrin siyasi məsuliyyəti 67-ci maddədə "ali icra hakimiyyəti orqanı" kimi müəyyən edilmişdir.^[5]

Finlandiya

Finlandiya konstitusiyasına görə, Finlandiya prezidenti bütün Finlandiya hərbi qüvvələrinin baş komandanıdır. Praktikada gündəlik komandanlıq və nəzarət Müdafiə rəisinin və Finlandiya Sərhəd Mühafizəsinin komandirinin əlindədir.^[6]

Kanada

Kanada Silahlı Qüvvələri üzərində baş komandan səlahiyyətləri Kanada monarxına verilir, və o, həmçinin Baş Komandan titulundan istifadə edən Kanadanın general-qubernatoruna verilir. Bu vəzifədə general-qubernator general/bayraq zabiti forması geymək hüququna malikdir, idarənin gerbi və xüsusi manşet örgüsü rütbə nişanı kimi xidmət edir.

Əfqanıstan

Rusiya

İstinadlar

↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-04-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-27.
↑ "Constitution of the argentine nation". Argentine Senate. 22 oktyabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2014.
↑ "Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь". Pravo.by. 18 February 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 February 2022.
↑ Constitution of the Federative Republic of Brazil: 3rd Edition Arxiv surəti 26 aprel 2012 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 26 aprel 2012 at the Wayback Machine, Chamber of Deputies (2010) ISBN 978-85-736-5737-1. Retrieved on 21 August 2013.
↑ "Constitution of the CR of December 16, 1992". President of the Czech Republic. 16 July 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 January 2014.
↑ Laki puolustusvoimista (551/2007) Arxivləşdirilib 2020-07-28 at the Wayback Machine. (Act on the Defence Forces) Retrieved on 30 August 2015. (fin.)

Xarici keçidlər

[1] "Arxivlənmiş surət". 2022-04-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-27.

[2] "Constitution of the argentine nation". Argentine Senate. 22 oktyabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2014.

[3] "Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь". Pravo.by. 18 February 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 February 2022.

[4] Constitution of the Federative Republic of Brazil: 3rd Edition Arxiv surəti 26 aprel 2012 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 26 aprel 2012 at the Wayback Machine, Chamber of Deputies (2010) ISBN 978-85-736-5737-1. Retrieved on 21 August 2013.

[5] "Constitution of the CR of December 16, 1992". President of the Czech Republic. 16 July 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 January 2014.

[laki_puol-6] Laki puolustusvoimista (551/2007) Arxivləşdirilib 2020-07-28 at the Wayback Machine. (Act on the Defence Forces) Retrieved on 30 August 2015. (fin.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]