Allil spirti

Allil spirti (propen-2-ol-1) – doymamış spirtlər sinfinə daxil olan oksigenli üzvü maddədir.

Allil spirti
Ümumi
Sistematik adı	Allil spirti
Kimyəvi formulu	C3H6O
Molyar kütlə	58.08 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	0.854 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	−129 °S

Fiziki xassələri

Spirt iyli, rəngsiz mayedir. Bir çox üzvi həlledicilərdə həll olur, bütün nisbətlərdə su ilə qarışaraq azeotrop qarışıq (28,3% Н₂О; qayn.t. 89,0 °C) əmələ gətirir.

Kimyəvi xassələri

Allil spirti allil birləşmələri və spirtlərin daxil olduğu reaksiyalara daxil olur. Halogenləri, hidrogenhalogenidləri, HClO-nu özünə birləşdirir. 100°С temperaturda üzvi hidrogenperoksidlərlə (katalizatorlar – Mo və W-ın birləşmələri) qarşılıqlı təsirdə olduqda qlisidola çevrilir. Allil spirtini 100⁰C-də ZnCl₂-in iştirakı ilə və ya 200C–də CuCl₂-in iştirakı ilə qatı HCl ilə işlədikdə allilxloridə çevrilir, 200-300⁰C-də Al₂O₃ üzərindən keçirtdikdə isə diallilefiri alınır. Allil spirtindən asanlıqla sadə və mürəkkəb efirlər alınır.[3]

Aınması

• Allilxloridin hidrolizindən
• Propilen oksidin izomerləşməsindən
• Propanol-1-in dehidrogenləşməsindən
• Qliserinin qarışqa turşusu ilə reaksiyasından[4]
• Propilenin allilasetata oksoasilləşməsindən

Tətbiqi

Qliserinin, akroleinin, qlisidolun və sadə və polimerləşən mürəkkəb allil efirlərinin, xüsusilə, diallilftalatın sintezində tətbiq edilir. Toksikliyi və təhlükəsizliyi Çox zəhərlidir, gözləri qözyaşına qədər qıcıqlandırır, mərkəzi sinir sisteminə təsir edir, qara çiyəri zədələyir, iş sahəsində buraxıla bilən qatılığı (BBQ) 2 mq/m³-dir.

Mənbə

• Перейти к:1 2 http://www.cdc.gov/niosh/ipcsneng/neng0095.html
• Химическая энциклопедия. Том 1. Москва, Советская энциклопедия, 1988, стр. 102
• Синтезы органических препаратов. Сборник 1. Москва, Иностранная Литература, 1949, стр. 25