Saqqallı qızılağac

Saqqallı qızılağac (lat. Alnus glutinosa subsp. barbata) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin tozağacıkimilər fəsiləsinin qızılağac cinsinin adi qızılağac növünə aid bitki yarımnövü.

Saqqallı qızılağac
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Fıstıqçiçəklilər Fəsilə: Tozağacıkimilər Yarımfəsilə: Betuloideae Cins: Qızılağac Növ: Adi qızılağac Yarımnöv: Saqqallı qızılağac
Beynəlxalq elmi adı
Alnus glutinosa subsp. barbata
Şəkil axtarışı NCBI   1671027

Qısa morfoloji təsviri

Hündürlüyü 20 (25) m olan ağacdır. Cavan budaqları yapışqanlıdır, çılpaq və ya bəzən yumşaq tüklüdür. Yarpaqları enli-əksinə yumurtaşəkilli,dəyirmi, bəzən ovaldır, uzunluğu 6-15 sm, qaidə hissəsində enli-pazşəkillidir, uc hissədə az uzanmışdır, kənarları ikiqat-dişlidir, 8-10 cüt damarları vardır, alt tərəfdən damarların küncləri sarı rəngli sıx keçə kimi saqallıdır və üst səthi qismən tüklüdür. Saplaqlarının uzunluğu 5 sm-ə qədərdir. Bar verən salxımları uzunsov olub,uzunluğu 16-20 mm-dir, 3-5 ədəd olmaqla meyvə saplağında yerləşmişdir, uzunluğuna görə onlara bərabər və ya biraz daha qısadır. Fındıqcalar yastıdır, dar qanadlı və ya qanadsızdırlar. Aprel ayında yarpaqların açılması ilə bir vaxtda çiçəkləyir. Sentyabr-oktyabr aylarında meyvə verir.

Azərbaycanda yayılması

Samur-Şabran oval., Alazan-Əyriçay, Kür düz., Lənk. oval.Əsasən ovalıqlarda və orta dağ qurşağına qədər.

Yaşayış mühiti

Rütubətli yerlərdə, çay vadilərində və sahillərində rast gəlinir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

Oduncağı yumşaq,çoxqatlı olduğuna görə xarrat işlərində, mıx hazırlanmasında və s. istifadə olunur. Qabığının tərkibində aşı maddəsi vardır və bundan başqa parçaları qara,qırmızı və sarı rəngə boyamaq üçün istifadə olunur. Qozalarılarından hazırlanmış məlhəm kolit və dizenteriyada müalicə məqsədilə istifadə olunur. Tozcuğununşəkərlə qarışığı arılar üçün yem hesab olunur.

Sinonimləri

• Alnus barbata C.A.Mey.
• Alnus denticulata C.A.Mey.
  • Alnus glutinosa var. acutifolia Spach
  • Alnus glutinosa var. barbata (C.A.Mey.) Ledeb.
  • Alnus glutinosa var. denticulata (C.A.Mey.) Ledeb.