Altılıq

Altılıq (ing. P5+1, E3+3, həmçinin 5+1 qrupu və avroüçlük+3 adları ilə tanınır) — fəaliyyətini İranın nüvə proqramının hərbi məqsədlərlə istifadəsinin qarşısını almağa yönəltmiş 6 böyük dövlətin forumu. Bu qrupa BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvü — ABŞ, Böyük Britaniya, Çin, Fransa və Rusiya, həmçinin İranın ən böyük iqtisadi tərəfdaşı olan Almaniya^[1] daxildir.

Tarixi

2006-cı ilin iyununda Çin, Rusiya və ABŞ İranla onun nüvə proqramının məhdudlaşdırılması istiqamətində 2003-cü ildən danışıqlar aparan Avroüçlük ölkələrinə qoşuldular^[2]^[3]^[4]^[5].

Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik və "altılıq" ölkələri ilə İran arasında aparılan danışıqların uğursuzluqla nəticələnməsindən sonra BMT Təhlükəsizlik Şurası 2006-2010-cu illərdə BMT Nizamnaməsinə əsaslanan və İrana qarşı sanksiyaların yeridilməsini nəzərdə tutan 6 qətnamə qəbul etdi. BMT TŞ İrandan uranın zənginləşdirilməsi ilə bağlı fəaliyyətini dayandırmasını və ağır su reaktorunun tikintisini dayandırmasını tələb etsə də, bu tələblər yerinə yetirilmədi^[6]^[7]^[8].

İstinadlar

↑ "Germany's Pivotal Role in the Iranian Nuclear Standoff – Carnegie Endowment for International Peace". 2021-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 noyabr 2013.
↑ Peter Crail, Maria Lorenzo Sobrado. "IAEA Board Welcomes EU-Iran Agreement: Is Iran Providing Assurances or Merely Providing Amusement?". NTI. 1 December 2004. 8 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2015.
↑ "Встреча в Лондоне евротройки, России, Китая и США, посвященная Ирану, прошла безрезультатно". NEWSru.com. 17.01.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
↑ "МАГАТЭ поддержало позиции России и Китая в отношении Ирана". NEWSru.com. 31.03.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
↑ "В Москве Россия, США, Китай и "евротройка" не смогли сблизить позиции по иранской проблеме". NEWSru.com. 18.04.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
↑ "Совбез ООН дал Ирану месяц на прекращение работ по обогащению урана". NEWSru.com. 31.07.2006. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
↑ "Совбез ООН ввел санкции против Ирана. Россия поддержала". NEWSru.com. 23.12.2006. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.
↑ Замараева Н.А. "Совбез ООН ввел санкции против Ирана. Россия поддержала". Институт Ближнего Востока. 14.06.2010. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[1] "Germany's Pivotal Role in the Iranian Nuclear Standoff – Carnegie Endowment for International Peace". 2021-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 noyabr 2013.

[2] Peter Crail, Maria Lorenzo Sobrado. "IAEA Board Welcomes EU-Iran Agreement: Is Iran Providing Assurances or Merely Providing Amusement?". NTI. 1 December 2004. 8 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2015.

[3] "Встреча в Лондоне евротройки, России, Китая и США, посвященная Ирану, прошла безрезультатно". NEWSru.com. 17.01.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[4] "МАГАТЭ поддержало позиции России и Китая в отношении Ирана". NEWSru.com. 31.03.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[5] "В Москве Россия, США, Китай и "евротройка" не смогли сблизить позиции по иранской проблеме". NEWSru.com. 18.04.2006. 2014-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[6] "Совбез ООН дал Ирану месяц на прекращение работ по обогащению урана". NEWSru.com. 31.07.2006. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[7] "Совбез ООН ввел санкции против Ирана. Россия поддержала". NEWSru.com. 23.12.2006. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[8] Замараева Н.А. "Совбез ООН ввел санкции против Ирана. Россия поддержала". Институт Ближнего Востока. 14.06.2010. 2013-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]