Ampula

Ampula (lat. ampulla, yun. ἀμφορεύς — аmfora) — müasir mənada dərmanların saxlanması üçün nəzərdə tutulmuş hermetik qapalı şüşə qab, kimyəvi cəhətdən təmiz maddələrin və ya steril dərmanların, tikiş materiallarının (məsələn, ketqut) saxlanması üçün istifadə olunur.^[1]^[2]

Tarixi dəyərləri redaktə

Qab redaktə

Ampula qədim Romada sağsıdan, şüşədən və ya metaldan hazırlanmış, adətən geniş gövdəli, dar boyunlu və iki tutacaqlı kiçik qabdır. Yağ və başqa mayelərin saxlanması üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Sülhsaxlayan redaktə

Pravoslav və Katolik kilsələrində sülh, müqəddəs su və digər müqəddəs mayelərin saxlanması üçün istifadə olunurdu. Ampulanı bəzən ikonalar saxlanılan sandıqlara qoyurdular. Məsələn Salonikli Demetriusun mozaika ikonasının yuxarı sahəsinə (İtaliyadakı Sassoferrato muzeyi XIV əsr) əzab çəkmiş müqəddəs Demetriusu təmizləyən müqəddəs suyla dolu qurğuşun ampula qoyulmuşdur.

İstifadəsi redaktə

Ampula nazik, uzunsov formada olur. Tibbi məqsədlər üçün dərmanları steril vəziyyətdə saxlamaq üçün istifadə olunur. Bəzən ampulanın yuxarı ucunda qırılma nöqtəsi, onun altında isə kəsik yeri olur.^[3] Açarkən ampulanın ucunu yuxarıda saxlamaq lazımdır. Əgər ampulanın yuxarı ucunda heç bir kəsik yeri yoxdursa, adətən belə ampulaların qutusuna bıçaq (balaca mişar), bəzən skarifikator qoyurlar.

Açmadan əvvəl ampulanın kəsik yeri (qırılma) etanol məhlulu ilə dezinfeksiya olmalıdır. Şüşə parçaları ilə zədələnməmək üçün ampulaları açarkən ucunu steril salfet və ya xüsusi qurğu ilə tutmaq tövsiyə olunur.

Kalsium qlükonatın iti uclu şüşə ampulada enjeksiyon məhlulu və 10 ampul üçün karton qutu
Blister polimer qablaşdırmada, kənarında nöqtə ilə işarələnmiş küt burunlu atropin sulfat inyeksiya məhlulu olan şüşə ampulalar
Rəngli dairəvi işarəli, bütöv və açılmış inyeksiya üçün su şüşə ampulalar
Ampulaların ucunu kəsmək üçün metal mişar, ölçü müqayisəsi uyğunluğunu ölçmək üçün kibrit
Metoklopramidin enjeksiyon məhlulu olan polimer ampul, açılış fırlatmaqla, iynə ilə deşməklə və ya sındırmaqla həyata keçirilir.
Diamorfin hidroxloridinin liyofilləşdirilmiş preparatı olan şüşə ampulalar, istifadə etməzdən əvvəl inyeksiya üçün su ampulada həll olunur