Anaerobioz

Anaerobioz (yun. an — mənfi ədat, yun. aēr — hava və yun. bíos — həyat), anoksibioz (lat. oxygenium — oksigen) — sərbəst oksigen olmadıqda həyat. Mürəkkəb qeyri-üzvi (məsələn, nitratlar və sulfatlar) və ya üzvi (məsələn, karbohidratlar) maddələrinin parçalanması ilə həyat boyu enerji alan anaerob orqanizmlər üçün anoksibioz onların mövcudluğu üçün ümumi bir şərtdir.

"Anaerobioz" konsepsiyası 1861-ci ildə butirik fermentasiya yaradan mikroorqanizmlərin oksigen iştirakı ilə öldüyünü göstərən Louis Pasteur tərəfindən gətirildi.

Çoxhüceyrəli heyvanlarda anaerobioz tez-tez oksigen çatışmazlığı dövründə sağ qalmağı təmin edən və maddələr mübadiləsində kəskin bir azalma və passiv vəziyyətə keçmə ilə müşayiət olunan yalnız müvəqqəti bir vəziyyətdir (bax. Anabiosis).

Aerobik orqanizmlərdə, anaerobik mərhələlər, enerjinin sərbəst buraxılması ilə müşayiət olunan metabolik proseslərdə də özünü göstərir. Çox hüceyrəli heyvanların toxumalarında karbohidratların anaerob konversiyası əsasən qlikoliz yolu ilə davam edir.

Sürətlə böyüyən embrion hüceyrələrdə və şiş hüceyrələrində anaerobik proseslər sağlam bir orqanizmin normal hüceyrələrindən daha çox özünü göstərir.

Anaerob çevrilmə (fermentasiya, çürümə) prosesləri təbiətdəki maddələrin dövriyyəsində böyük əhəmiyyət kəsb edir.