Antonim
Antonim (yun. αντί όνομα) — leksik mənalarına görə bir-birinin əksi olan sözlərə deyilir. Antonim qarşılıqlar köklərinə görə fərqli olmalıdır. Əsl antonimlik müxtəlif köklü sözlərin əksliyi şəklində tazahür edən leksik antonimlərdir. Məsələn: ağ - qara, dost - düşmən, gülmək – ağlamaq, oturub-durmaq. Ağıllı va ağılsız kimi sözlər bir-birinə əks mənalar versələr də, kökləri eyni olduğundan onları antonim adlandırmaq olmaz. Antonim qarşılıqlar da, sinonimlər kimi, eyni nitq hissəsinə mənsub olur yaxud (hər ikisi isim), gediş-gəliş (isim), acı-şirin (sifət) ağlağan-güləyən (sifət), uzun-qısa (sifət), yuxarı-aşağı(zərf), gecə-gündüz (zərf), oturmaq- durmaq(feil), gülmək - ağlamaq(feil), açmaq-bağlamaq (feil), az-çox (say).[1]
Nəzərə almaq lazımdır ki, frazeoloji söz birləşmələrinin antonimi də ancaq özü kimi frazeoloji birləşmə olmalıdır. Məsələn: dilotu yemək - ağza su alıb oturmaq.
Sözlər redaktə
| Söz | Sözün əksi |
|---|---|
| İsti | Soyuq |
| Gecə | Gündüz |
| Arıq | Kök |
| İgid | Qorxaq |
| Sülh | Müharibə |
| Oturmaq | Durmaq |
| Ölü | Diri |
| Səhər | Axşam |
| Böyük | Kiçik |
| Sakit | Coşqun |
| Şirin | Acı |
| Nazik | Qalın |
İstinadlar redaktə
- ↑ Antonimlər Virtual Mekteb saytında[ölü keçid] Yoxlanılıb: 11 may 2015
