Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 8-ci maddəsi

Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 8-ci maddəsi — şəxsi və ailə həyatına hörmət hüququnu nəzərdə tutur. Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası və ya İnsan hüquqları və əsas azadlıqlarının müdafiəsi haqqında Avropa Konvensiyası Avropa regionunda insan hüquqlarının müdafiəsini nəzərdə tutan Konvensiyadır.

Məzmunu

Maddə 8 - Şəxsi və ailə həyatına hörmət hüququ

1. Hər kəs öz şəxsi və ailə həyatına, mənzilinə və yazışma sirrinə hörmət hüququna malikdir.

2. Milli təhlükəsizlik və ictimai asayiş, ölkənin iqtisadi rifah maraqları naminə, iğtişaşın və ya cinayətin qarşısını almaq üçün sağlamlığı, yaxud mənəviyyatı mühafizə etmək üçün və ya digər şəxslərin hüquq və azadlıqlarını müdafiə etmək üçün qanunla nəzərdə tutulmuş və demokratik cəmiyyətdə zəruri olan hallar istisna olmaqla, dövlət hakimiyyət orqanları tərəfindən bu hüququn həyata keçirilməsinə mane olmağa yol verilmir.

Şəxsi həyat

Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi hesab edir ki, şəxsi həyat geniş anlayışdır və onu tam əhatə etmək mümkün deyil.1992-ci ildə Məhkəmə bildirirdi ki, ^[1]

"Şəxsi həyat" anlayışını ayrıca şəxsin öz seçimi əsasında yaşadığı müəyyən "qapalı dairə" ilə məhdudlaşdırmaq və həmin dairəyə daxil olmayan bütün ətraf aləmi oradan kənar etmək düzgün olmazdı. "Şəxsi həyata hörmət" anlayışı insanın həyatının digər aspektləri ilə qarşılıqlı əlaqələrin müəyyən edilməsi və inkişaf etdirilməsi məqsədilə müəyyən hüquqları da özündə ehtiva etməlidir.

Ailə həyatı

Məhkəmə "ailə həyatı"nın mövcudluğu məsələsini hər bir konkret işdəki faktlar əsasında və münasibətin iştirakçıları arasında sıx şəxsi əlaqələrin mövcudluğuna dair ümumi prinsip əsasında həll edir. Məhkəmənin fikrincə, 8-ci maddə istər "qanuni", istərsə də "qanunsuz" uşaqların olduğu ailələrə tətbiq edilir. Müvafiq surətdə, tənha ana ilə onun uşağı arasındakı münasibətlər həmişə 8-ci maddənin təsir dairəsinə düşür.

Mənzil

8-ci maddənin mənası baxımından "mənzil" insanın daimi yaşadığı yerdir. Buna görə də bütün yaşayış yerləri 8-ci maddənin 1-ci bəndinin mənası baxımından mənzil sayıla bilər. Məzuniyyət və ya bayram günlərinin keçirildiyi yerlər, fəhlə yataqxanaları və ya digər uzunmüddətli yaşayış yerləri istisna təşkil edə bilər.

"Mənzil" anlayışı barəsində Məhkəmə qeyd etmişdir ki, mənzillə ofis arasında dəqiq sərhəd qoymaq heç də həmişə mümkün olmur. Çünki peşə fəaliyyətinə və ya işgüzar fəaliyyətə aid hərəkətləri ofisdə olduğu kimi mənzildə də eyni uğurla həyata keçirmək olar və əksinə, ofisdə və ya xidməti kommersiya otaqlarında peşə sahəsinə aid olmayan fəaliyyətlərlə də məşğul olmaq olar.

Yazışma

Yazışma sirrinə hörmət hüququ şəxsin müdaxilə və senzura olmadan digər şəxslərlə əlaqələr yaratmaq hüququdur. "Yazışma" anlayışına poçtla göndərilə bilən materiallar daxil olsa da, Məhkəmə müəyyən etmişdir ki, bu anlayış telefon^[2] və teleks^[3] əlaqələrini də əhatə edir.

Həmçinin bax

Ədəbiyyat

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi: Konvensiyanın 8 və 14-cü maddələri üzrə məhkəmə təcrübəsi. Bakı, Qanun nəşriyyatı, 2005-ci il, 456 səh.
"Marks Belçikaya qarşı". Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi. 13 iyun 1979.

İstinadlar

↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-20.
↑ "Mass surveillance" (PDF) (ingilis). www.echr.coe.int. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-09-21.
↑ Ursula Kilkelly. "The right to respect for private and family life" (ingilis). rm.coe.int. 2022-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-21.

[1] "Arxivlənmiş surət". 2022-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-20.

[2] "Mass surveillance" (PDF) (ingilis). www.echr.coe.int. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-09-21.

[3] Ursula Kilkelly. "The right to respect for private and family life" (ingilis). rm.coe.int. 2022-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-21.

[1]

[2]

[3]